341
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

۴۰۰۸.المعيار و الموازنة :آن گاه ، در حديث مؤاخات (برادرى افكندن) و دلالت آشكارى كه در آن هست ، بينديشيد ؛ زيرا پيامبر صلى اللّه عليه و آله مسلمانان را بر حسب منزلتشان متمايز ساخت و سپس با توجّه به برترى يكى بر ديگرى ، ميان ايشان ، پيوند برادرى بر قرار نمود . براى مثال ، نزديك‏ترين فرد به منزلت ابو بكر ، عمر بود . از اين رو ، ميان آن دو ، برادرى افكند . همچنين طلحه ، شبيه زبير بود و منزلتى نزديك به هم داشتند . از اين رو ، آن دو را با هم برادر قرار داد . همين كار را با عبد الرحمان بن عوف كرد و او را با عثمان ، برادر قرار داد .
سپس به على عليه السلام فرمود : «به اين دليل ، تو را آخر از همه قرار دادم كه براى خودم بمانى . تو برادر و همراه منى» . پس در ميان مسلمانان ، هيچ كس شبيه‏تر از على عليه السلام به پيامبر صلى اللّه عليه و آله نبود ، و نه سزاوارتر از او به برادرى با پيامبر صلى اللّه عليه و آله . او به سبب پيش‏گامى‏اش بر ديگران ، شايسته برادرى با پيامبر صلى اللّه عليه و آله بود . برادرى على عليه السلام ، برتر از برادرىِ ديگران بود ؛ زيرا بر ديگران ، فضيلت داشت .

۴۰۰۹.الاستيعابـ به نقل از ابو عمر ـ :پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در مكّه ميان مهاجران ، برادرى افكند و سپس در مدينه ، ميان مهاجران و انصار ، پيوند برادرى بر قرار ساخت و در هر دو مورد ، به على عليه السلام فرمود : «تو در دنيا و آخرت ، برادر منى» و ميان او و خود ، برادرى افكند .

ر . ك : ص ۳۹۷ (سياست پيامبر صلى اللّه عليه و آله در رفتار با مردم / وحدت كلمه)
و دانش‏نامه قرآن و حديث : ج ۲ ص ۱۳۵ (برادرى افكندن پيامبر صلى اللّه عليه و آله ميان يارانش پس از هجرت) .

۱ / ۱۰

دورى از سازشكارى و سياست‏بازى

۴۰۱۰.المناقب ، ابن شهرآشوب :زمانى كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله خود را [براى ايمان آوردن به او] به قبايل عرضه مى‏كرد ، نزد بنى كِلاب آمد . بنى كِلاب گفتند : با تو بيعت مى‏كنيم ، به شرط آن كه پس از تو ، قدرت به ما برسد .
پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود : «اختيار اين كار ، با خداست . اگر خواست ، در ميان شما قرار مى‏دهد ، يا در غير شما» .
بنى كلاب رفتند و بيعت نكردند و گفتند : براى تو شمشير بزنيم و سپس ديگران را بر ما حاكم گردانى ؟!


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
340

۴۰۰۸.المعيار والموازنة :ثُمَّ فَكِّروا في حَديثِ المُؤاخاةِ وما فيهِ مِنَ الدِّلالَةِ الواضِحَةِ ؛ إذ مَيَّزَهُم عَلى قَدرِ مَنازِلِهِم ، ثُمَّ آخى بَينَهُم عَلى حَسَبِ مُفاضَلَتِهِم ، فَلَم يَكُن أحَدٌ أقرَبَ مِن فَضلِ أبي بَكرٍ مِن عُمَرَ ، فَلِذلِكَ آخى بَينَهُما ، وأَشبَهَ طَلحَةُ الزُّبَيرَ وقَرُبَت مَنازِلُهُما لِذلِكَ فَآخى بَينَهُم ، وكذلِكَ فَعَلَ بِعَبدِ الرَّحمنِ بنِ عَوفٍ آخى بَينَهُ وبَينَ عُثمانَ .
ثُمَّ قالَ لِعَلِيٍّ عليه السلام : إنَّما أخَّرتُكَ لِنَفسي ، أنتَ أخي وصاحِبي ، فَلَم يَكُن فيهِم أحَدٌ أشبَهَ بِالنَّبِيِّ صلى اللّه عليه و آله مِن عَلِيٍّ عليه السلام ، ولا أولى بِمُؤاخاةِ النَّبِيِّ مِنهُ ، فَاستَحَقَّ بِمُؤاخاةِ النَّبِيِّ صلى اللّه عليه و آله ؛ لِتَقَدُّمِهِ عَلَى القَومِ . وكانَت مُؤاخاةُ عَلِيٍّ عليه السلام أفضَلَ مِن مُؤاخاةِ غَيرِهِ ؛ لِفَضلِهِ عَلى غَيرِهِ .۱

۴۰۰۹.الاستيعاب عن أبي عمر :آخى رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله بَينَ المُهاجِرينَ بِمَكَّةَ ، ثُمَّ آخى بَينَ المُهاجِرينَ وَالأَنصارِ بِالمَدينَةِ ، وقالَ في كُلِّ واحِدَةٍ مِنهُما لِعَلِيٍّ : «أنتَ أخي فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ» ، وآخى بَينَهُ وبَينَ نَفسِهِ .۲

راجع : ص ۳۹۶ (سياسته في معاملة الاُمّة / وحدة الكلمة)
و موسوعة معارف الكتاب والسنّة : ج ۱ ص ۴۰۶ (الإخاء / مؤاخاة النبي صلى اللّه عليه و آله بين أصحابه بعد الهجرة) .

۱ / ۱۰

تَجَنُّبُ المُداهَنَةِ

۴۰۱۰.المناقب لابن شهرآشوب :لَمَّا كانَ النَّبِيُّ صلى اللّه عليه و آله يَعرِضُ نَفسَهُ عَلَى القَبائِلِ ، جاءَ إلى بَني كِلابٍ فَقالوا : نُبايِعُكَ عَلى أن يَكونَ لَنَا الأَمرُ بَعدَكَ ، فَقالَ : الأمرُ لِلّهِ ، فَإن شاءَ كانَ فيكُم أو في غَيرِكُم . فَمَضَوا ولَم يُبايِعوهُ ، وقالوا : لا نَضرِبُ لِحَربِكَ بِأسيافِنا ، ثُمَّ تُحَكِّمُ عَلَينا غَيرَنا !۳

1.المعيار والموازنة : ص ۲۰۸ .

2.الاستيعاب ، ج ۳ ص ۲۰۲ ، تهذيب الكمال : ج ۲۰ ص ۴۸۴ الرقم ۴۰۸۹ ، الجوهرة : ص ۶۳ عن ابن عبّاس ؛ العُدد القويّة : ص ۲۴۷ ح ۴۲ عن أبي عمر نحوه و راجع : سنن الترمذي : ج ۵ ص ۶۳۶ ح ۳۷۲۰ والمستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۱۶ ح ۴۲۸۹ والمعجم الكبير : ج ۱۲ ص ۳۲۱ ح ۱۳۵۴۹ وكنز العمّال : ج ۳ ص ۱۴۰ ح ۳۶۴۴۰ .

3.المناقب لابن شهرآشوب : ج ۱ ص ۲۵۷ نقلاً عن أبي جرير الطبري ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۷۴ ح ۲۳ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7061
صفحه از 576
پرینت  ارسال به