نواهىِ او ، بر همه امّت ، پيشى گرفته اند . از اين رو ، مجاهدت امامان عليهم السلام ، نمودِ اين آيه شريف است كه همه مؤمنان را به كوششى شايسته ، فرا مى خواند:
«وَ جَـهِدُواْ فِى اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ. ^۱ و در راه خدا ، چنان كه حقّ جهاد اوست ، جهاد كنيد . اوست كه شما را براى خود ، برگزيده است» .
اين آيه ، رابطه دوسويه ميان «برگزيده شدن» و «تلاش كردن» را بيان مى كند ؛ زيرا خداوند ، همه هستى را براى انسان هاى شايسته اش آفريده ، چنان كه در حديث قدسى آمده :
يَابن آدَم خَلَقتُ الأشياءَ لأجلِكَ وَخَلَقتُكَ لِأَجلى . ^۲ فرزند آدم ! همه چيز را به خاطر تو آفريدم و تو را براى خودم آفريدم .
بنا بر اين ، بندگانِ شايسته نيز بايد تمامِ توانِ خويش را در راه او به كار گيرند و لحظه اى از پاى ننشينند. اهل بيت عليهم السلام ، برگزيده ترين بندگان خدايند و در كوشش و جهاد نيز برترين.
بُرَيد عِجلى ، يكى از ياران امام باقر عليه السلام ، از ايشان ، در باره تفسير آيه «وَ جَـهِدُواْ فِى اللَّهِ ...» پرسيد . امام عليه السلام پاسخ داد:
إيّانا عَنى وَ نَحنُ المُجتَبونَ . ^۳ مراد ، ماييم و ما ، برگزيدگانيم .
آرى ! بر اساس فرمان خداوند در قرآن كريم ، همه بايد نهايتِ توان خود را در راه خدا به كار گيرند :
«فَاتَّقُواْ اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ؛ ^۴

( ۶۶ )

۰.وَ جاهَدْتُمْ فِى اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ .

۰.و همه توان خود را راه خدا ، آن گونه كه شايسته است ، به كار گرفتيد .

توضيح واژه ها

جاهَدَ : جهاد كرد ، كوشش كرد ، زحمت فراوانى كشيد . ^۱
حَقّ : حقيقت ، راستى ، درستى ، كامل ، شايسته . ^۲
جِهاد : مصدر «جاهد» ، به معناى مبارزه كردن ، نبرد ، كوشش .
حَقّ جهاد : به كار گرفتن همه توان ، آن گونه كه شايسته است .

شرح

به كار گرفتن همه توان، معناىِ مشترك واژگانى نظير : «جُهد» ، «اجتهاد» و «جِهاد» است. از اين رو ، «مجاهد» ، كسى است كه با تمامِ توان ، با دشمن ، مبارزه مى كند و «مجتهد» نيز به كسى مى گويند كه تمام توان خود را براى انجام دادن كارى به كار مى گيرد .

طلايه داران جهاد

معيارِ ارزشيابىِ مجاهدان ، دو چيز است: يكى انگيزه الهى ، و ديگرى ، به كارگيرى همه توان . بنا بر اين ، اهل بيت عليهم السلام ، طلايه دارانِ جهادند ؛ زيرا چه از نظر انگيزه الهى و اخلاص ، و چه از نظر به كار گيرى همه توان در راه انجام دادن اوامر الهى و ترك