61
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد پنجم

۲ / ۹

چگونگى نماز پيامبر صلى اللّه عليه و آله

۲۹۷۵.امام على عليه السلام ـ در توصيف نماز پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ـ : هنگامى كه به نماز واجب مى‏ايستاد، تكبير مى‏گفت و دست‏هايش را تا برابر شانه‏هايش بالا مى‏آورد و هنگامى كه مى‏خواست به ركوع برود و نيز پس از برخاستن، چنين مى‏كرد و هنگام نشستن در نماز، هيچ گاه دست‏هايش را بالا نمى‏آورد و هنگامى كه از دو سجده بر مى‏خاست، دست‏هايش را تا شانه‏هايش بالا مى‏آورد و تكبير مى‏گفت.

۲۹۷۶.سنن أبى داوودـ به نقل از محمّد بن عمرو بن عطاء ـ : شنيدم كه ابو حُمَيد ساعدى در ميان ده نفر از ياران اصحاب پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ـ كه از جمله آنان ابو قتاده بود ـ ، گفت : من از همه شما به نماز پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله داناترم.
گفتند : چه طور ؟ به خدا سوگند، تو نه بيشتر از ما با پيامبر بوده‏اى و نه پيش‏تر !
گفت : چرا.
گفتند : عرضه كن.
گفت : پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله هنگامى كه به نماز مى‏ايستاد، دستانش را تا برابر شانه‏هايش بالا مى‏آورد. سپس تكبير مى‏گفت تا اين كه هر استخوان در جاى خودش راست مى‏شد و پس از آن به قرائت مى‏پرداخت. سپس تكبير مى‏گفت و دستانش را تا برابر شانه‏هايش بالا مى‏آورد. سپس ركوع مى‏كرد و كف دستانش را بر زانوانش مى‏نهاد. سپس خود را كشيده و صاف مى‏كرد، بى آن كه سرش را پايين اندازد و يا كج كند و هنگامى كه سر از ركوع بر مى‏داشت، مى‏گفت : «سَمِعَ اللّه‏ُ لِمَن حَمِدَه ؛ خداوند به كسى كه او را مى‏ستايد، گوش مى‏دهد». سپس دستانش را تا برابر شانه‏هايش مى‏كشيد و راست بالا مى‏آورد و تكبير مى‏گفت. سپس به زمين مى‏افتاد و دستانش را از پهلوهايش دور مى‏نمود. سپس سر بر مى‏داشت و پاى چپش را خم كرده ، بر آن مى‏نشست. در سجده، انگشتان پايش را باز مى‏نمود و پس از سجده تكبير مى‏گفت و بر مى‏خاست و پاى چپش را خم مى‏كرد و بر آن مى‏نشست تا هر استخوانى به جاى خود باز گردد. سپس در سجده ديگر نيز چنين مى‏كرد. هنگام برخاستن از هر دو ركعت، تكبير مى‏گفت و دستانش را تا برابر شانه‏هايش بالا مى‏آورد، همان گونه كه در آغاز نماز مى‏كرد. در بقيّه نماز هم اينها را انجام مى‏داد تا اين كه در سجده‏اى كه پس از آن سلام نماز بود، پاى چپش را عقب مى‏كشيد و بر سرين و طرف چپ بدنش مى‏نشست.
[اصحاب] گفتند : راست گفتى ؛ پيامبر صلى اللّه عليه و آله اين گونه نماز مى‏خواند.


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد پنجم
60

۲ / ۹

صِفَةُ صَلاتِهِ

۲۹۷۵.الإمام عليّ عليه السلامـ في وَصفِ صَلاةِ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله ـ : كانَ إذا قامَ إلَى الصَّلاةِ المَكتوبَةِ كَبَّرَ ورَفَعَ يَدَيهِ حَذوَ مَنكِبَيهِ ، ويَصنَعُ مِثلَ ذلِكَ إذا قَضى قِراءَتَهُ وأَرادَ أن يَركَعَ ، ويَصنَعُهُ إذا رَفَعَ مِنَ الرُّكوعِ ، ولا يَرفَعُ يَدَيهِ في شَيءٍ مِن صَلاتِهِ وهُوَ قاعِدٌ ، وإذا قامَ مِنَ السَّجدَتَينِ رَفَعَ يَدَيهِ كَذلِكَ وكَبَّرَ .۱

۲۹۷۶.سنن أبي داود عن محمّد بن عمرو بن عطاء : سَمِعتُ أبا حُمَيدٍ السّاعِدِيَّ في عَشرَةٍ مِن أصحابِ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله مِنهُم أبو قَتادَةَ ، قالَ أبو حُمَيدٍ : أنا أعلَمُكُم بِصَلاةِ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله ، قالوا : فَلِمَ ؟ فَوَاللّهِ ، ما كُنتَ بِأَكثَرِنا لَهُ تَبَعا ولا أقدَمَنا لَهُ صُحبَةً ! قالَ : بَلى ، قالوا : فَاعرِض .
قالَ : كانَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله إذا قامَ إلَى الصَّلاةِ يَرفَعُ يَدَيهِ حَتّى يُحاذِيَ بِهِما مَنكِبَيهِ ، ثُمَّ يُكَبِّرُ حَتّى يَقِرَّ كلُّ عَظمٍ في مَوضِعِهِ مُعتَدِلاً ، ثُمَّ يَقرَأُ ، ثُمَّ يُكَبِّرُ فَيَرفَعُ يَدَيهِ حَتّى يُحاذِيَ بِهِما مَنكِبَيهِ ، ثُمَّ يَركَعُ ويَضَعُ راحَتَيهِ عَلى رُكبَتَيهِ ، ثُمَّ يَعتَدِلُ فَلا يَصُبُّ رَأسَهُ ولا يُقنِعُ۲ ، ثُمَّ يَرفَعُ رَأسَهُ فَيَقولُ : «سَمِعَ اللّهُ لِمَن حَمِدَهُ» ، ثُمَّ يَرفَعُ يَدَيهِ حَتّى يُحاذي (بِهِما) مَنكِبَيهِ مُعتَدِلاً ، ثُمَّ يَقولُ : «اللّهُ أكبَرُ» ، ثُمَّ يَهوي إلَى الأَرضِ فَيُجافي يَدَيهِ عَن جَنبَيهِ ، ثُمَّ يَرفَعُ رَأسَهُ ويَثني رِجلَهُ اليُسرى فَيَقعُدُ عَلَيها ، ويَفتَحُ أصابِعَ رِجلَيهِ إذا سَجَدَ ، ويَسجُدُ ثُمَّ يَقولُ : «اللّهُ أكبَرُ» ، ويَرفَعُ رَأسَهُ ويَثني رِجلَهُ اليُسرى فَيَقعُدُ عَلَيها حَتّى يَرجِعَ كُلُّ عَظمٍ إلى مَوضِعِهِ ، ثُمَّ يَصنَعُ فِي الاُخرى مِثلَ ذلِكَ ، ثُمَّ إذا قامَ مِنَ الرَّكعَتَينِ كَبَّرَ ورَفَعَ يَدَيهِ حَتّى يُحاذِيَ بِهِما مَنكِبَيهِ كَما كَبَّرَ عِندَ افتِتاحِ الصَّلاةِ ، ثُمَّ يَصنَعُ ذلِكَ في بَقِيَّةِ صَلاتِهِ ، حَتّى إذا كانَتِ السَّجدَةُ الَّتي فيهَا التَّسليمُ ، أخَّرَ رِجلَهُ اليُسرى وقَعَدَ مُتَوَرِّكا عَلى شِقِّهِ الأَيسَرِ .
قالوا : صَدَقتَ ، هكَذا كانَ يُصَلّي صلى اللّه عليه و آله .۳

1.سنن أبي داود : ج ۱ ص ۱۹۸ ح ۷۴۴ و ص ۲۰۲ ح ۷۶۱ ، سنن الترمذي : ج ۵ ص ۴۸۷ ح ۳۴۲۳ ، سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۲۸۱ ح ۸۶۴ نحوه ، مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۲۰۱ ح ۷۱۷ ، السنن الكبرى : ج ۲ ص ۱۰۸ ح ۲۵۲۲ كلّها عن عبيداللّه‏ بن أبي رافع ، كنز العمّال : ج ۸ ص ۹۵ ح ۲۲۰۵۸ .

2.لا يُقنِع : أي لا يرفعه حتّى يكون أعلى من ظهره (النهاية : ج ۴ ص ۱۱۳ «قنع») .

3.سنن أبي داود : ج ۱ ص ۱۹۴ ح ۷۳۰ ، سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۳۳۷ ح ۱۰۶۱ ، سنن الدارمي : ج ۱ ص ۳۳۳ ح ۱۳۳۰ ، صحيح ابن حبّان : ج ۵ ص ۱۹۵ ح ۱۸۷۶ ، السنن الكبرى : ج ۲ ص ۱۰۵ ح ۲۵۱۷ كلّها نحوه و راجع : عوالى اللآلي : ج ۳ ص ۸۶ ح ۷۷ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد پنجم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10028
صفحه از 562
پرینت  ارسال به