«پانصد دِرهم» دانسته‏اند و تنها دو نقل ، يكى از شيعه^۱ و يكى از اهل سنّت ،^۲ مهريّه يكى از زنان پيامبر صلى اللّه عليه و آله به نام اُمّ حبيبه را بيش از اين مقدار ـ يعنى چهار هزار درهم ـ دانسته‏اند .^۳ البتّه امام باقر صلى اللّه عليه و آله اين استثنا را نه تصميم پيامبر صلى اللّه عليه و آله ، بلكه امضا و تقرير كار نجاشى ، حاكم حبشه ، خوانده است . نجاشى ، وكيل پيامبر صلى اللّه عليه و آله در خواستگارى و عقد اُمّ حبيبه (از زنان هجرت كرده به حبشه) بود و براى او مهر چهار هزار درهمى تعيين كرد و آن را از جانب خود پرداخت و پيامبر صلى اللّه عليه و آله هم سخن و اعتراضى بر زبان نياوردند .

مُعادل كنونى مَهرُ السُّنّه

گزارش‏هاى متعدّدى ، مهر السنّه را برابر با دوازده و نيم اوقيه نقره دانسته‏اند . اوقيه ، واحدى براى داد و ستد عرب‏ها در صدر اسلام و پيش از آن بوده و برابر با چهل درهمِ آن روزگار ، ارزش داشته است .^۴ درهم نيز در روزگار قديم ، واحدى براى داد و ستد و نيز وزن كردن نقره و برخى داروها و اشياى قيمتى بوده است . مقدار درهم ، در طول زمان ، دست‏خوشِ تغيير و تحوّل بوده است ؛ امّا پس از تبديل شدن آن به سكّه رايج حكومت اسلامى در روزگار اُمويان ، تا چندين قرن ، مقدار آن ، تفاوت نكرد و امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام نيز در برابر پرسش راويان ، برابرى هر اوقيه با چهل درهم را با همان درهم رايجِ اُموى در زمان خود ، اعلام داشته‏اند . وزن اين

پژوهشى در باره مَهرُ السُّنّه (مَهر محمّدى)^۱

عالمان شيعه بر آن اند كه مرد و زن مى‏توانند در مهريّه ازدواج ، بر هر مبلغ دلخواهى توافق كنند . اين مقدار ، محدوديتى ندارد ؛ ولى بايد ارزش مالى يا خدماتى داشته باشد . در كنار اين جواز شرعى ، حكم اخلاقى ، استحبابى و مؤكّد اسلام ، آن است كه مقدار مهريّه (صَداق) ، اندك باشد ، به گونه‏اى كه ازدواج را آسان نمايد و مهر را ـ كه نشانه صدق و وفادارى مرد به پيمان مقدّس ازدواج است ـ ، تبديل به وسيله‏اى براى فخرفروشى يا پايبند كردنِ اجبارى به ادامه زندگى و ازدواج نسازد .

از اين رو ، پيشوايان دين ، سفارش‏هاى مكرّرى نموده‏اند كه مردان و زنان ، به «مهر السنّه» رضايت دهند ؛ همان مهرى كه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به عنوان بهترين سرمشق ، آن را براى همسران و دختران خود ، قرار مى‏داده است . پيشوايان شيعه ، پيروان خود را از تعيين كردن مَهريّه‏اى بيش از اين مقدار ، نهى كرده‏اند . اين نهى ، هر چند بر حرمت دلالت ندارد ، امّا كراهتِ آن را اثبات مى‏كند .

مقدار مَهرُ السُّنّه

گزارش‏هاى متعدّدى ، مهريّه ازدواج‏هاى پيامبر صلى اللّه عليه و آله را به عنوان سنّتِ نهاده شده ايشان در زمينه ازدواج ، ذكر كرده‏اند . اين گزارش‏ها ، در شيعه و اهل سنّت ، مقدارِ ثابت و معيّنى را براى مهريّه ياد شده ، ذكر كرده‏اند . اين نقل‏ها ، مهريّه زنان و دختران پيامبر صلى اللّه عليه و آله و نيز دختران خاندانِ ايشان را «دوازده و نيم اوقيه نقره» برابر با