شرح

در اين بخش از زيارت ، به پيام هاى بسيار مهمّى در زمينه ميزان نقش توسّل به اهل بيت عليهم السلام در زندگى ، اشاره شده است . اين نكات ، عبارت اند از :

۱ . تأكيد بر پيروى راستين از اهل بيت عليهم السلام

پيام نخست اين عبارات از «زيارت جامعه» ، اين است كه آنچه موجب رستگارى و سعادت انسان است ، پذيرفتن سخن اهل بيت عليهم السلام و عمل به دستورهاى آنهاست . بنا بر اين ، تنها ادّعاى تشيّع ، بدون پيروى عملى از اهل بيت عليهم السلام ، سودى ندارد ، چنان كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده كه فرمود :
إنَّ شِيعَتَنا مَن شَيَّعَنا و اتَّبَعَ آثارَنا وَ اقْتَدى بِأعْمالِنا . ^۱ شيعه ما ، كسى است كه از ما پيروى كند و پا جاى پاى ما بگذارد و به كردار ما ، اقتدا نمايد .
زائر اهل بيت عليهم السلام ، خطاب به آنها مى گويد : من ، تنها به زبان ، شيعه نيستم ؛ بلكه رفتار خود را بر اساس اوامر شما ـ كه فرامين الهى است ـ ، تنظيم مى كنم : «آخِذ بِقَولِكُم ، عامِلٌ بِأمْرِكُم ؛ سخن شما را مى پذيرم و به فرمان شما ، عمل مى كنم» .
به سخن ديگر ، زائر به امام عليه السلام عرضه مى دارد : من ، در كنار اطاعت از اوامر شما ، به شما پناه آورده و به زيارت قبر شما آمده ام و شما را در پيشگاه خدا ، شفيع قرار داده ام . از اين رو ، در آنچه مى گويم ، صداقت دارم .

۲ . تأكيد بر خدامحورى

پيام ديگرى كه اين بخش از «زيارت جامعه» براى پيروان اهل بيت عليهم السلام دارد ، موضوع خدامحورى در توجّه و توسّل به اهل بيت عليهم السلام و اجتناب از هر گونه غلو و نگرش غاليانه به خاندان رسالت است ؛ زيرا اطاعت از آنان ـ كه همان اطاعت از

( ۱۰۰ )

۰.آخِذٌ بِقَولِكُمْ ، عامِلٌ بِأمْرِكُم ، مُسْتَجيرٌ بِكُمْ ، زائرٌ لَكُمْ ، لائِذٌ عَائِذٌ بِقُبُورِكُم ، مُسْتَشْفِعٌ إلَى اللّه عز و جل بِكُمْ وَ مُتَقَرِّبٌ بِكُمْ إلَيْهِ وَمُقَدِّمُكُم أمامَ طَلِبَتى وَ حَوائِجى وَ إرادَتى فى كُلِّ أحْوالى وَ اُمُورى.

۰.سخن شما را مى گيرم [ و بدان ، عمل مى كنم ] . به امر شما ، كار مى كنم . به شما پناهنده ام . زائرِ شما هستم . به قبرهاى شما ، پناه آورده ام . به واسطه شما ، از خداوند(عزَّوجلَّ) ، شفاعت مى خواهم و به وسيله شما به درگاهش تقرّب مى جويم و شما را پيشِ روىِ خواست و نياز و آنچه در همه احوال و در هر كارى اراده كرده ام [ ، قرار داده ام ] ...

توضيح واژه ها

مُسْتَجير : پيمان خواه ، پناهجو . ^۱
لائِذ : روى آورنده ، متوسّل . ^۲
عائِذ : امان خواه ، پناهنده به كسى از چيزى يا از ترس فرد ديگرى . ^۳
مُسْتَشْفِع : شفاعت خواه ، ميانجى ، حامى . ^۴
مُتَقَرِّب : نزديك شونده به كسى يا چيزى ، تقرّب جو ، جلب كننده رضايت . ^۵