133
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

۳ / ۶

ميانه‏روى

قرآن

«دستت را به گردنت مبند (بخل و امساك مكن) و آن را يكسره هم مگشاى (به گزاف و زياده‏روى بخشش مكن) كه [اگر چنين نكنى،] نكوهيده و درمانده بر جاى مى‏نشينى» .

حديث

۳۸۰۲.امام صادق عليه السلام :خداوند به پيامبرش صلى اللّه عليه و آله آموخت كه چگونه انفاق كند و [ماجراى] آن ، چنين است كه : نزد او قدرى طلا بود و او كراهت داشت كه شب را [با اندوخته طلا ]سپرى كند . پس آن را صدقه داد و صبحگاهان ، چيزى نداشت . نيازخواهى به سراغ او آمد ؛ امّا چيزى نداشت كه به وى ببخشد . آن نيازخواه به سرزنش او پرداخت و پيامبر ـ كه مهربان و دل‏نازك بود ـ ، اندوهگين شد كه چرا چيزى براى بخشيدن ندارد ! آن گاه خداوند متعال ، پيامبرش را با فرمان خويش ، چنين تأديب فرمود : «و دست خويش به گردنت مبند (بخل و امساك مكن) و آن را يكسره هم مگشاى (به گزاف و زياده‏روى بخشش مكن) كه [اگر چنين نكنى،] نكوهيده و درمانده بر جاى مى‏نشينى». [بدين سان ، به پيامبرش] مى‏فرمايد : مردم گاه از تو چيزى مى‏خواهند و عذرى [هم] از تو نمى‏پذيرند . پس اگر همه مالى را كه دارى از پيش بخشيده باشى ، از مال، تهى‏دست شده‏اى [و توانِ انفاق نخواهى داشت] .

۳۸۰۳.پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ـ در بيان داستان ازدواج فاطمه عليها السلام ـ :اى اُمّ سلمه ! براى دخترم ، زيراَندازى مصرى بخر و برايش تشكچه‏اى از ليف درخت خرما فراهم كن و پيراهن و چادرى سفيد و كم‏پُرز تهيّه كن ، و بيش از اينها چيزى فراهم مكن، كه در اين صورت، آن دو (على و فاطمه) از اسرافكاران خواهند بود .


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
132

۳ / ۶

الاِعتِدالُ

الكتاب

« وَ لاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا » .۱

الحديث

۳۸۰۲.الإمام الصادق عليه السلام :عَلَّمَ اللّهُ عزّ و جلّ نَبِيَّهُ صلى اللّه عليه و آله كَيفَ يُنفِقُ ، وذلِكَ أنَّهُ كانَت عِندَهُ اُوقِيَّةٌ مِنَ الذَّهَبِ ، فَكَرِهَ أن يَبيتَ عِندَهُ فَتَصَدَّقَ بِها ، فَأَصبَحَ ولَيسَ عِندَهُ شَيءٌ ، وجاءَهُ مَن يَسأَلُهُ فَلَم يَكُن عِندَهُ ما يُعطيهِ ، فَلامَهُ السّائِلُ ، وَاغتَمَّ هُوَ حَيثُ لَم يَكُن عِندَهُ ما يُعطيهِ ، وكانَ رَحيما رَقيقا ، فَأَدَّبَ اللّهُ تَعالى نَبِيَّهُ صلى اللّه عليه و آله بِأَمرِهِ فَقالَ : « وَ لاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا »؛ يَقولُ : إنَّ النّاسَ قَد يَسأَلونَكَ ولا يَعذِرونَكَ ، فَإِذا أعطَيتَ جَميعَ ما عِندَكَ مِنَ المالِ كُنتَ قَد حَسَرتَ مِنَ المالِ .۲

۳۸۰۳.رسول اللّه‏ صلى اللّه عليه و آله ـ في حَديثِ زَواجِ فاطِمَةَ عليها السلام ـ :يا اُمَّ سَلَمَةَ ، اِبتاعي لاِبنَتي فِراشا مِن حِلسِ مِصرَ وَاحشيهِ ليفا ، وَاتَّخِذي لَها مِدرَعَةً۳وعَباءَةً قَطَوانِيَّةً۴، ولا تَتَّخِذي أكثَرَ مِن ذلِكَ فَيَكونا مِنَ المُسرِفينَ .۵

1.الإسراء : ۲۹ .

2.الكافي : ج ۵ ص ۶۷ ح ۱ عن مسعدة بن صدقة ، تحف العقول : ص ۳۵۱ وفيه «رفيقا» بدل «رقيقا» و«خسرت» بدل «حسرت» نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴۷ ص ۲۳۵ ح ۲۲ .

3.دِرع المرأة : قميصها ، والدَّرّاعَة والمِدرَعة والمِدرَع واحد (النهاية : ج ۲ ص ۱۱۴ «درع») .

4.القَطَوانيّة : عباءة بيضاء قصيرة الخمل ، والنون زائدة (النهاية : ج ۴ ص ۸۵ «قطا») نسبة إلى قطوان : موضع بالكوفة .

5.دلائل الإمامة : ص ۸۷ ح ۲۳ عن وهب بن وهب عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۱۰۴ ص ۸۸ ح ۵۳ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7044
صفحه از 576
پرینت  ارسال به