براى كسب محبّت خداوند است تا آن جا كه امام على عليه السلام ، در روايتى ، احسان را در كنار اطاعت خداوند ، فلسفه خلقت انسان مى داند :
بِتَقوَى اللّهِ اُمِرتُم وَ لِلْاءحسانِ وَ الطّاعَةِ خُلِقْتُم . ^۱ به پرواى از خدا ، فرمان يافته ايد و براى احسان و اطاعت ، آفريده شده ايد .
و هر چه انسان به خلق خدا ، بويژه به محرومان ، بيشتر خدمت كند ، به دوستى خدا نزديك تر مى شود . در حديثى قدسى ، آمده است :
يا أحمد! مَحَبَّتى مَحَبَّةُ الفُقَراءِ . ^۲ اى احمد! دوستى من ، دوست داشتنِ تهى دستان است .

نشانه هاى كمالِ دوستى خدا

راه هاى پيش گفته براى رسيدن به دوستى خدا بود . اينك ، نشانه هاى كسانى را كه پلّه پلّه ، به خدا نزديك مى شوند و به مرحله كمالِ محبّت الهى مى رسند ، بازگو مى كنيم :

۱ . دوستى خدا ، مبناى ساير محبّت هاست

نخستين نشانه كاملان در محبّت خدا ، سرشار بودن از محبّت اوست ، به گونه اى كه خدا را بيش و پيش از همه دوست دارند و به ديگران نيز بر اساس محبّت او ، عشق مى ورزند . حتّى محبّت آنها به پدر و مادر و زن و فرزند ، براى خداست ، بدين معنا كه دوستى خدا ، براى آنها مبنا و اساس ساير دوستى هاست .
در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله ، نوجوان بامعرفتى خدمت ايشان رسيد و با ديدن چهره پيامبر صلى الله عليه و آله لبخند زد و سلام كرد . پيامبر خدا به او فرمود : «جوان! مرا دوست دارى ؟» .
گفت : به خدا سوگند ، آرى ، اى پيامبر خدا !
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «مانند چشمانت ؟» .
گفت : بيشتر .

۲ . اهتمام به حضور قلب داشتن در نماز

دومين راه كسب محبّت خدا ، نماز خواندن با حضور قلب است ، به گونه اى كه شخص از آغاز تا فرجام ، دل به خدا بسپُرد و از هر چه غير اوست ، دست بشويد ؛ زيرا نماز ، كامل ترين نمونه ذكر است و انسان را به قرب خداوند مى رساند .
بنا بر نقلى ، امام صادق عليه السلام فرموده است :
ما مِن شَى ءٍ بَعدَ المَعرِفَةِ يَعدِلُ هذِهِ الصَّلاةَ . ^۱ پس از شناخت [خدا] ، هيچ چيزى هم پايه نماز نيست .

۳ . دعا

استمداد از خداوند براى رسيدن به محبّت او ، در گفتار و سيره معصومان عليهم السلام مشهود است . روايت شده كه پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله ، از خدا چنين درخواست مى كرد :
اللّهُمَّ اجْعَل حُبَّكَ أحَبَّ الأشياءِ إلَىَّ ! ^۲ بار خدايا ! دوستى ات را محبوب ترين چيزها نزدم گردان .
بنده ، از خدا مى خواهد تا محبّت خدا در دلش جاى گيرد ؛ زيرا اگر خداوند ، بنده اى را گرامى بدارد ، او را به دوستى خود ، مشغول مى سازد .

۴ . توسّل

توسّل به اهل بيت عليهم السلام ، راه ديگرى براى رسيدن به محبّت خداست كه در شرح عبارت «مَن أرادَ اللّه بَدَءَ بِكُم» ، بيشتر در باره آن سخن خواهيم گفت . ^۳

۵ . خدمت به خلق براى خدا

خدمت به خلق كه در برخى موارد ، مانند زكات ، واجب شرعى است ، راه ديگرى