كلينى آن را از عَنبَسه عابد نقل مى‏كند، مى‏تواند مؤيّد و مكمّل اين سخن باشد :
قُبِضَ النَّبِىُّ صلى اللّه عليه و آله عَلى صَومِ شَعبانَ وَ رَمضانَ وَ ثَلاثَةِ أيّامٍ فى كُلِّ شَهرٍ ؛ أوَّلِ خَميسٍ وَ أَوسَطِ أربِعاءَ وَ آخِرِ خَميسٍ .^۱پيامبر صلى اللّه عليه و آله از دنيا رفت در حاليكه ماه شعبان و ماه رمضان و سه روز هر ماه يعنى : پنجشنبه اوّل ، چهارشنبه وسط و پنجشنبه آخر ماه را روزه مى‏گرفت .

اين گزارش تأييد مى‏كند كه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله در پايان عمر شريف خود ، سه روز از هر ماه را روزه مى‏گرفت و براى ماه شعبان ، منزلتى ويژه قائل بود و آن را ماه خود خواند^۲ و روزه آن را سنّت نهاد .^۳ مى‏توان تصوّر كرد كه حديث امام على^۴ و ديگر احاديثى كه بر روزه‏دارى پيامبر صلى اللّه عليه و آله در برخى از روزهاى شعبان دلالت مى‏كنند ،^۵ ناظر به دوره ابتدايى يا ميانى روزه‏دارى پيامبر صلى اللّه عليه و آله اند كه ايشان تنها برخى از روزهاى ماه شعبان را روزه مى‏داشته و همه آن را روزه نمى‏گرفته است . ^۶ برخى احاديث ديگر^۷ نيز ناظر به دوره پايانى اند كه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله با تغيير شيوه روزه‏دارى، از روزه ماه‏هاى ديگر ، كاسته و بر روزه‏دارى شعبان افزوده است. همين توجيه را مى‏توان

در عين حال ، برخى احاديث، بر نهى پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله از روزه گرفتن همه روزهاى ماه شعبان دلالت مى‏كنند، چنان كه در حديثى آمده است پيامبر صلى اللّه عليه و آله سه روز در آغاز ماه، سه روز در ميانه و سه روز از پايان ماه شعبان را روزه مى‏گرفت^۱ و اين با ادّعاى روزه داشتن همه شعبان، در تعارض است. ذيل همين حديث نيز آمده است : پيامبر صلى اللّه عليه و آله دو روز آخر شعبان را افطار مى‏كرد ، و اين با ادّعاى احاديثى كه مى‏گويند : پيامبر خدا روزه ماه شعبان را به ماه مبارك رمضان وصل مى‏كرد ،^۲ناسازگار مى‏نمايد.

راه حلّ تعارض

با مفروض گرفتن اعتبار هر دو سوى تعارض مى‏توان گفت : احاديث دلالت كننده بر وصل كردن روزه ماه شعبان به رمضان، ناظر به يك دوره از عمر پيامبر صلى اللّه عليه و آله و احاديث ديگر ، ناظر به دوره ديگرى از عمر شريف ايشان اند . اين سخن بر اين پايه استوار است كه به استناد چند حديث، شيوه روزه‏دارى پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در طول زندگى ايشان ، متفاوت بوده، هر چند در سال‏هاى پايانى، بر يك شيوه باقى مانده است .^۳ در حديثى صحيح السند آمده است : پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در آغاز، چندان پى در پى روزه مى‏گرفت كه گفته مى‏شد ديگر افطار نمى‏كند و هميشه روزه‏دار خواهد بود و گاه عكس آن ، رفتار مى‏نمود. پس از مدّتى، به شيوه حضرت داوود عليه السلام ، يك روز در ميان ، روزه مى‏گرفت. پس از آن، سه روز ميانىِ ماه را روزه مى‏داشت و در پايان، يك روز از هر ده روز را يعنى دو پنجشنبه ابتدا و انتهاى ماه و نيز چهارشنبه ميانى را روزه مى‏گرفت و بر همين سيره تا هنگام وفات باقى ماند .^۴گزارش زير كه شيخ