327
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

تحليلى در باره بيعت در سيره نبوى

كلمه «بيعت» از مادّه «بيع» است كه در كنار واژه «بيع»، مصدر و به معناى معاهده و معاقده ، عهد و پيمان ، پذيرش رياست و فرمان‏بردارى و وفادارى است . ابن منظور در اين باره مى‏گويد :
البَيعَةُ : الصَّفقَةُ عَلى إيجابِ البَيعِ وَ عَلَى المُبايَعَةِ وَ الطّاعَةِ .۱
بيعت : كف بر كف ديگرى زدن به نشانه فروختن چيزى يا پيمان بستن و فرمان‏بردارى از او .

عرب‏ها هنگام خريد و فروش و براى اعلام قطعى شدن معامله ، دست راست خود را به يكديگر مى‏زدند و آن را «صفقه» يا «بيعت» مى‏گفتند . آنها همچنين براى پذيرش رياست حاكم و امير ، به او دست مى‏دادند و اين عمل، نوعى معامله و داد و ستد محسوب مى‏شد ، بدين معنا كه بيعت كننده، اطاعت و فرمان‏بردارى را پذيرفته و بيعت شونده هم به امورى متعهّد مى‏شود. از اين رو ، اين عمل را نيز «بيعت» مى‏ناميدند .۲

بيعت، پيش از اسلام

بيعت ، يكى از سنّت‏هاى مهمّ جامعه عرب در دوران جاهليت براى انتخاب و يا

1.لسان العرب : ج ۸ ص ۲۶ مادّه «بيع» .

2.ر . ك : دائرة المعارف قرآن كريم : ج ۶ ص ۴۰۷ ـ ۴۰۸ ، مقدّمه ابن خلدون : ص ۲۰۹ ، دائرة المعارف جهان اسلام : ج ۵ مدخل «بيعت» ، دائرة المعارف بزرگ اسلامى : ج ۱۳ مدخل «بيعت» .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
326
  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6886
صفحه از 576
پرینت  ارسال به