423
تفسير قرآن ناطق

حقگويى دانسته است و از ايشان روايت شده كه فرمود :
أتقَى النّاسِ مَن قالَ الحَقَّ فيما لَهُ وَ عَلَيهِ . باتقواترينِ مردم ، كسى است كه حق را بگويد ، چه به سودش باشد ، چه به زيانش. ۱
همچنين امير مؤمنان عليه السلام ، در سفارش به فرزندش امام حسين عليه السلام ، از او مى خواهد كه در حال خشنودى و خشم ، همواره حق را بر زبان ، جارى سازد . ۲
بنا بر اين ، اهل بيت عليهم السلام ، هم كليد واژه هاى احكام الهى را بيان كرده اند ، و هم كليد واژه هاى ديندارى را معرّفى كرده اند .

حاجى مقدّس، عالمِ عامِل

حاجى مقدّس، منبرى معروفى بود كه در تهرانْ زندگى مى كرد. تقدّس او ، تنها به نماز و روزه خلاصه نمى شد ؛ بلكه وى ره نمودهاى اهل بيت عليهم السلام را در سراسر زندگى اش به كار مى بست. رفتار اجتماعى او ، زبانزدِ بسيارى از كسانى است كه هنوز خاطره هاى آن عالِم عامِل را در پيشِ ديد خود دارند. يكى از دوستان آن مرحوم ، چگونگى فروش خانه حاجى مقدّس را چنين تعريف كرده است :
حاجى مقدّس ، خانه اش را به بنگاه دار سپرد تا آن را بفروشد. بنگاه دار ، مشترى ها را براى ديدنِ خانه مى آورد ، ولى پيش از آن كه خريدار ، توصيف خانه را از زبان دلّال بشنود، حاجى مقدّس ، خود عيب هاى خانه را بر مى شمرد و مثلاً به او مى گفت : «زيرزمين ، نَم دارد و هر چه كرديم ، نتوانستيم جلوى نمناكى آن را بگيريم» و بدين سان ، خريدار ، منصرف مى شد. دلّال ، به حاجى مقدّس اصرار مى كرد كه ما همه عيب ها را مى گوييم و شما ، تشريف نياوريد ، امّا وى درخواستِ دلّال ها را رد مى كرد و مى گفت : «من بايد كاستى هاى منزل را خودم بگويم» . سرانجام ، فردى پيدا شد و خانه را با همه نقص هايش خريد.

1.الأمالى ، صدوق، ص ۷۲ ، ح ۴۱ .

2.تحف العقول ، ص ۸۸ .


تفسير قرآن ناطق
422

إنَّما عَلَينا أن نُلْقِىَ إلَيكُمُ الاُصولَ و عَلَيكُم أن تُفَرِّعُوا. ۱ ما وظيفه داريم كه اصول را براى شما بگوييم و شما موظّفيد كه فروع را از آنها استخراج كنيد .
اين سخن ، در ميراث حديثى امام رضا عليه السلام هم آمده است ۲ و بيانگر معرّفى اصول اساسى استخراج دين و احكام الهى است. بنا بر اين ، مراد از انتشار «شرايع احكام» ، اين است كه اهل بيت عليهم السلام ، كليد واژه هاى احكام الهى را در ميان مردم ، نشر مى دهند و راهكار رسيدن به حكم واقعى را بيان فرموده اند ، و اگر آنان نبودند ، راه اجتهاد براى رسيدن به احكام و مقرّرات دين ، مسدود بود .

كليد ديندارى

در سخنان اهل بيت عليهم السلام ، افزون بر كليد واژه هاى احكام، كليد ديندارى نيز در اختيار همگان ، قرار گرفته است .
آنان ، دين صحيح را شناسانده اند و راه ورود به آن را معرّفى كرده اند. در روايت آمده كه از امام سجّاد عليه السلام ، در باره چكيده شرايع دين پرسيدند . امام عليه السلام ، راه ورود به دين را در جمله اى كوتاه ، چنين معرّفى فرمود :
قَولُ الحَقِّ ، وَ الحُكمُ بِالعَدلِ ، وَ الوَفاءُ بِالعَهدِ . ۳ حقگويى، داورى عادلانه ، و وفاى به عهد .
كليد واژه هاى ديندارى در مكتب اهل بيت عليهم السلام ، راه ورود به اديان ساختگى را مسدود مى نمايد و به خوبى نشان مى دهد كه پاى بندى به امورى همچون نماز، روزه ، اگر با حقگويى همراه نباشد، تظاهرى بيش نيست. پيامبر صلى الله عليه و آله نيز اوج تقوا را در

1.وسائل الشيعة ، ج ۲۷ ، ص ۶۱ ، ح ۳۳۲۰۱ .

2.همان ، ص ۶۲ ، ح ۳۳۲۰۲ .

3.الخصال ، ص ۱۱۳ ، ح ۹۰ .

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1387
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3692
صفحه از 684
پرینت  ارسال به