245
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد سوم

ت ـ خنده پيامبر صلى اللّه عليه و آله از بركت دعايش در اداى بدهى پدر جابر

۱۸۳۰.صحيح البخارىـ به نقل از جابر بن عبد اللّه‏ ـ : پدرم بدهكار از دنيا رفت و به طلبكارانش پيشنهاد دادم كه در برابر طلبشان خرما بگيرند ؛ امّا نپذيرفتند و آن را وافى و كافى به اداى بدهى نديدند . نزد پيامبر صلى اللّه عليه و آله رفتم و ماجرا را براى ايشان گفتم . فرمود : «هر گاه خرماها را چيدى و در انبار گذاشتى ، پيامبر خدا را خبر كن» .
آن گاه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله آمد و ابو بكر و عمر با او بودند . نشست و براى بركتش دعا كرد و سپس فرمود : «طلبكارانت را فرا بخوان و تمام و كمال ، بدهى‏شان را بده» و من هيچ يك از طلبكاران پدرم را فرو ننهادم ، جز آن كه طلبش را [ از همان خرماها] پرداختم و سيزده وَسق۱ هم زياد آمد ... . نماز مغرب را با پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله خواندم و اين [ پرداخت بدهى‏ها] را براى پيامبر صلى اللّه عليه و آله گفتم و ايشان خنديد .

ث ـ خنده پيامبر صلى اللّه عليه و آله از شعر سواد بن قارب

۱۸۳۱.تاريخ الإسلام ، ذهبى ـ به نقل از سواد بن قارب ـ : محبّت اسلام به دلم افتاد و بارم را بستم و رفتم تا آن كه به پيامبر صلى اللّه عليه و آله رسيدم . مردم را در مدينه ديدم كه مانند يال اسب ، پشت در پشت و انبوه ، گرد او را گرفته‏اند . هنگامى كه مرا ديد ، فرمود : «سواد بن قارب ، خوش آمد ! ما مى‏دانيم كه براى چه آمده‏اى» . گفتم : اى پيامبر خدا ! شعرى سروده‏ام ، آن را از من بشنو :

آن پرى ، پس از اندكى خواب شبانه به سراغم آمد
آن كه او را آزموده و تا كنون دروغى از او نشنيده‏ام

سه شب است كه هر شب مى‏گويد
پيامبرى از نسل لُؤَىّ بن غالب برايت آمده است

پيراهن به كمر زدم و به راه افتادم
و بر شترى راهوار و استوار به دل بيابان زدم

گواهى مى‏دهم كه چيزى جز خداوند نيست
و تو بر هر ناپيدايى ، امين هستى

و اين كه تو ميان پيامبران ، نزديك‏ترين واسطه‏اى
در شفاعت خداوندى ، اى زاده بزرگان پاكزاد!

اى بهترين رهرو ! هر چه را بر تو [ فرود] مى‏آيد ، به ما فرمان بده
حتّى اگر آنچه مى‏آيد ، موجب پيرى و سفيدى مويمان باشد

تو شفيع ما باش در روزى كه جز تو شفاعت كننده‏اى نيست
كه سواد بن قارب را سودى ببخشد .

پيامبر صلى اللّه عليه و آله خنديد و فرمود : «كامياب شدى ، اى سواد!» .

1.وَسق ، برابر شصت صاع يعنى حدود صد و هشتاد كيلوست .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد سوم
244

ت ـ ضَحِكُهُ مِن بَرَكَةِ دُعائِهِ في قَضاءِ دَينِ أبي جابِرٍ

۱۸۳۰.صحيح البخاري عن جابر بن عبداللّه‏ : تُوُفِّيَ أبي وعَلَيهِ دَينٌ ، فَعَرَضتُ عَلى غُرَمائِهِ أن يَأخُذُوا التَّمرَ بِما عَلَيهِ ، فَأَبَوا ولَم يَرَوا أنَّ فيهِ وَفاءً ، فَأَتَيتُ النَّبِيَّ صلى اللّه عليه و آله ، فَذَكَرتُ ذلِكَ لَهُ ، فَقالَ : إذا جَدَدتَهُ فَوَضَعتَهُ فِي المِربَدِ آذَنتَ رَسولَ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله .
فَجاءَ ومَعَهُ أبوبَكرٍ وعُمَرُ ، فَجَلَسَ عَلَيهِ ودَعا بِالبَرَكَةِ ، ثُمَّ قالَ : اُدعُ غُرَماءَكَ فَأَوفِهِم . فَما تَرَكتُ أحَدا لَهُ عَلى أبي دَينٌ إلاّ قَضَيتُهُ وفَضَلَ ثَلاثَةَ عَشَرَ وَسقا۱ . . . فَوافَيتُ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله المَغرِبَ ، فَذَكَرتُ ذلِكَ لَهُ فَضَحِكَ .۲

ث ـ ضَحِكُهُ لِشِعرِ سَوادِ بنِ قارِبٍ

۱۸۳۱.تاريخ الإسلام للذهبي عن سواد بن قارب : وَقَعَ في قَلبي حُبُّ الإِسلامِ ، وشَدَدتُ رَحلي حَتّى أتَيتُ النَّبِيَّ صلى اللّه عليه و آله ، فَإِذا هُوَ بِالمَدينَةِ وَالنّاسُ عَلَيهِ كَعُرفِ الفَرَسِ۳ ، فَلَمّا رَآني قالَ : مَرحَبا بِسَوادِ بنِ قارِبٍ ، قَد عَلِمنا ما جاءَ بِكَ ، قُلتُ : يا رَسولَ اللّهِ ، قَد قُلتُ شِعرا فَاسمَعهُ مِنّي :

أتاني رِئِيّي بَعدَ لَيلٍ وهَجعَةٍولَم يَكُ فيما قَد بَلَوتُ بِكاذِبِ
ثَلاثَ لَيالٍ قَولُهُ كُلَّ لَيلَةٍأتاكَ نَبِيٌّ مِن لُؤَيِّ بنِ غالِبِ
فَشَمَّرتُ عَن ساقي الإِزارَ ووَسَّطَتبِيَ الذِّعلِبُ۴ الوَجناءُ۵ عِندَ السَّباسِبِ۶فَأَشهَدُ أنَّ اللّهَ لا شَيءَ غَيرُهُوأَنَّكَ مَأمونٌ عَلى كُلِّ غائِبِ


وأَنَّكَ أدنَى المُرسَلينَ شَفاعَةًإلَى اللّهِ يَابن الأَكرَمينَ الأَطايبِ


فَمُرنا بِما يَأتيكَ يا خَيرَ مَن مَشىوإن كانَ فيما جاءَ شَيبُ الذَّوائِبِ


فَكُن لي شَفيعا يَومَ لا ذو شَفاعةٍسِواكَ بِمُغنٍ عَن سَوادِ بنِ قارِبِ

فَضَحِكَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله وقالَ لي : أفلَحتَ يا سَوادُ .۷

1.الوَسقُ : ستّون صاعا ، وهو ثلاثمئة وعشرون رطلاً (النهاية : ج ۵ ص ۱۸۵ «وسق») .

2.صحيح البخاري : ج ۲ ص ۹۶۵ ح ۲۵۶۲ ، سنن النسائي : ج ۶ ص ۲۴۶ ، صحيح ابن حبّان : ج ۱۴ ص ۴۷۳ ح ۶۵۳۶ .

3.عُرف الدابّة :الشعر النابت في محدّب رقبتها (المصباح المنير : ص ۴۰۵ «عرف») . واستعمل هنا على نحو الاستعارة ؛ ويراد منه تتابع الناس واجتماعهم حشودا حول رسول اللّه‏ صلى اللّه عليه و آله ، كتتابع الشعر واجتماعه على رقبة الدابّة .

4.الذِّعلبُ : الناقة السريعة (النهاية : ج ۲ ص ۱۶۱ «ذعلب») .

5.الوَجناءُ : الغليظةُ الصُلبة (النهاية : ج ۵ ص ۱۵۸ «وجن») .

6.السباسِبُ : القفر والمفازة (النهاية : ج ۲ ص ۳۳۴ «سبسب») .

7.تاريخ الإسلام للذهبي : ج ۱ ص ۲۰۵ ، البداية والنهاية : ج ۲ ص ۳۳۶ ، تفسير ابن كثير : ج ۷ ص ۲۸۲ كلاهما نحوه وراجع : فتح الباري : ج ۷ ص ۱۸۰ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد سوم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7670
صفحه از 511
پرینت  ارسال به