۳۸۷۸.پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله :دانش بياموزيد ؛ چرا كه آموختن دانش ، نيكى است و مباحثه‏اش ، تسبيح [خدا] و جستجو كردن آن ، جهاد است و آموختنش به كسى كه آن را نمى‏داند ، صدقه است و بخشيدنش به اهل آن ، مايه نزديكى [به خدا] ؛ زيرا دانش ، وسيله شناخت حلال و حرام است و جوينده خود را به راه بهشت مى‏برد و همدمِ بى‏كسى و يار تنهايى و راه‏نما در خوشى و ناخوشى ، و حربه‏اى در برابر دشمنان ، و زيور دوستان است .
خداوند به سبب دانش ، مردمانى را بالا مى‏برد و آنان را در خوبى‏ها پيشوا قرار مى‏دهد تا ديگران به آنان اقتدا كنند و به كارهاى آنان نگريسته و از رفتارشان الگو گرفته شود و فرشتگان به دوستى با آنان رغبت مى‏ورزند و در نمازشان بال‏هاى خود را بر سر ايشان مى‏كشند و همه موجودات ، حتّى ماهيان و خزندگان درياها و درندگان و چرندگان بيابان ، برايشان آمرزش مى‏طلبند ؛ چرا كه دانش ، مايه حيات دل‏ها ، و روشنايى ديدگان در برابر نابينايى ، و نيروى بدن‏ها در برابر ناتوانى است . خداوند ، دارنده دانش را در دنيا و آخرت در جايگاه خوبان جاى مى‏دهد و مجالست با نيكان را ارزانى‏اش مى‏دارد .
در سايه دانش است كه خدا فرمانبرى و بندگى مى‏شود و با دانش است كه خدا شناخته و يكتا شمرده مى‏شود . با دانش است كه صله ارحام مى‏شود و با دانش است كه حلال و حرام ، شناخته مى‏شوند . دانش ، راهبر كردار است و كردار ، پيرو آن است . خداوند ، دانش را به نيك‏بختان عطا مى‏كند و شوربختان را از آن ، محروم مى‏سازد .

۳۸۷۹.المعجم الكبيرـ به نقل از صفوان بن عسّال مرادى ـ :نزد پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در مسجد آمدم و به ايشان ، در حالى كه بُردش^۱را متكاى خود كرده بود ، گفتم : اى پيامبر خدا ! من در جستجوى دانش آمده‏ام .
فرمود : «آفرين بر جوينده دانش ! بى گمان ، فرشتگان ، گرداگرد جوينده دانش را مى‏گيرند و با بال‏هايشان بر او سايه مى‏اندازند . سپس از روى محبّت به آنچه او مى‏جويد ، چنان از سر و دوش هم بالا مى‏روند تا به آسمان دنيا مى‏رسند» .

۳۸۷۸.عنه صلى اللّه عليه و آله :تَعَلَّمُوا العِلمَ ؛ فَإِنَّ تَعَلُّمَهُ حَسَنَةٌ ، ومُدارَسَتَهُ تَسبيحٌ ، وَالبَحثَ عَنهُ جِهادٌ ، وتَعليمَهُ مَن لا يَعلَمُهُ صَدَقَةٌ ، وبَذلَهُ لِأَهلِهِ قُربَةٌ ؛ لِأَنَّهُ مِعالَمُ الحَلالِ وَالحَرامِ ، وسالِكٌ بِطالِبِهِ سَبيلَ الجَنَّةِ ، وهُوَ أنيسٌ في الوَحشَةِ ، وصاحِبٌ فِي الوَحدَةِ ، ودَليلٌ عَلَى السَّرّاءِ وَالضَّرّاءِ ، وسِلاحٌ عَلَى الأَعداءِ ، وزَينٌ لِلأَخِلاّءِ .
يَرفَعُ اللّهُ بِهِ أقواما يَجعَلُهُم فِي الخَيرِ أئِمَّةً يُقتَدى بِهِم ، تُرمَقُ أعمالُهُم ، وتُقتَبَسُ آثارُهُم ، وتَرَغَبُ المَلائِكَةُ في خُلَّتِهِم^۱، يَمسَحونَهُم في صَلاتِهِم بِأَجنِحَتِهِم ، ويَستَغفِرُ لَهُم كُلُّ شَيءٍ حَتّى حيتانُ البُحورِ وهَوامُّها ، وسِباعُ البَرِّ وأَنعامُها ؛ لِأَنَّ العِلمَ حَياةُ القُلوبِ ، ونورُ الأَبصارِ مِنَ العَمى ، وقُوَّةُ الأَبدانِ مِنَ الضَّعفِ ، يُنزِلُ اللّهُ حامِلَهُ مَنازِلَ الأَخيارِ ، ويَمنَحُهُ مَجالِسَ الأَبرارِ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ .
بِالعِلمِ يُطاعُ اللّهُ ويُعبَدُ ، وبِالعِلمِ يُعرَفُ اللّهُ ويُوَحَّدُ^۲، وبِالعِلمِ توصَلُ الأَرحامُ ، وبِهِ يُعرَفُ الحَلالُ وَالحَرامُ ، وَالعِلمُ إمامُ العَمَلِ وَالعَمَلُ تابِعُهُ^۳، يُلهِمُهُ اللّهُ السُّعَداءَ ويَحرِمُهُ الأَشقِياءَ .^۴

۳۸۷۹.المعجم الكبير عن صفوان بن عسّال المراديّ :أتَيتُ رَسولَ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله وهُوَ مُتَّكِئٌ فِي المَسجِدِ عَلى بُردٍ^۵لَهُ ، فَقُلتُ لَهُ : يا رَسولَ اللّهِ ، إنّي جِئتُ أطلُبُ العِلمَ ، فَقالَ : مَرحَبا بِطالِبِ العِلمِ ! طالِبُ العِلمِ لَتَحُفُّهُ المَلائِكَةُ وتُظِلُّهُ بِأَجنِحَتِها ، ثُمَّ يَركَبُ بَعضُهُ بَعضا حَتّى يَبلُغُوا السَّماءَ الدُّنيا مِن حُبِّهِم لِما يَطلُبُ .^۶