171
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد چهارم

نكته پايانى ، آن كه : اين تغييرها اجبارى نبوده است و افراد مى‏توانستند نام پيشين خود را نگاه دارند ، هر چند كه باقى ماندنِ آن نام‏ها ، آثار خوبى در پى نمى‏داشته است . گزارش زير ، دليل اين ادّعاست :
السعيد بن المسيّب ، عن أبيه ، عن جدّه أنّ النبىّ صلى اللّه عليه و آله قال له : مَا اسمُكَ ؟ قال : حزن ، قال : أنتَ سَهلٌ قال : لا ، السهل يوطأ ويمتهن ، قال سعيد : فظننت أنّه سيصيبنا بعده حزونة .۱
سعيد بن مسيّب از جدّش نقل مى‏كند كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله از وى پرسيد : نامت چيست ؟ او پاسخ داد : حزن (سختى و دشوارى) . پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : تو سهل (نرم و آسان) هستى . او گفت : نه ! سهل ، لگدمال و خوار مى‏شود . سعيد گفت : گمان مى‏برم كه سختى و دشوارى ، پس از آن است كه به ما مى‏رسد .

1.سنن أبى داوود : ج ۴ ص ۲۸۹ ح ۴۹۵۶ .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد چهارم
170

نهى از آنها ، ترديدهايى وجود دارد . ۱

بر اين پايه ، هر جامعه و فردى بايد به پيامدهاى نام‏گذارى در درون فرهنگ خود ، توجّه كند و با بر گرفتن و فهميدن ملاك دين در ترغيب يا نهى ، نام مطلوب خود را با آن بسنجد .

نكته در خور توجّه ، آن كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله به تغيير نام‏هاى زشت و نكوهيده افراد ، بسنده نكرده و به تغيير نام برخى قبيله‏ها و شهرها نيز اقدام نموده است . امام باقر علیه السلام مى‏فرمايد :
كانَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله يُغَيِّرُ الأَسماءَ القَبيحَةَ فِى الرِّجالِ وَ البُلدانِ .۲
پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله نام‏هاى زشت افراد و شهرها را تغيير مى‏داد .

از اهل سنّت نيز ابو داوود سجستانى در سنن خويش ، پس از آن كه بسيارى از نام‏هاى آدميان را كه به وسيله پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله تغيير يافته ، ذكر كرده ، نام برخى مناطق و يا قبيله‏هايى را كه به فرمان پيامبر صلى اللّه عليه و آله دگرگون شده‏اند ، چنين گزارش كرده است :
و غيّر النبىّ صلى اللّه عليه و آله اسم العاص و ... و أرضا تسمّى عَفِرَةَ سمّاها خَضِرَةَ ، و شِعب الضلالة سمّاه شِعب الهدى ، و بنو الزنية سمّاهم بنى الرِّشدَة ، و سمّى بنى مُغوِيَة بنى رِشدَةَ .۳
پيامبر صلى اللّه عليه و آله نام عاص (نافرمان) را تغيير داد ... و نيز سرزمينى را كه عَفِره (بى‏حاصل) ناميده مى‏شد ، خَضِره (سرسبز) نام نهاد و شِعب الضلاله (درّه گم‏راهى) را شِعب الهدايه (درّه هدايت) ناميد و نام هر دو قبيله بنى زنيه (زنازادگان) و نيز بنى مُغويه (حرام‏زادگان) را به بنى رشده (حلال‏زادگان) تغيير داد .

1.ر . ك : صحيح مسلم : ج ۶ ص ۱۷۲ ، المحلّى ، ابن حزم : ج ۹ ص ۲۵۱ ش ۱۷۰۵ .

2.ر . ك : ص ۳۷۸ ح ۲۶۹۵ .

3.سنن أبى داوود : ج ۴ ص ۲۸۹ ذيل ح ۴۹۵۶ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6587
صفحه از 541
پرینت  ارسال به