( ۲۳ )

۰.وَ المثل الأعْلى .

۰.و نمونه برتر ...

توضيح واژه ها

المَثَل : نمونه ، الگو ، سخن ، صفت ، حجّت ، برهان . ^۱
الأعْلى : برتر ، بلندتر ، بزرگ تر . ^۲

شرح

واژه «المثل» را در اين عبارت ، مى توان «المَثَل» و يا «المُثُل» خواند ؛ زيرا مُثُل ، جمع «مَثَل» است و با اين بخش «زيارت جامعه» ـ كه همه صفات به صيغه جمع آمده است ـ ، سازگارى دارد ؛ امّا نمى توان آن را پذيرفت ؛ زيرا در اين صورت ، «العُلْيا» بايد ، صفتِ «المُثُل» مى شد ؛ ولى در متن موجود ، «الأعْلى» ، صفت آن است كه از نظر نحوى ، تطابق صفت و موصوف با «المَثَل» ، محقّق مى شود . از سويى ، «المَثَل الأعْلى» ، تلميح زيبايى به آيه «وَ لِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَى» ^۳ دارد و به اين اعتبار ، تمام امامان عليهم السلام ، ذات مقدّس واحدى هستند كه مَثَل اعلاى حقّ اند و بنا بر همين قاعده ، «كَهْفِ الوَرى» و «الدَّعْوَة الحُسْنى» ـ كه آن دو نيز مفرد هستند ـ تمام پيشوايان معصوم عليهم السلام را در برمى گيرند .

تبيين مثل اَعلا

قرآن كريم ، مَثَل اَعلا را براى خداوند ، ثابت مى داند :

آخر سخن آن كه هر عالمى كه فقه و اصول و ... بخواند ، وارث پيامبران نخواهد بود ؛ بلكه تمامى علوم اسلامى ، مقدّمه علم پيامبران است و علم حقيقى ، همان نور است كه در برابر آن يگانه ، سراسر وجودش را خشيت فرا بگيرد و خُردى خود را در برابر بزرگى او ، حس كند ؛ چرا كه :
«إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَـؤُاْ . ^۱ از بندگان خدا ، تنها عالمان [ ربّانى ] از او مى ترسند» .