۲ / ۳

طلب روزى

۳۷۷۶.الكافىـ به نقل از على بن عبد العزيز ـ :امام صادق عليه السلام به من فرمود : «عمر بن مسلم ، چه مى‏كند ؟» .
گفتم : فدايت شوم ! به عبادت رو آورده و كسب و تجارت را رها كرده است .
فرمود : «واى از او ! مگر نمى‏داند كه هر كس طلب روزى را وا نهد ، دعايش مستجاب نمى‏شود ؟ گروهى از ياران پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ، وقتى آياتِ «و هر كس از خدا پروا كند ، خداوند ، برايش راه خروجى قرار مى‏دهد و او را از جايى كه گمان نمى‏بَرَد ، روزى مى‏رساند»نازل شد ، درها[ى دكان‏هايشان] را بستند و به عبادت روى آوردند و گفتند : روزى‏مان مى‏رسد ! اين خبر به پيامبر صلى اللّه عليه و آله رسيد . ايشان در پى آنان فرستاد و فرمود : "چه چيزى موجب شد كه به اين كار دست بزنيد ؟" .
گفتند : اى پيامبر خدا ! روزىِ ما ، برايمان تضمين شده است . از اين رو ، به عبادت روى آورديم .
فرمود : "كسى كه چنين كند ، دعايش به اجابت نمى‏رسد . بر شما باد طلب روزى !" » .

۳۷۷۷.دعائم الإسلام :در جنگ تبوك ، پيامبر صلى اللّه عليه و آله به جوانى نيرومند برخورد كه شتران فربهى را مى‏رانْد . ياران پيامبر صلى اللّه عليه و آله به وى گفتند : اى پيامبر خدا ! اگر نيرومندى و چابكىِ اين جوان و فربهىِ شترانش در راه خدا صرف مى‏شد ، هر آينه بهتر بود .
پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله او را فرا خواند و فرمود : «در نظر دارى با اين شتران ، چه كنى ؟» .
گفت : اى پيامبر خدا ! من ، همسر و خانواده‏اى دارم . با اين شتران به كسب درآمد مى‏پردازم تا آنان را از حاجت‏خواهى نزد مردم ، بى‏نياز سازم و بدهى‏ام را بپردازم .
فرمود : «مبادا هدفت جز اين باشد !» .
گفت : نه .
آن گاه كه جوان راهى شد ، پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود : «اگر راست گفته باشد ، او را پاداشى همانند پاداش رزمنده و پاداش حج گزارنده و پاداش عمره به جاى آورنده است» .

سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد ششم

106

۲ / ۳

طَلَبُ الرِّزقِ

۳۷۷۶.الكافي عن عليّ بن عبد العزيز :قالَ لي أبو عَبدِ اللّهِ عليه السلام : ما فَعَلَ عُمَرُ بنُ مُسلِمٍ ؟ قُلتُ : جُعلِتُ فِداكَ ، أقبَلَ عَلَى العِبادَةِ وتَرَكَ التِّجارَةَ ، فَقالَ : وَيحَهُ ، أما عَلِمَ أنَّ تارِكَ الطَّلَبِ لا يُستَجابُ لَهُ ؟ ! إنَّ قَوما مِن أصحابِ رَسولِ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله لَمّا نَزَلَت : « وَ مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ‏مَخْرَجًا * وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَحْتَسِبُ »أغلَقُوا الأَبوابَ وأَقبَلوا عَلَى العِبادَةِ ، وقالوا : قَد كُفينا ، فَبَلَغَ ذلِكَ النَّبِيَّ صلى اللّه عليه و آله فَأَرسَلَ إلَيهِم ، فَقالَ : ما حَمَلَكُم عَلى ما صَنَعتُم ؟ قالوا : يا رَسولَ اللّهِ ، تُكُفِّلَ لَنا بِأَرزاقِنا ، فَأَقبَلنا عَلَى العِبادَةِ ! فَقالَ : إنَّهُ مَن فَعَلَ ذلِكَ لَم يُستَجَب لَهُ ، عَلَيكُم بِالطَّلَبِ .^۱

۳۷۷۷.دعائم الإسلام عن رسول اللّه‏ صلى اللّه عليه و آله :أنَّهُ مَرَّ في غَزوَةِ تَبوكَ بِشابٍّ جَلدٍ يَسوقُ أبعـِرَةً سِمانا ، فَقالَ لَهُ أصحابُهُ : يا رَسولَ اللّهِ ، لَو كانَت قُوَّةُ هذا وجَلَدُهُ وسِمَنُ أبعِرَتِهِ في سَبيلِ اللّهِ لَكانَ أحسَنَ ! فَدَعاهُ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله فَقالَ : أرَأَيتَ أبعِرَتَكَ هذِهِ ، أيُّ شَيءٍ تُعالِجُ عَلَيها ؟ فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، لي زَوجَةٌ وعِيالٌ ، فَأَنَا أكسِبُ عَلَيها ما اُنفِقُهُ عَلى عِيالي وأَكُفُّهُم عَن مَسأَلَةِ النّاسِ ، وأَقضي دَينا عَلَيَّ ، قالَ : لَعَلَّ غَيرَ ذلِكَ ! قالَ : لا .
فَلَمَّا انصَرَفَ ، قالَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله : لَئِن كانَ صادِقا إنَّ لَهُ لَأَجرا مِثلَ أجرِ الغازي ، وأَجرِ الحاجِّ وأَجرِ المُعتَمِرِ !^۲

1.الكافي : ج ۵ ص ۸۴ ح ۵ ، تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۳۲۳ ح ۸۸۵ ، كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۳ ص ۱۹۲ ح ۳۷۲۱ ، فقه القرآن للراوندي : ج ۲ ص ۳۰ وليس فيه صدره إلى «لا يستجاب له» ، بحار الأنوار : ج ۲۲ ص ۱۳۱ ح ۱۱۱ .

2.دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۴ ح ۷ ، عوالي اللآلي : ج ۳ ص ۱۹۴ ح ۸ وفيه «وقف» بدل «مرّ» ، مستدرك الوسائل : ج ۱۳ ص ۸ ح ۱۴۵۶۸ .