در تضاد نباشد . از اين رو ، پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در بيعت با مردان، همان سنّت متداول آن دوران را پذيرفت؛ ولى در مورد بيعت با زنان ، با مصافحه آنها از روى لباس با پيامبر صلى اللّه عليه و آله يا دستْ فرو بُردنشان در آبى كه ايشان دست خود را در آن فرو برده بود و يا با گفتن سخنى از جانب آنها ، با آنان بيعت نمود .
بنا بر اين ، همچنان كه امام خمينى رحمه اللّه نيز تصريح نموده است ،۱در عصر حاضر كه سنّتهاى گذشته در ارتباط با بيعت با رهبر، منسوخ گرديدهاند ، اين پيمان مىتواند از طريق همهپُرسىها، يا صندوقهاى رأى و يا از طريق نمايندگان مردم ، منعقد شود و احكام بيعت بر آن مترتّب گردد .
تفاوت بيعت و رأى
پيش از اين ، توضيح داديم كه بيعت ، عقد و پيمان ولايت است . بنابر اين، رأى دادن در انتخابات ، اعم از بيعت است ؛ زيرا رأى دادن ـ همان طور كه اشاره شد ـ مىتواند به معناى بيعت و پيمان ولايت باشد ـ چنان كه در انتخاب رهبر در جمهورى اسلامى بدين معناست ـ و مىتواند به معناى پيمان وكالت يا يكى ديگر از پيمانهاى شرعى باشد ، مانند : رأى دادن در انتخابات مجلس شوراى اسلامى . بنا بر اين، آنچه برخى تصوّر كردهاند كه رأى دادن مطلقا نوعى توكيل است،۲به نظر، صحيح نمىرسد .
شايان ذكر است كه نمايندگى يا وكالت مجلس شوراى اسلامى ، نيز نوعى ولايت است ، و در اين گونه موارد ، معناى فقهى وكالت ، مراد نيست .
