نماز، نهى شده است. سه حديث زير، از آن جمله اند :
عَن جَميلٍ عَن أبى عَبدِ اللّه‏ِ عليه السلام قالَ : إذا كُنتَ خَلفَ إمامٍ فَقَرَأَ الحَمدَ وَ فَرَغَ مِن قِراءَتِها فَقُل أنتَ «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَــلَمِينَ» و لا تَقُل «آمينَ» . ^۱از جميل نقل است كه امام صادق عليه السلام فرمود : «هر گاه [در نماز جماعت] پشت سر امامى ايستادى و او حمد را خواند و آن را به آخر رساند ، تو بگو : "الحمد للّه‏ ربّ العالمين" و "آمين" نگو» .و عن محمّد الحلبىّ : سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّه‏ِ عليه السلام : أقولُ إذا فَرَغتُ مِن فاتِحَةِ الكِتابِ : آمينَ ؟ قالَ : لا .^۲محمّد حلبى مى‏گويد : از امام صادق عليه السلام پرسيدم : هنگامى كه فاتحة الكتاب را به پايان بردم ، آمين بگويم؟ فرمود : «نه» .و عن معاوية بن وهب : قُلتُ لِأَبى عَبدِ اللّه‏ِ عليه السلام : أقولُ آمينَ إذا قالَ الإِمامُ : «غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ» ؟ قالَ : هُمُ اليَهودُ وَ النَّصارى وَ لَم يُجِب فى هذا .^۳معاوية بن وهب مى‏گويد : به امام صادق عليه السلام گفتم : آن گاه كه امام [جماعت] ، «غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ» را خواند ، آمين بگويم؟ فرمود : «آنان ، يهود و نصارا هستند» و به اين سؤال پاسخ نداد .

۶ . قُنوت

بر پايه احاديث متواتر، امامان اهل بيت عليهم‏السلام، پاسدار، مبلّغ و تبيين كننده سنّت نبوى اند. بر اين اساس، چنانچه در مواردى، سنّت و سيره پيامبر صلى اللّه عليه و آله به ما نرسيده باشد، مى‏توان از سيره آن بزرگواران، سيره پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله را كشف كرد.

بر اين اساس، فقهاى شيعه، قنوت را از جمله مستحبّات مؤكّدى بر مى‏شمرند كه

اصيل قرائت بسمله، تأكيد مضاعف داشته‏اند، تا جايى كه «جهر به بسمله» به عنوان يكى از شعارهاى اهل بيت عليهم‏السلام و پيروانشان به شمار آمده، به طورى كه اين حكم، در رديف مواردى چون حكم حرمت شرابخوارى، تقيّه ناكردنى اعلام شده است.^۱

۵ . آمين گفتن

پيروان مكتب اهل بيت عليهم‏السلام و فقيهان شيعى ، به هيچ منبع در خور قابل اعتنايى دست نيافته‏اند كه دلالت كند پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در نماز خود، در پى قرائت سوره حمد، «آمين» مى‏گفته است . از اين رو ، آمين گفتن در آخر سوره حمد را سخنى زائد ، و التزام به آن را بدعت ، و به زبان آوردن آن را موجب بطلان نماز مى‏دانند. اين ، در حالتى است كه بجز مذهب مالكى ـ كه به استحباب آن معتقد است ـ ، ديگر مذاهب اهل سنّت، پا را فراتر نهاده و به سنّت بودن آن، فتوا داده‏اند.^۲

مستند رأى شيعى

فقهاى شيعه با توجّه به توقيفى بودن اجزاى نماز و فقدان مستندى شرعى براى گفتن «آمين» در پى سوره حمد، حكم به حرمت آن داده‏اند. ملاحظه دو روايت ابو حميد ساعدى^۳ از طريق اهل سنّت و حمّاد بن عيسى از طريق شيعه^۴ ـ كه پيش از اين در موضوع تكتّف (دست روى دست نهادن در حال قيام نماز) به آنها اشاره شد ـ ، علاوه بر تكتّف، از فقدان آمين گفتن در شيوه اصيل نماز خبر مى‏دهد. اين، در حالى است كه در احاديث متعدّدى از امامان اهل بيت عليهم‏السلام، از افزودن چنين جزئى به