تبيين احاديث استلام پيامبر صلى اللّه عليه و آله ۱
دست سودن بر كعبه به قصد تبرّك را «استلام» مىگويند. به اتّفاق شيعه و اهل سنّت، استلام دو ركن يمانى و حجر الأسود ، از اركان چهارگانه كعبه، به هنگام طواف ، مستحب است. دليل اين استحباب نيز احاديث متعدّد و معتبر نزد فريقين است كه استلام مكرّر پيامبر صلى اللّه عليه و آله را به اين دو ركن ، گزارش كردهاند . اين اتّفاق نظر ، در باره دو ركن ديگر يعنى ركن شامى و غربى وجود ندارد. احاديث اهل سنّت ، استلام پيامبر صلى اللّه عليه و آله را به دو ركن يمانى و حجر الأسود منحصر كردهاند ، چنان كه برخى احاديث شيعه۲نيز اين انحصار را تأييد و برخى نيز از استلام دو ركن ياد شده ، نهى نمودهاند .۳از سوى ديگر ، برخى از احاديث شيعى ، به استلام اين دو ركن، توصيه كرده۴و برخى ، حتّى استلام آنها را از سوى اهل بيت عليهمالسلام گزارش كردهاند . ۵ يك روايت نيز به طور كلّى و اجمالى، بيانگر استلام اركان از سوى پيامبر صلى اللّه عليه و آله است، بى آن
1.به قلم فاضل ارجمند ، جناب آقاى عبد الهادى مسعودى .
2.ر . ك : ص ۳۶۵ ح ۳۴۱۲ .
3.ر . ك : ص ۳۶۷ ح ۳۴۱۶ .
4.ابراهيم بن ابى محمود در حديثى صحيح مىگويد : «قلت للرضا عليه السلام : أستلم اليمانى و الشامى و المغربى ؟ قال : نعم ؛ به امام رضا عليه السلام گفتم : ركنهاى يمانى و شامى و مغربى را استلام بكنم؟ فرمود : آرى» (تهذيب الأحكام : ج ۵ ص ۱۰۶ ح ۳۴۳) .
5.ر . ك : ص ۳۶۷ ذيل ح ۳۴۱۶ .