449
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

۳ / ۱۴

مبارزه با متجاوزان به حقوق مردم

۴۱۱۴.امام باقر عليه السلام :سَمُرَة بن جُندَب ، در داخل باغ يكى از انصار ، درخت خرمايى داشت . خانه آن مرد انصارى كنار درِ باغ بود و سمره بدون آن كه اجازه بگيرد ، وارد باغ مى‏شد . مرد انصارى با سمره صحبت كرد كه وقتى وارد باغ مى‏شود ، اجازه بگيرد ؛ امّا او نپذيرفت . مرد انصارى خدمت پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله رسيد و جريان را به ايشان گفت و شِكوه كرد .
پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در پى سمره فرستاد و سخن مرد انصارى و شكايت او را به اطّلاع وى رساند و فرمود : «هر گاه خواستى وارد باغ شوى ، اجازه بگير» ؛ امّا سمره نپذيرفت . پيامبر خدا از او خواست كه درختش را بفروشد و قيمت آن را بالا و بالاتر مى‏بُرد ؛ ولى سمره از فروختن درخت خوددارى كرد . فرمود : «در برابر آن ، درخت خرمايى در بهشت به تو مى‏دهم» ؛ امّا سمره باز نپذيرفت . در اين هنگام ، پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به مرد انصارى فرمود : «برو و درخت خرماى او را از ريشه در آور و جلويش بينداز ، كه زيان و زيان رساندن [در اسلام ]نداريم» .

۴۱۱۵.امام باقر عليه السلام :سَمُرَة بن جُندب ، درخت خرمايى داشت كه راهش از داخل خانه يكى از انصار بود . سمره مى‏آمد و بى آن كه اجازه بگيرد ، وارد باغ مى‏شد . مرد انصارى به سمره گفت : همواره با ما در وضعى مواجه مى‏شوى كه دوست نداريم تو در آن حال ، ما را ببينى . وقتى وارد باغ مى‏شوى ، اجازه بگير . سمره گفت : راهى كه براى رسيدن به درخت خرماى خودم دارم ، برايش اجازه نمى‏گيرم .
مرد انصارى از كار سمره نزد پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله شِكوه كرد . پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در پى سمره فرستاد و به او فرمود : «فلانى از تو شكايت كرده است و گفته كه تو بدون اجازه بر او و خانواده او وارد مى‏شوى . هر گاه خواستى بر او وارد شوى ، اجازه بگير» . سمره گفت : اى پيامبر خدا! من براى راهى كه مرا به نخلم مى‏رساند ، اجازه بگيرم ؟ پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به او فرمود : «از آن دست بردار و در فلان جا يك درخت خرما براى تو باشد» . او گفت : نه . فرمود : «برايت دو درخت خرما باشد» . گفت : نمى‏خواهم . همين طور فرمود تا به ده درخت رسيد . سمره گفت : نه . فرمود : «در فلان جا به جاى آن ده درخت خرما عوض داده مى‏شوى» . باز هم او خوددارى كرد . فرمود : «از آن دست بردار. به جاى آن در بهشت ، يك درخت خرما دارى» . گفت : نمى‏خواهم .
آن گاه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به سمره فرمود : «تو مردى زيان زننده‏اى . زيان و زيان زدن به مؤمن ، ممنوع است» . سپس پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله دستور داد درخت خرما از ريشه در آورده و جلويش انداخته شود ، و پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به او فرمود : «برو ، هر جا كه مى‏خواهى ، آن را بكار» .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
448

۳ / ۱۴

مُكافَحَهُ مَن تَعَدّى عَلى حُقوقِ النّاسِ

۴۱۱۴.الإمام الباقر عليه السلام :إنَّ سَمُرَةَ بنَ جُندَبٍ كانَ لَهُ عِذقٌ۱في حائِطٍ لِرَجُلٍ مِنَ الأَنصارِ ، وكانَ مَنزِلُ الأَنصارِيِّ بِبابِ البُستانِ ، وكانَ يَمُرُّ بِهِ إلى نَخلَتِهِ ولا يَستَأذِنُ ، فَكَلَّمَهُ الأَنصارِيُّ أن يَستَأذِنَ إذا جاءَ ، فَأَبى سَمُرَةُ ، فَلَمّا تَأَبّى جاءَ الأَنصارِيُّ إلى رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله ، فَشَكا إلَيهِ وخَبَّرَهُ الخَبَرَ .
فَأَرسَلَ إلَيهِ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله وخَبَّرَهُ بِقَولِ الأَنصارِيِّ وما شَكا ، وقالَ : إن أرَدتَ الدُّخولَ فَاستَأذِن ، فَأَبى ، فَلَمّا أبى ساوَمَهُ حَتّى بَلَغَ بِهِ مِنَ الثَّمَنِ ما شاءَ اللّهُ ، فَأَبى أن يَبيعَ ، فَقالَ : لَكَ بِها عِذقٌ يُمَدُّ لَكَ فِي الجَنَّةِ ، فَأَبى أن يَقبَلَ . فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله لِلأَنصارِيِّ : اِذهَب فَاقلَعها وَارمِ بِها إلَيهِ ، فَإِنَّهُ لا ضَرَرَ ولا ضِرارَ۲.۳

۴۱۱۵.عنه عليه السلام :إنَّ سَمُرَةَ بنَ جُندَبٍ كانَ لَهُ عِذقٌ ، وكانَ طَريقُهُ إلَيهِ في جَوفِ مَنزِلِ رَجُلٍ مِنَ الأَنصارِ ، فَكانَ يَجيءُ ويَدخُلُ إلى عِذقِهِ بِغَيرِ إذنٍ مِنَ الأَنصارِيِّ ، فَقالَ لَهُ الأَنصارِيُّ : يا سَمُرَةُ ، لا تَزالُ تُفاجِئُنا عَلى حالٍ لا نُحِبُّ أن تُفاجِئَنا عَلَيها ، فَإِذا دَخَلتَ فَاستَأذِن ، فَقالَ : لا أستَأذِنُ في طَريقٍ وهُوَ طَريقي إلى عِذقي .
قالَ : فَشَكَا الأَنصارِيُّ إلى رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله ، فَأَرسَلَ إلَيهِ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله فَأَتاهُ ، فَقالَ لَهُ : إنَّ فُلانا قَد شَكاكَ وزَعَمَ أنَّكَ تَمُرُّ عَلَيهِ وعَلى أهلِهِ بِغَيرِ إذنِهِ ، فَاستَأذِن عَلَيهِ إذا أرَدتَ أن تَدخُلَ . فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، أستَأذِنُ في طَريقي إلى عِذقي ؟ فَقالَ لَهُ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله : خَلِّ عَنهُ ولَكَ مَكانَهُ عِذقٌ في مَكانِ كَذا وكَذا ، فَقالَ : لا . قالَ : فَلَكَ اثنانِ ، قالَ : لا اُريدُ . فَلَم يَزَل يَزيدُهُ حَتّى بَلَغَ عَشَرَةَ أعذاقٍ ، فَقالَ : لا . قالَ : فَلَكَ عَشَرَةٌ في مَكانِ كَذا وكَذا ، فَأبى . فَقالَ : خَلِّ عَنهُ ولَكَ مَكانَهُ عِذقٌ فِي الجَنَّةِ ، قالَ : لا اُريدُ .
فَقالَ لَهُ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله : إنَّكَ رَجُلٌ مُضارٌّ ، ولا ضَرَرَ ولا ضِرارَ عَلى مُؤمِنٍ . قالَ : ثُمَّ أمَرَ بِها رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله فَقُلِعَت ، ثُمَّ رَمى بِها إلَيهِ ، وقالَ لَهُ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله : اِنطَلِق فَاغرِسها حَيثُ شِئتَ .۴

1.العذق : النخل بحملها (اُنظر : النهاية : ج ۳ ص ۱۹۹ «عذق») .

2.لا ضَرَرَ ولا ضِرار : أي لا يَضرّ الرجل أخاه فينقصه شيئا من حقّه (مجمع البحرين : ج ۲ ص ۱۰۷۵ «ضرر») .

3.الكافي : ج ۵ ص ۲۹۲ ح ۲ عن زرارة ، تهذيب الأحكام : ج ۷ ص ۱۴۶ ح ۶۵۱ ، كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۳ ص ۳۸۵۹ نحوه ، الإيضاح : ص ۵۴۲ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۷۶ ح ۲۷ .

4.الكافي : ج ۵ ص ۲۹۴ ح ۸ عن زرارة ، بحار الأنوار : ج ۲۲ ص ۱۳۵ ح ۱۱۸ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7019
صفحه از 576
پرینت  ارسال به