445
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

۴۱۱۲.مسند أبى يعلىـ به نقل از عطا ، از فضل بن عبّاس ـ :بر پيامبر صلى اللّه عليه و آله كه در بستر بيمارى بود ، وارد شدم . بالاى سرش دستارى سرخ‏رنگ ـ يا زرد ـ قرار داشت . فرمود : «اى پسرعمو ! اين دستار را بگير و سرم را با آن ببند» . من هم سرش را با آن بستم . سپس با تكيه به من به مسجد رفتيم و فرمود : «اى مردم ! همانا جز اين نيست كه من هم انسانى مانند شما هستم و شايد كه رفتن من از ميان شما نزديك باشد . پس اگر به آبرو يا مو يا پوست و يا مال كسى لطمه‏اى زده‏ام ، اينك اين آبروى محمّد و مو و پوست و مال او ! برخيزد و قصاص كند ! و هرگز كسى از شما نگويد : من از دشمنى و كينه محمّد مى‏ترسم . بدانيد كه اين دو خصلت ، از طبيعت من و از اخلاق من ، به دورند» .
آن گاه پيامبر صلى اللّه عليه و آله باز گشت و فردايش دوباره نزد او رفتم . به من فرمود : «پسرعمو ! گمان نمى‏كنم كه جايگاه و كار ديروزم ، براى من كافى باشد . اين دستار را بگير و به سرم ببند» . من هم سر ايشان را با آن بستم . آن گاه با تكيه به من آمد تا داخل مسجد شد و مانند ديروز ، سخن گفت و سپس فرمود : «محبوب‏ترينِ شما نزد ما ، كسى است كه قصاص كند» .
مردى برخاست و گفت : اى پيامبر خدا ! آيا به ياد مى‏آورى كه گدايى نزدت آمد و چيزى از شما خواست و شما گفتى : «چه كسى چيزى همراه دارد كه به ما قرض دهد ؟» و من ، سه درهم به شما قرض دادم . پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : «فضل ! [سه درهم] به او بده» و من به او دادم .
آن گاه پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : «و هر كس چيزى بر او چيره شده است ، از ما بخواهد تا برايش دعا كنيم» . مردى برخاست و گفت : اى پيامبر خدا! من مردى ترسو و پُرخواب هستم . پيامبر صلى اللّه عليه و آله برايش دعا كرد . من او را ديدم كه شجاع‏ترين و كم‏خواب‏ترينِ ما شده بود .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
444

۴۱۱۲.مسند أبي يعلى عن عطاء عن الفضل بن عباّس : دَخَلتُ عَلَى النَّبِيِّ صلى اللّه عليه و آله في مَرَضِهِ وعِندَ رَأسِهِ عِصابةٌ حَمراءُ ـ أو قالَ : صَفراءُ ـ فَقالَ : ابنَ عَمّي ، خُذ هذِهِ العِصابَةَ فَاشدُد بِها رَأسي ، فَشَدَدتُ بِها رَأسَهُ ، قالَ : ثُمَّ تَوَكَّأَ عَلَيَّ حَتّى دَخَلنَا المَسجِدَ ، فَقالَ :
يا أيُّهَا النّاسُ ! إنَّما أنَا بَشَرٌ مِثلُكُم ، ولَعَلَّهُ أن يَكونَ قَد قَرُبَ مِنّي حقوقٌ۱مِن بَينِ أظهُرِكُم ، فَمَن كُنتُ أصَبتُ مِن عِرضِهِ أو مِن شَعرِهِ أو مِن بَشَرِهِ أو مِن مالِهِ شَيئا ، هذا عِرضُ مُحَمَّدٍ وشَعرُهُ وبَشَرُهُ ومالُهُ ، فَليَقُم فَليَقتَصَّ . ولا يَقولَنَّ أحَدٌ مِنكُم إنّي أتَخَوَّفُ مِن مُحَمَّدٍ العَداوَةَ وَالشَّحناءَ ، ألا وإنَّهُما لَيسا مِن طَبيعَتي ولَيسا مِن خُلُقي .
قالَ : ثُمَّ انصَرَفَ ، فَلَمّا كانَ مِنَ الغَدِ أتَيتُهُ فَقالَ : ابنَ عَمّي ، لا أحسَبُ أنَّ مَقامي بِالأَمسِ أجزَأَ عَنّي ، خُذ هذِهِ العِصابَةَ فَاشدُد بِها رَأسي . قالَ : فَشَدَدتُ بِها رَأسَهُ ، قالَ : ثُمَّ تَوَكَّأَ عَلَيَّ حَتّى دَخَلَ المَسجِدَ ، فَقالَ مِثلَ مَقالَتِهِ بِالأَمسِ ، ثُمَّ قالَ : فَإِنَّ أحَبَّكُم إلَينا مَنِ اقتَصَّ .
قالَ : فَقامَ رَجُلٌ ، فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، أرَأَيتَ يَومَ أتاكَ السّائِلُ فَسَأَلَكَ ، فَقُلتَ : مَن مَعَهُ شَيءٌ يُقرِضُنا ؟ فَأَقرَضتُكَ ثَلاثَةَ دَراهِمَ ، قالَ : فَقالَ : يا فَضلُ أعطِهِ ، قالَ : فَأَعطَيتُهُ .
قالَ : ثُمَّ قالَ : ومَن غَلَبَ عَلَيهِ شَيءٌ فَليَسأَلنا نَدعُ لَهُ ، قالَ : فَقامَ رَجُلٌ فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، إنّي رَجُلٌ جَبانٌ كَثيرُ النَّومِ ، قالَ : فَدَعا لَهُ ، قالَ الفَضلُ : فَلَقَد رَأَيتُهُ أشجَعَنا وأَقَلَّنا نَوما .۲

1.قال في هامش المصدر : في أصلِنا : «حفوف» ، وصوابُه : «خُفوف» . قال في النهاية : أي حركة وقرب ارتحال (اُنظر : النهاية : ج ۲ ص ۵۴ «خفف») .

2.مسند أبي يعلى : ج ۶ ص ۲۰۰ ح ۶۷۸۹ ، الطبقات الكبرى : ج ۲ ص ۲۵۵ ، تاريخ دمشق : ج ۴ ص ۹۲ ح ۹۲۹ كلاهما نحوه ، المطالب العالية : ج ۴ ص ۲۵۶ ح ۴۳۸۴ وفيه «الرحيل» بدل «حقوق» ، كنز العمّال : ج ۱۵ ص ۸ ح ۳۹۸۳۱ و ۳۹۸۳۲ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10770
صفحه از 576
پرینت  ارسال به