رو ، آشنايى با ويژگى هاى مبلّغ براى دعوتِ راستين ، ضرور است كه به پاره اى از آنها اشاره مى كنيم .

ويژگى هاى مبلّغ

كسى كه مردم را به نامِ خدا به سوى حق مى خواند ، بايد ويژگى هاى زير را در جانش زنده كند و آن گاه ، در مسير دعوت كنندگانِ به حق ، گام نهد :
نخستين ويژگى مبلّغ ، صلاحيت علمى اوست . او بايد دين شناسى كامل باشد و نسبت به دين ، آگاهى گسترده داشته باشد . بنا بر نقلى ، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
إنَّ دِينَ اللّهِ لَن يَنصُرَهُ إلّا مَن حاطَهُ مِن جَمِيعِ جَوانِبِه . ^۱ دين خداوند را ، تنها كسى مى تواند يارى برساند كه به تمامِ جوانب آن ، احاطه داشته باشد .
از ديگر ويژگى هاى علمى هر مبلّغى ، استناد به سخنانِ اهل بيت عليهم السلام و شناخت درست از مردم و زمانه ، تلاش براى افزايش دانش خويش ، و پرهيز از ورود به مسائلى است كه به خوبى از آنها آگاهى ندارد .
دومين ويژگى لازم براى مبلّغ ، صلاحيت اخلاقى اوست : اخلاص ، شجاعت ، سِعه صدر ، راستگويى ، بُردبارى و استقامت ، از جمله ويژگى هاى اخلاقى هر دعوت كننده اى است .
در بُعد ويژگى هاى عملى نيز هماهنگى دل با زبان ، دعوت با عمل كردن پيش از دعوت زبانى ، جزء سومين دسته از ويژگى هاى هر مبلّغ است كه راه را براى تبليغ صحيح ، هموار مى كند . تأمّل در زندگانى اهل بيت عليهم السلام ، بيانگر آن است كه امامان معصوم ، تمام ويژگى هاى پيش گفته را فراهم آورده اند . ^۲

افزون بر آن كه ويژگى پيامبر صلى الله عليه و آله ، «داعى إلى اللّه » بودن است ، بر اساس آيات قرآن ، مأموريتِ اصلى امامان عليهم السلام نيز دعوت به سوى خداوند است و مى توان فرازِ «الدُّعاة إلَى اللّه » را به آيه اى از قرآن ، مستند كرد و بر اساس تفاسير شيعه ، آن را تبيين نمود ؛ زيرا خداوند به پيامبرش فرمان مى دهد كه خود و پيروانش ، مردم را با آگاهى به سوى او خوانند :
«قُلْ هَـذِهِ سَبِيلِى أَدْعُواْ إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِى . ^۱ بگو : اين ، راه من است كه با بينايى به سوى خدا مى خوانم ؛ من و هر كس كه از من پيروى كند» .
در روايات شيعه ، مراد از «من اتبعنى» چنين شناسانده شده است :
ذاكَ رَسُولُ اللّهِ وَ أميرُالمُؤمِنينَ وَ الأوصِياءُ مِن بَعدِهِم . ^۲ اين ، همان پيامبر خدا و امير مؤمنان و اوصياى پس از ايشان است .
بنا بر آنچه گذشت ، فراخوانى ، اختصاص به اهل بيت عليهم السلام ندارد ؛ امّا برترين جايگاه ، از آنِ اهل بيت عليهم السلام است كه بر بينش و آگاهى استوارند و مردم را نيز با بينش و آگاهى ، فرا مى خوانند .
نكته ديگرى كه اهل بيت عليهم السلام را از ديگران ، متمايز مى كند ، چگونگى فراخوانىِ ايشان است ؛ زيرا همه كسانى كه در زمره دعوت كنندگان هستند ، انگيزه يكسانى ندارند ؛ بلكه برخى ، مردم را به سوى خويش مى خوانند ، دسته اى ، مردم را به سوى ديگران مى خوانند و با دعوت خود ، بر هوادارانِ احزاب مى افزايند و دسته اى نيز به نامِ خدا ، مردم را به سوى خود مى خوانند . اين سه دسته ، همگى به بيراهه مى روند و سرانجامِ آنان ، گم راهى است . امّا اهل بيت عليهم السلام به ما آموخته اند كه بايد مردم را به نام خدا ، به سوى خدا خوانْد و در اين دعوت مقدّس ، خويش را فراموش كرد . از اين