۸۲۸.امام صادق عليهالسلام ـ در سخنرانىاى كه در آن، اختصاصا از پيامبر صلىاللهعليهوآله و امامان عليهمالسلام و صفات آنها ياد مىكند ـ: بزرگىِ جُرم و زشتىِ كردارهاى مردمان، مانع از آن نشد كه پروردگار ما به سبب بردبارى و تحمّل و مهربانىاش، محبوبترين و گرامىترين پيامبرش، محمّد بن عبد اللّه صلىاللهعليهوآله، را براى ايشان برگزيند ؛ همان كسى كه در كانونِ ارجمندى زاده شد و در خاندان بزرگوارى زيست. اصل و نسبى پاك و ناآميخته داشت، و اوصافش بر دانشمندان، ناشناخته نبود ؛ [چون] پيامبران در كتابهايشان به [ظهور] او بشارت داده، و دانشمندان از اوصاف او گفته، و فرزانگان در ويژگىهاى او انديشيده بودند. وارستهاى بىمانند بود، و هاشمىتبارى بىهمتا، و مكّىزادهاى كه همتراز نداشت. خصلتش حيا بود و سرشتش سخا. بر ارزشها و خوىهاى پيامبرى سرشته، و اوصاف و خردمندىهاى رسالت در وجودش نهاده شده بود، تا آن كه اسباب مقدّرات الهى، او را به اوقات تعيين شده رسانيد، و به فرمان خدا، قضاى الهى در بارهاش به نهايت خود رسيد، و حكم قطعى خداوند، او را به سرانجامش كشاند. هر امّتى بشارت او را به امّت پس از خود مىداد، و پدرانش پشت به پشت، او را به يكديگر مىسپردند. گوهرش هرگز به زنا آميخته نگشت، و از طريق نامشروع زاده نشد. از آدم تا پدرش عبد اللّه همواره در بهترين شاخه، و ارجمندترين قبيله، و مصونترين تيره، و محفوظترين شكم، و امينترين دامن بود. خداوند، او را برگزيد و پسنديد و انتخابش كرد، و كليدهاى دانش و چشمههاى حكمت را به او داد، و او را به پيامبرى برانگيخت تا رحمتى براى بندگان و بهارى براى جهان باشد. خداوند، كتاب را به سوى او فرو فرستاد كه در آن، روشنگرى و تبيين است ؛ «قرآنى عربى، بى هيچ كژى. شايد كه راه پرهيزگارى پويند». آن را براى مردم بيان كرد و توضيح داد، با دانشى كه تفصيلش داد و دينى كه آشكارش ساخت و واجباتى كه تعيين فرمود و حدودى كه براى مردم قرار داد و بيانشان نمود، و ديگر امورى كه از آنها براى خلق خود پرده برداشت و آشكارشان ساخت و در آنها دلالتى به راه نجات است، و نشانههايى كه به راه راست او فرا مىخوانند.
پس، پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله پيامى را كه براى آن فرستاده شده بود، ابلاغ كرد و مأموريتش را به انجام رسانْد، و بارهاى (وظايف) نبوّت را كه بر دوش او نهاده شده بود، به منزل رسانْد، و براى پروردگارش شكيبايى ورزيد، و در راه او كوشيد، و خيرخواهانه امّتش را راهنمايى كرد، و آنها را به سوى نجات فرا خواند، و به ياد [خدا و دورى از غفلت] ترغيبشان نمود، و مسير درست را نشانشان داد به وسيله راهها و دعوتگرانى كه براى بندگان، بنياد نهاد و نشانههاى راهى كه برايشان نصب كرد تا پس از او راه را گم نكنند، كه او نسبت به مردمان، دلسوز و مهربان بود.
