۷ / ۷
هوشيارى در رويارويى با منافقان
۴۲۷۳.صحيح البخارىـ به نقل از عمرو بن دينار ، از جابر ـ :همراه پيامبر صلى اللّه عليه و آله جنگيديم و عدّه فراوانى از مهاجران ، همراه او باز مىگشتند . ميان مهاجران ، مردى بسيار شوخ بود . او لگد و تيپايى به مردى انصارى زد . مرد انصارى خيلى خشمگين شد ، تا آن جا كه [با هم درگير شدند و] هر يك قوم و قبيله خود را فرا خواند . مرد انصارى گفت : اى انصار ! و مهاجر گفت : اى مهاجران !
پيامبر صلى اللّه عليه و آله بيرون آمد و فرمود: «چه شده است كه مانند روزگار جاهلى ، خويشان و قبيله خود را صدا مىزنيد ؟» و سپس فرمود : «چه خبرشان شده است ؟» . تيپاى مهاجر به انصارى را به پيامبر صلى اللّه عليه و آله اطّلاع دادند ، و پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : «اين صدا زدن را وا نهيد ، كه پليد و زشت است» . عبد اللّه بن اُبَى ، ابن سلول گفت : آيا قبيله خود را بر ضدّ ما مىخوانند [و مىشورانند] ؟ اگر به مدينه باز گرديم ، عزيزتر ما ، خوارتر ما را اخراج خواهد كرد . عمر گفت : اى پيامبر خدا ! آيا اين پليد (عبد اللّه) را نكشيم ؟ پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : «[نه تا] مردم نگويند: محمّد يارانش را مىكشد !».
۴۲۷۴.تاريخ المدينةـ به نقل از مجاهد ـ :تمام تيرههاى انصار در دو قبيله اوس و خزرج، گرد مىآمدند، كه در روزگار جاهلى ، ميان آنها جنگ و كشتار و گرفتارى سختى بود و خداوند ، اسلام و پيامبر صلى اللّه عليه و آله را آورد و با هم صلح كردند و آرام گرفتند . روزى، مردى از اوس و مردى از خزرج نشسته بودند و مردى يهودى هم با آنها بود و شروع به يادآورى جنگهاى ميان آنها در جاهليت كرد تا آن جا كه به جان هم افتادند و به هم دشنام دادند و درگير شدند ، و اين ، قوم خود و آن نيز قوم خويش را صدا زد و اوس و خزرج با سلاح بيرون آمدند و در برابر هم صفآرايى كردند .
خبر اين واقعه به پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله رسيد و آمد و ميان آنها ايستاد و برخى را از اين سو و برخى را از آن سو موعظه كرد تا آن كه باز گشتند و سلاح بر زمين نهادند و خداوند ، قرآن نازل فرمود كه : «اى مؤمنان ! اگر دستهاى از آنان را كه به آنها كتاب داده شده است ، پيروى كنيد ، شما را پس از ايمان آوردنتان ، كافر مىكنند»و خواند تا به [آيه] «و مانند كسانى نباشيد كه پس از آن كه نشانههاى آشكار برايشان آمد ، دچار تفرقه شدند و اختلاف كردند ، كه آنان عذابى دردناك دارند»رسيد . آرى ، اين آيهها در باره آن دو مرد انصارى و آن مرد يهودى نازل شد .
