( ۹۳ )

۰.وَ جَعَل صَلَواتَنا ^۱ عَلَيْكُم .

۰.و خداوند ، درودهاى ما را بر شما قرار داده است ... .

توضيح واژه

صَلاة : درود، دعا، نماز . ^۲

شرح

واژه «صلوات» ، جمع «صلاة» ، به معناى دعاست و از آن رو به «نماز»، «صلاة» مى گويند كه در بر دارنده «دعا» است. به «صلوات» ، در فارسى ، «درود» مى گويند ؛ ولى در متونِ روايى ، معناى «صلوات» ، همواره يكسان نيست ؛ بلكه با گوينده صلوات ، رابطه اى مستقيم دارد. صلوات ، از سوى خداوند، فرشتگان و پيامبر صلى الله عليه و آله ، معنايى متفاوت دارد كه آن را بررسى مى نماييم :

معانى صلوات

در قرآن، خداوند ، بر دسته اى از مردم ، صلوات مى فرستد ؛ مانند آيه ۱۵۷ سوره بقره :
«أُوْلَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَ تٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ . آنان اند كه درودها و بخشايشى از پروردگارشان ، بر آنهاست» .
در برخى آيات ، صلوات فرشتگان ، در كنارِ صلوات خداوند ، آمده است :
«هُوَ الَّذِى يُصَلِّى عَلَيْكُمْ وَ مَلَئِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّـلُمَـتِ إِلَى النُّورِ . ^۳ اوست كه بر شما درود مى فرستد ، و فرشتگان او نيز ، تا شما را از تاريكى ها به روشنايى بيرون آورد» .

دگرگون شوند» .
پيش از اين ، توضيح داديم ^۱ كه «بيت» ، گاه به معناى «خانه» است ، و گاه به معناى «خاندان» به كار مى رود و «اهل بيت نبوّت» ، به معناى خاندان نبوّت است ، نه خانه خشت و گِلى پيامبر صلى الله عليه و آله ، «بيوت» در آيه ياد شده ، جمع «بيت» نيز مى تواند به همين معنا باشد ، چنان كه از امام باقر عليه السلام روايت شده كه فرمود :
هِيَ بُيُوتاتُ الأنبِياءِ والرُّسُلِ وَ الحُكَماءِ و أئِمَّةِ الهُدى . ^۲ منظور [ از «بيوت» در آيه ] ، سراهاى پيامبران و فرستادگان [ خداوند ] و انسان هاى حكيم و پيشوايان هدايت است .
جمله «فَجَعَلَكُمْ في بُيُوتٍ أذن اللّه أنْ تُرفَع ...» نيز همين معنا را تأييد مى كند . بنا بر اين ، عبارت ياد شده ، حامل دو پيام مهم است :
پيام اوّل ، اين كه هر كس ، طالب نور خدا و هدايت الهى است ، بايد به خانه هاى ياد خدا ـ كه خاندان رسالت است ـ ، مراجعه كند .
پيام دوم ، اين كه : مهم ترين ويژگى هاى راه نمايان و مربّيان راستين انسان ها ، ياد دائمى خدا ، نماز ، زكات و ترس از قيامت است .