249
سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد هفتم

۴۵۰۱.المغازىـ به نقل از ابو بكر بن عبد اللّه‏ بن جهم ـ :پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله سوار يكى از اسب‏هايش شد و در حالى كه تنى چند از ياران مهاجر و انصارش ، همراهش بودند ، در پى جايى گشت تا در آن فرود آيد . بهترين جايى كه خوشش آمد ، آن بود كه كوه سلع را پشتش قرار دهد و از مَذاذ تا كوه ذِباب و از آن جا تا كوه راتِج۱را براى حفر خندق تعيين نمود و خود در آن روز در آن خندق كار كرد و مردم را فرا خواند و از نزديك شدن دشمن آگاهشان كرد و لشكر را در دامنه كوه سلع جاى داد .
و مسلمانان به سرعت به حفر خندق اقدام كردند تا پيش از آمدن دشمن ، آن را آماده كنند و پيامبر صلى اللّه عليه و آله هم خود ، همراه مسلمانان به كار پرداخت تا مسلمانان را به نشاط و كار در آورد ، و از بنى قريظه ، ابزار فراوانى مانند بيل و كلنگ و ظرف حمل خاك ، عاريه گرفتند تا به وسيله آنها خندق را حفر كنند . يهوديان بنى قريظه در آن زمان ، در صلح با پيامبر صلى اللّه عليه و آله بودند و آمدن قريش را خوش نمى‏داشتند .
و پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در هر سوى خندق ، گروهى را گمارده بود تا آن را حفر كنند و مهاجران از طرف كوه راتج تا كوه ذباب را و انصار از كوه ذباب تا كوه بنى عبيد را حفر مى‏كردند و بقيّه مدينه نيز سنگربندى شده بود .

1.مَذاذ ، ذباب و راتج ، و كوه بنى عبيد كه بعد مى‏آيد ، بلندى‏ها و مواضع ابتدايى و انتهايى و يا نشان‏دار خندق حفر شده در جنگ احزاب مى‏باشند . (م)


سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد هفتم
248

۴۵۰۱.المغازي عن أبي بكر بن عبد اللّه‏ بن جهم :إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله رَكِبَ فَرَسا لَهُ ومَعَهُ نَفَرٌ مِن أصحابِهِ مِنَ المُهاجِرينَ وَالأَنصارِ ، فَارتادَ مَوضِعا يَنزِلُهُ ، فَكانَ أعجَبُ المَنازِلِ إلَيهِ أن يَجعَلَ سَلعا۱خَلفَ ظَهرِهِ ، ويُخَندِقَ مِنَ المَذاذِ۲إلى ذِبابٍ۳إلى راتِجٍ۴. فَعَمِلَ يَومَئِذٍ فِي الخَندَقِ ، ونَدَبَ النّاسَ ، فَخَبَّرَهُم بِدُنُوِّ عَدُوِّهِم ، وعَسكَرَهُم إلى سَفحِ سَلعٍ .
وجَعَلَ المُسلِمونَ يَعمَلونَ مُستَعجِلينَ يُبادِرونَ قُدومَ العَدُوِّ عَلَيهِم ، وأَخَذَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله يَعمَلُ مَعَهُم فِي الخَندَقِ لِيُنَشِّطَ المُسلِمينَ ، وعَمِلوا ، وَاستَعاروا مِن بَني قُرَيظَةَ آلَةً كَثيرَةً مِن مَساحي وكَرازينَ ومَكاتِلَ۵؛ يَحفِرونَ بِهِ الخَندَقَ ، وهُم يَومَئِذٍ سِلمٌ لِلنَّبِيِّ صلى اللّه عليه و آله يَكرَهونَ قُدومَ قُرَيشٍ .
ووَكَّلَ رَسولُ اللّهِ صلى اللّه عليه و آله بِكُلِّ جانِبٍ مِنَ الخَندَقِ قَوما يَحفِرونَهُ ، فَكانَ المُهاجِرونَ يَحفِرونَ مِن جانِبِ راتِجٍ إلى ذُبابٍ ، وكانَتِ الأَنصارُ تَحفِرُ مِن ذُبابٍ إلى جَبَلِ بَني عُبَيدٍ ، وكانَ سائِرُ المَدينَةِ مُشَبَّكاً بِالبُنيانِ .۶

1.سَلَع : الجبل المعروف الذي بسوق المدينة (معجم البلدان : ج ۳ ص ۲۳۶) .

2.المَذاذ : اسم موضع بالمدينة حيث حفر الخندق النبيّ صلى اللّه عليه و آله (معجم البلدان : ج ۵ ص ۸۸) .

3.ذِباب [أو ذُباب] : جَبلٌ بالمدينة (راجع : : معجم البلدان : ج ۳ ص ۳) .

4.راتِج : الجبل الذي إلى جنب جبل بني عبيد غربي بطحان (وفاء الوفا : ج ۲ ص ۳۱۰) .

5.مكاتِل : جمع مكتل ؛ وهو الزّبيل الكبير ، قيل : إنّه يسع خمسة عشر صاعا (النهاية : ج ۴ ص ۱۵۰ «كتل») .

6.المغازي : ج ۲ ص ۴۴۵ ، سبل الهدى والرشاد : ج ۴ ص ۳۶۵ نحوه و راجع : الطبقات الكبرى : ج ۲ ص ۶۶ .

  • نام منبع :
    سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه وآله - جلد هفتم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    7
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5332
صفحه از 625
پرینت  ارسال به