است ـ ، آمده :
يا أبا ذَرًّ ! مَن أحَبَّنا أهلَ البَيتِ فَلْيَحمَدِ اللّهَ عَلى أوَّلِ النِّعَمِ . قال : يا رَسولَ اللّهِ ! وَ ما أوَّلُ النِّعَمِ ؟ قالَ : طِيبُ الوِلادَةِ ، إنَّهُ لا يُحِبُّنا أهلَ البَيتِ إلّا مَن طابَ مُولِدُهُ . ^۱ [ پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : ] «اى ابو ذر ! هر كه ما اهل بيت را دوست داشته باشد ، بايد خدا را بر نخستين نعمت ، ستايش كند» . [ابو ذر ]گفت : اى پيامبر خدا ! نخستين نعمت چيست ؟ فرمود : «پاكىِ ولادت (حلال زادگى) . ما اهل بيت را ، جز كسانى كه ولادتى پاكيزه داشته باشند ، دوست ندارند» .
افزون بر آنچه گذشت ، روايات فراوانى در منابع شيعه و اهل سنّت وجود دارد كه دوستى خاندان پيامبر خدا صلى الله عليه و آله را نشانه پاكْ سرشتى مى دانند . ^۲ بنا بر اين ، در نظام آفرينش ، دوستى اهل بيت عليهم السلام ، ريشه در حلال زادگى و پاكىِ سرشت دارد .
اكنون با توجّه به اين كه دشمنى اهل بيت عليهم السلام ، برخاسته از ذات ناپاكِ دشمنانِ آنان است ، بايد بررسى كرد كه تقصير دشمنان در اين زمينه چيست ؟
به اين پرسش ، دو گونه مى توان پاسخ داد :
۱ . دشمنان اهل بيت عليهم السلام ، در عالم ذر ـ كه پيش از اين جهان بوده ـ ، ولايت خوبان را نپذيرفته اند و لذا ، اين شايستگى را كه نطفه آنها به صورت مشروع منعقد شود ، نداشته اند . بنا بر اين ، ناپاكىِ سرشت ، به انتخاب انسان در عالمى پيش از عالم مادّه ، وابسته است و چنانچه در آن عالم ، نيكويى را برگزيده باشد ، در اين جهان نيز نيكوكار مى گردد ، و چنانچه بدى ها را انتخاب كرده باشد ، در اين جهان نيز زشتكار مى شود .
۲ . از برخى احاديث ، استفاده مى شود كه انتخاب هاى انسان در زندگى ، در چگونگى سرشت آنها مؤثّر است . به سخن ديگر ، خداوند متعال مى داند كه در شرايط برابر ، انسان ها در زندگى آينده خود ، چه راهى را انتخاب مى كنند

نقش اهل بيت عليهم السلام در سازندگى معنوى

واژه «لخلقنا» را در جمله «طيبا لخلقنا» ، دو گونه مى توان خواند : «خُلقْ» و «خَلق» . هر دو گونه نيز مؤيّداتى در ميان روايات ما دارند. دسته اى «خُلق» را برگزيده اند و در اين صورت ، يعنى درود فرستادن بر اهل بيت عليهم السلام و اعتقاد داشتن به ولايت آنان ، سبب پاكيزگى اخلاقِ شيعيان مى شود .
دسته اى نيز «خَلق» را ترجيح داده اند كه در آن صورت ، درود فرستادن بر اهل بيت و اعتقاد به ولايت آنان ، نشانه پاكيزگى خلقت انسان و حلال زادگى اوست . اكنون ، هر دو احتمال را بررسى مى نماييم :

نشانه پاكىِ سرشت

يكى از نشانه هاى حلال زادگى ، محبّت اهل بيت عليهم السلام است . اين باور كه ريشه در سخنانِ پيامبر صلى الله عليه و آله دارد، از همان ابتدا ، مورد توجّه مسلمانان بوده است . ياران پيامبر صلى الله عليه و آله ، براى اطمينان از سرشت پاك فرزندان خود، آنان را به دوستىِ امير مؤمنان على عليه السلام مى آزمودند و چنانچه فرزندى نسبت به على عليه السلام كينه داشت، در حلال زادگى او ترديد مى كردند.
روايت شده كه پيامبر صلى الله عليه و آله در جمع مردم ، در باره على عليه السلام فرمود :
يَا أيُّهَا النّاسُ ! إمتَحِنُوا أولادَكُم بِحُبِّهِ ؛ فَإنَّ عَلِيَّا لا يَدعُو إلى ضَلالَةٍ و لا يَبعُدُ عَن هُدَىً ، فَمَن أحَبَّهُ فَهُوَ مِنكُم وَ مَن أبغَضَهُ فَلَيسَ مِنكُم . ^۱ اى مردم ! فرزندان خود را با دوستىِ على بيازماييد ؛ زيرا على ، هرگز به گم راهى فرا نمى خواند و از راه راست ، دور نمى شود . پس هر يك از فرزندان شما كه على را دوست داشتند ، از شما هستند ، و هر كدام كه او را دشمن داشتند ، از شما نيستند .
در حديث ديگرى ، پيامبر صلى الله عليه و آله ، معيار حلال زادگى و پاك بودن نطفه را در دوستىِ اهل بيت عليهم السلام دانسته است . در اين حديث ـ كه در گفتگوى ايشان با ابو ذر غفارى