۳۲۲۰.صحيح البخارىـ به نقل از ابن عبّاس ـ : در شبى كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله نزد [همسرش ]ميمونه بود، در خانه او خوابيدم تا نماز پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله را در شب بنگرم. پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ساعتى با خانواده‏اش به گفتگو نشست و سپس خوابيد. يك سوم يا پاسى از شب گذشته بود كه [بيدار شد و] نشست و به آسمان نگريست و اين آيه : «در آفرينش آسمان‏ها و زمين» را تا «خلف وعده نمى‏كنى» خواند. سپس برخاست و وضو گرفت و مسواك زد و آن گاه يازده ركعت نماز خواند و سپس بلال براى نماز ، اذان گفت و پيامبر صلى اللّه عليه و آله [در خانه] دو ركعت نماز [نافله صبح ]خواند و بيرون آمد و نماز صبح را با مردم گزارد.

۳۲۲۱.صحيح مسلمـ به نقل از ابن عبّاس كه نزد پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله خوابيد تا از چگونگى نماز ايشان آگاه شود ـ : پيامبر صلى اللّه عليه و آله بيدار شد و مسواك زد و وضو گرفت، در حالى كه مى‏گفت : «همانا در آفرينش آسمان‏ها و زمين و آمد و شدِ شب و روز ، بى گمان ، نشانه‏هايى براى خردمندان است» و اين آيات را [از اواخر سوره آل عمران ]خواند تا آن كه سوره را تمام كرد. آن گاه برخاست و دو ركعت نماز خواند و قيام و ركوع و سجود را در آن دو ركعت ، طول داد. سپس باز گشت و خوابيد ، چندان كه خر و پف كرد ، و اين كار را سه بار كرد و شش ركعت نماز خواند و هر بار مسواك مى‏زد و وضو مى‏گرفت و همين آيات را قرائت مى‏نمود. آن گاه [دو ركعت و يك ركعت] نماز وَتر را خواند.

۳۲۲۲.المستدرك على الصحيحينـ به نقل از عبد اللّه‏ بن عبّاس ـ : عبّاس بن عبد المطّلب به من فرمان داد : امشب نزد پيامبر خدا بخواب. من به مسجد رفتم و پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله نماز عشا را با مردم خواند [و نشست] تا آن كه جز او كسى در مسجد نماند. سپس از كنار من گذشت و فرمود : «كيستى ؟» . گفتم : عبد اللّه‏. فرمود : «چه كار دارى ؟» . گفتم : عبّاس به من فرمان داده كه امشب در خانه شما بخوابم. پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : «بيا» و چون باز گشت و وارد خانه شد، فرمود : «براى عبد اللّه‏ رخت‏خواب پهن كنيد» و تشكى از پوست آوردند و [بگويم كه ]عبّاس پيش‏تر به من گفته بود : نمى‏خوابى تا ببينى چگونه و چه نمازى مى‏خواند!
پيامبر صلى اللّه عليه و آله جلوتر رفت و خوابيد ، چندان كه صداى خر و پفش را شنيدم. سپس در بسترش بلند شد و صاف نشست و سرش را رو به آسمان برد و سه بار گفت : «سبحان اللّه‏ الملك القدّوس ؛ منزّه است خداوند پاك» و سپس اين آيه را از اواخر سوره آل عمران : «در آفرينش آسمان‏ها و زمين» تا به انتها قرائت كرد. آن گاه ادرار كرد و مسواك زد و وضو گرفت و به نمازگاهش رفت و دو ركعت نماز خواند كه نه كوتاه بود و نه طولانى . سپس نماز [شب و] وَتر را نيز خواند و چون نمازهايش پايان يافت، شنيدم كه مى‏گويد : «خدايا! در ديده‏ام نور قرار بده، و در گوشم نور قرار بده، و در زبانم نور قرار بده، و در قلبم نور قرار بده، و در سمت راستم نور قرار بده، و در سمت چپم نور قرار بده، و در پيش رويم نور قرار بده، و در پشت سرم نور قرار بده، و در بالايم نور قرار بده، و در زيرم نور قرار بده، و در روز ديدارت برايم نور قرار بده و نورم را بيشتر كن» .

۳۲۲۰.صحيح البخاري عن ابن عبّاس : بِتُّ في بَيتِ مَيمونَةَ لَيلَةً وَالنَّبِيُّ صلى اللّه عليه و آله عِندَها ؛ لِأَنظُرَ كَيفَ صَلاةُ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله بِاللَّيلِ ، فَتَحَدَّثَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله مَعَ أهلِهِ ساعَةً ، ثُمَّ رَقَدَ ، فَلَمّا كانَ ثُلُثُ اللَّيلِ الآخِرِ أو بَعضُهُ قَعَدَ فَنَظَرَ إلَى السَّماءِ ، فَقَرَأَ : « إِنَّ فِى خَلْقِ السَّمَـوَ تِ وَالْأَرْضِ » ـ إلى قَولِهِ ـ « لِأُوْلِى الْأَلْبَـبِ » . ثُمَّ قامَ فَتَوَضَّأَ وَاستَنَّ ، ثُمَّ صَلّى إحدى عَشرَةَ رَكعَةً . ثُمَّ أذَّنَ بِلالٌ بِالصَّلاةِ ، فَصَلّى رَكعَتَينِ ، ثُمَّ خَرَجَ فَصَلّى لِلنّاسِ الصُّبحَ .^۱

۳۲۲۱.صحيح مسلم عن ابن عبّاس : إنَّهُ رَقَدَ عِندَ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله ، فَاستَيقَظَ فَتَسَوَّكَ وتَوَضَّأَ وهُوَ يَقولُ : « إِنَّ فِى خَلْقِ‏السَّمَـوَ تِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَـفِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَأَيَـتٍ لأِّوْلِى الْأَلْبَـبِ »^۲، فَقَرَأَ هؤُلاءِ الآياتِ حَتّى خَتَمَ السّورَةَ ، ثُمَّ قامَ فَصَلّى رَكعَتَينِ ، فَأَطالَ فيهِمَا القِيامَ وَالرُّكوعَ وَالسُّجودَ ، ثُمَّ انصَرَفَ فَنامَ حَتّى نَفَخَ . ثُمَّ فَعَلَ ذلِكَ ثَلاثَ مَرّاتٍ سِتَّ رَكَعاتٍ ، كُلُّ ذلِكَ يَستاكُ ويَتَوَضَّأُ ويَقرَأُ هؤُلاءِ الآياتِ ، ثُمَّ أوتَرَ .^۳

۳۲۲۲.المستدرك على الصحيحين عن عبداللّه‏ بن عبّاس : أمَرَنِي العَبّاسُ قالَ : بِت بِآلِ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله لَيلَةً ، فَانطَلَقتُ إلَى المَسجِدِ ، فَصَلّى رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله العِشاءَ الآخِرَةَ حَتّى لَم يَبقَ فِي المَسجدِ أحَدٌ غَيرُهُ ، قالَ : ثُمَّ مَرَّ بي فَقالَ : مَن هذا ؟ فَقُلتُ : عَبدُ اللّهِ ، قالَ : فَمَه ؟ قُلتُ : أمَرَني أبي أن أبيتَ بِكُمُ اللَّيلَةَ ، قالَ : فَالحَق ، فَلَمّا دَخَلَ قالَ : اُفرُشوا لِعَبدِاللّهِ، قالَ : فَاُتيتُ بِوِسادَةٍ مِن مُسوحٍ . قالَ : وتَقَدَّمَ إلَيَّ العَبّاسُ أن لا تَنامَنَّ حَتّى تَحفَظَ صَلاتَهُ .
قالَ : فَقَدِمَ رَسولُ اللّهِ فَنامَ حَتّى سَمِعتُ غَطيطَهُ^۴ ، قالَ : ثُمَّ استَوى عَلى فِراشِهِ فَرَفَعَ رَأسَهُ إلَى السَّماءِ ، فَقالَ : «سُبحانَ المَلِكِ القُدّوسِ» ثَلاثَ مَرّاتٍ ، ثُمَّ تَلا هذِهِ الآيَةَ مِن آخِرِ سورَةِ آلِ عِمرانَ حَتّى خَتَمَها : « إِنَّ فِى خَلْقِ‏السَّمَـوَ تِ وَالْأَرْضِ » .
ثُمَّ قالَ : فَبالَ ، ثُمَّ استَنَّ بِسِواكِهِ ، ثُمَّ تَوَضَّأَ ، ثُمَّ دَخَلَ مُصَلاّهُ فَصَلّى رَكعَتَينِ لَيسَتا بِقَصيرَتَينِ ولا طَويلَتَينِ .
قالَ : فَصَلّى ثُمَّ أوتَرَ ، فَلَمّا قَضى صَلاتَهُ سَمِعتُهُ يَقولُ : اللّهُمَّ اجعَل في بَصَري نورا ، وَاجعَل في سَمعي نورا ، وَاجعَل في لِساني نورا ، وَاجعَل في قَلبي نورا ، وَاجعَل عَن يَميني نورا ، وَاجعَل عَن شِمالي نورا ، وَاجعَل أمامي نورا ، وَاجعَل مِن خَلفي نورا ، وَاجعَل مِن فَوقي نورا ، وَاجعَل مِن أسفَلَ مِنّي نورا ، وَاجعَل لي يَومَ لِقائِكَ نورا ، وأَعظِم لي نورا .^۵