521
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

د ـ نامه پيامبر صلى اللّه عليه و آله به عمرو بن حزم۱

۴۱۹۷.تاريخ الطبرىـ به نقل از عبد اللّه بن ابى بكر ـ :پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله پس از آن كه هيئت نمايندگى بنى حارث بن كعب باز گشتند ، عمرو بن حزم انصارى و سپس فردى از بنى نجّار را به سوى آنان فرستاد تا آنان را دين‏شناس كند و سنّت و آموزه‏هاى اسلام را به آنان ياد دهد و زكاتشان را از آنان بگيرد و عهدنامه‏اى هم برايشان نوشت و به عمرو سپرد و در آن ، فرمان‏هايى داد [كه متن آن ، چنين است] : «به نام خداوند مهرگسترِ مهربان . اين بيانى از خدا و پيامبرش است : «اى مؤمنان ! به پيمان‏هايتان وفا كنيد». پيمان از محمّد پيامبر ، براى عمرو بن حزم ، هنگامى كه او را به يمن فرستاد . او را به تقواى الهى در همه امور فرمان مى‏دهد كه «خداوند با كسانى است كه تقوا بورزند و كسانى كه نيكوكارند»، و او را فرمان مى‏دهد كه به حق عمل كند ، همان گونه كه خداوند به آن فرمان داده است و اين كه مردم را به خير ، بشارت دهد و به آن فرمانشان دهد و به مردم قرآن بياموزد و آنان را از دينشان آگاه كند و مردم را [از كارهاى بد ]باز دارد و هيچ كس جز در حال طهارت ، قرآن را لمس نكند و مردم را از حقوق و وظايفشان آگاه كند و در حق با مردم نرمى كند و در ظلم ، بر آنان سخت گيرد ـ كه خداى عزّ و جلّ از ظلم بدش مى‏آيد و از آن نهى كرده و فرموده است : «هان ! لعنت خدا بر ستمكاران!»ـ ، و مردم را به بهشت ، بشارت دهد و از عمل [رساننده به آن ]آگاهشان كند و از آتش ، بيم و به عمل [رساننده به آن] هشدارشان دهد ، و با مردم اُلفت گيرد تا دين‏شناس شوند ، و آموزه‏هاى حج و سنّت (مستحب) و فريضه (واجبِ) آن را به ايشان ياد دهد و نيز آنچه را كه خداوند در حجّ اكبر و حجّ اصغر (عمره) به آن فرمان داده است» .

1.عمرو بن حزم انصارى ، صحابى و عامل پيامبر صلى اللّه عليه و آله در نجران و يمن بود . در جنگ خندق حضور داشت و در سال ۵۱ يا ۵۴ ق در مدينه درگذشت (السيرة النبويّة : ج ۲ ص ۹۵ ، مجمع الزوائد : ج ۱۰ ص ۱۲) .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
520

د ـ كِتابُهُ صلى اللّه عليه و آله إلى عَمرِو بنِ حَزمٍ

۴۱۹۷.تاريخ الطبري عن عبد اللّه‏ بن أبي بكر :كانَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله بَعَثَ إلى بَنِي الحارِثِ بنِ كَعبٍ بَعدَ أن وَلّى وَفدَهُم عَمرَو بنَ حَزمٍ الأَنصارِيَّ ، ثُمَّ أحَدَ بَنِي النَّجّارِ ؛ لِيُفَقِّهَهُم فِي الدّينِ ، ويُعَلِّمَهُمُ السُّنَّةَ ومَعالِمَ الإِسلامِ ، ويَأخُذَ مِنهُم صَدَقاتِهِم ، وكَتَبَ لَهُ كِتابا عَهِدَ إلَيهِ فيهِ ، وأَمَرَهُ فيهِ بِأَمرِهِ :
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
هذا بَيانٌ مِنَ اللّهِ ورَسولِهِ : « يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ »۱عَقدٌ مِن مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ لِعَمرِو بنِ حَزمٍ حينَ بَعَثَهُ إلَى اليَمَنِ .
أمَرَهُ بِتَقوَى اللّهِ في أمرِهِ كُلِّهِ ، فَ « إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّ الَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ »۲.
وأَمَرَهُ أن يَأخُذَ بِالحَقِّ كَما أمَرَ بِهِ اللّهُ ، وأَن يُبَشِّرَ النّاسَ بِالخَيرِ ، ويَأمُرَهُم بِهِ ، ويُعَلِّمَ النّاسَ القُرآنَ ، ويُفَقِّهَهُم فِي الدّينِ ، ويَنهَى النّاسَ ولا يَمَسَّ أحَدٌ القُرآنَ إلاّ وهُوَ طاهِرٌ ، ويُخبِرَ النّاسَ بِالَّذي لَهُم وبِالَّذي عَلَيهِم ، ويَلينَ لِلنّاسِ فِي الحَقِّ ، ويَشتَدَّ عَلَيهِم فِي الظُّلمِ ؛ فَإِنَّ اللّهَ عزّ و جلّ كَرِهَ الظُّلمَ ونَهى عَنهُ ، وقالَ : « أَلاَ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّــلِمِينَ » .۳
ويُبَشِّرَ النّاسَ بِالجَنَّةِ وبَعَمَلِها ، ويُنذِرَ بِالنّارِ وبِعَمَلِها ، ويَستَألِفَ النّاسَ حَتّى يَتَفَقَّهوا فِي الدّينِ ، ويُعَلِّمَ النّاسَ مَعالِمَ الحَجِّ وسَنَّتَهُ وفَريضَتَهُ ، وما أمَرَ اللّهُ بِهِ فِي الحَجِّ الأَكبَرِ وَالحَجِّ الأَصغَرِ ؛ وهُوَ العُمرَةُ .۴

1.المائدة : ۱ .

2.النحل : ۱۲۸ .

3.هود : ۱۸ .

4.تاريخ الطبري : ج ۳ ص ۱۲۸ ، السيرة النبويّة لابن هشام : ج ۴ ص ۲۴۱ ، تاريخ الإسلام للذهبي : ج ۲ ص ۶۹۲ ، تاريخ دمشق : ج ۴۵ ص ۴۷۷ ، السيرة النبويّة لابن كثير : ج ۴ ص ۱۴۷ كلّها نحوه ، كنز العمّال : ج ۵ ص ۸۶۴ ح ۱۴۵۷۲ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6914
صفحه از 576
پرینت  ارسال به