( ۱۰۷ )

۰.بِأبى أنْتُمْ وَ اُمّى وَ نَفْسى! كَيفَ أصِفُ حُسْنَ ثَنائِكُمْ وَ اُحْصى جَميلَ بَلائِكُمْ ، وَ بِكُمْ أخْرَجَنَا اللّه مِنَ الذُلِّ وَ فَرَّجَ عَنّا غَمَراتِ الْكُروبِ وَ أنْقَذَنا مِنْ شَفا جُرُفِ الْهَلَكاتِ وَ مِنَ النّارِ . بِأبى أنْتُمْ وَ اُمّى وَ نَفْسى!

۰.پدرم و مادرم و جانم فدايتان باد ! چگونه نيكويىِ ستايش شما را توصيف كنم و زيبايىِ نعمت شما را به شمار آورم ؟ به واسطه شما ، خداوند ، ما را از خوارى ، بيرون آورد و شدّت گرفتارى را از ما برداشت و ما را از آستانه پرتگاه هلاكت و آتش [ دوزخ ] ، نجات داد . پدرم و مادرم و جانم فدايتان باد !

توضيح واژه ها

بَلاء : در اين جا : نعمت ، بركت . ^۱
غَمَرات : شدّت ها ، طغيان ها ، غليان ها . ^۲
أنقَذَ : نجات داد ، رهايى بخشيد . ^۳
شَفا : لبه ، كناره ، حاشيه . ^۴
جُرُف : پرتگاه ، بُريدگى لب رود يا دريا . ^۵

بيت عليهم السلام بياموزد و اعمال و عباداتى ، مانند نماز و روزه ، رهاورد آموزش اهل بيت عليهم السلام است و والاترين ارزش هاى اخلاقى ، مانند فرو بُردن خشم و گذشت و... ، همگى ، برنامه هاىِ آموزشى خاندانِ پاك پيامبر صلى الله عليه و آله است . بنا بر اين ، خاستگاه تمامِ نيكى ها ، پيشوايان معصوم اند و هر كار نيكى ، مستقيم و يا غير مستقيم ، از شاخه هاى آموزشى ايشان به شمار مى رود. امام صادق عليه السلام ، پس از آن كه اصل بدى را از دشمنان شمرده ، فهرستى از كارهاى ناپسند ، مانند : دروغ ، بخل ، سخن چينى ، قطع پيوند خويشاوندى ، رِبا خوارى و ... را برشمرده و آن گاه ، فرموده است :
فَكَذَبَ مَن زَعَمَ أنَّهُ مَعَنَا وَ هُوَ مُتَعَلِّقٌ بِفُروعِ غَيرِنا . ^۱ پس دروغ گفته است هر كه گمان برده كه با ماست و به شاخه هاى ديگران ، چنگ افكنده است .
مهم ترين پيام اين روايت كه با عبارت مورد بررسى ما در «زيارت جامعه» نيز همخوانى دارد ، آن است كه : دروغگو ، بى نماز ، عصبانى و... ، در زمره دشمنانِ اهل بيت عليهم السلام هستند ؛ زيرا به شاخه هاى درختِ دشمن ، پيوند خورده اند و از ريشه و شاخسار مِهر اهل بيت عليهم السلام جدا ، شده اند.