405
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد چهارم

بزرگ قريش، بوده است. نزد عرب جاهلى، اين دو نسب ، برابر نبودند و پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله براى از بين بردن همين نگاه نادرست، اين دو تن را به ازدواج يكديگر در آورد. از اين نظر مى‏توان ازدواج اين دو را به ازدواج تميمِ دارى با زنى از بنى هاشم۱و يا زيد بن حارثه با زينب بنت جحش مانند كرد ؛ چرا كه زيد از يمن و پسرخوانده پيامبر صلى اللّه عليه و آله و منتسب به قريش ، ولى زينب زاده جحش، از قريش و دخترعمّه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله بوده است. ۲

نتيجه سخن آن كه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله با اقدامات ياد شده، در پى آن بودند كه ايمان و اخلاق را شرط اساسى ازدواج كنند و آن را به جاى ثروت و جاه و تبار بنشانند، همان نكته‏اى كه خطاب به زياد، پدر ذلفا، فرمود :
المُؤمِنُ كُفوٌ لِلمُؤمِنَةِ وَ المُسلِمُ كُفوٌ لِلمُسلِمَةِ .۳
مرد باايمان ، همتاى زن باايمان و مرد مسلمان ، همتاى زن مسلمان است .

1.ر . ك : دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۹۹ ح ۷۳۱ .

2.الطبقات الكبرى : ج ۵ ص ۲۱۴ .

3.ر . ك : ص ۳۹۴ ح ۲۷۱۱ (زواج جويبر) .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد چهارم
404

تبيين گزارش‏هاى مرتبط با ازدواج مقداد و زيد۱

چند حديث اخير ، حاكى از برخى تلاش‏هاى پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله براى آسان كردن ازدواج است . پيامبر صلى اللّه عليه و آله براى تثبيت همسانى مرد و زن باايمان، زنانى از خانواده‏هاى ثروتمند و داراى حسب و نسب را به ازدواج مردانى فقير و فرودست ، امّا ديندار و بااخلاق در آورده‏اند. يك نمونه، خواستگارى از ذَلفا دختر زياد بن لبيد، از بزرگان انصار، براى مردى بينوا از اصحاب صُفّه۲به نام جُوَيبر است. نمونه ديگر، خواستگارى از ضباعه دختر زبير براى مقداد است. مقداد اگر چه فقير نبوده،۳امّا از نظر نسب و تبار با ضباعه همگونى نداشته است. وى پسر عمرو از حضرم و پدرش، هم‏پيمان قبيله كنده در يمن و آنها هم‏پيمان بنى زهره بوده‏اند. فردى مكّى به نام اسود بن عبد يغوث زهرى، او را به پسرخواندگى مى‏گيرد و بدين گونه به بنى زهره ملحق مى‏شود.۴اين، در حالى است كه ضباعه فرزند زبير و او فرزند عبد المطّلب،

1.به قلم فاضل ارجمند ، جناب آقاى عبد الهادى مسعودى .

2.مقصود ، آن دسته از مهاجران فقيرى هستند كه در مدينه جايى و پناهى جز مسجد و پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله نداشتند .

3.در برخى منابع آمده كه مقداد در جنگ بدر ، از معدود جنگاوران صاحب اسب بوده است . اين به معناى فقير نبودن و همسانى تقريبى او با خاندان ضباعه از نظر مالى است . ر . ك : تاريخ الطبري : ج ۲ ص ۴۲۷ و ۴۷۸ .

4.ر . ك : رجال الطوسى : ص ۸۱ ش ۷۹۷ ؛ الاستيعاب ، ابن عبد البرّ : ج ۴ ص ۱۴۸۰ ش ۲۵۶۱ ، الجرح والتعديل : ج ۸ ص ۴۲۷ ش ۱۹۴۲ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6184
صفحه از 541
پرینت  ارسال به