۵۱۶.زاد المسير - به نقل از ابن عبّاس ، در باره اين سخن خداوند متعال: (كسانى كه نشانه‏هاى روشن و ره‏نمودى را نهفته مى‏دارند) - : اين آيه در باره سران يهود ، نازل شد كه نشانه‏هاى روشن و ره‏نمودى را كه خدا در تورات فرو فرستاده بود، پنهان مى‏داشتند. «نشانه‏هاى روشن» ، عبارت است از: حلال و حرام ، و حدود و فرائض . «ره‏نمود» نيز عبارت است از : ويژگى‏ها و اوصاف پيامبر صلى اللَّه عليه و آله.

۵۱۷.تفسير الطبرى - به نقل از ابن زيد ، در باره اين سخن خداوند متعال: (كسانى كه بخل مى‏ورزند و مردم را به بخل دعوت مى‏كنند) - : ابن زيد گفت: مراد ، يهوديان اند . آن گاه خواند: (و آنچه را كه خداوند از فضل خويش به ايشان داده است ، پنهان مى‏دارند) . گفت: نسبت به روزى‏اى كه خداوند به ايشان داده است ، بخل مى‏ورزند و آنچه را كه خداوند در كتابشان [تورات ]برايشان روشن ساخته است، كتمان مى‏كنند . هر گاه از اين موضوع و آنچه خدا فرو فرستاده است ، از ايشان پرسش مى‏شد ، آن را پوشيده مى‏داشتند.

۵۱۸.تفسير الثعالبى: در باره : (كسانى كه بخل مى‏ورزند و مردم را به بخل دعوت مى‏كنند) : روايت شده است كه اين آيه ، در باره علماى يهود مدينه نازل شد؛ زيرا آنان مسئله نبوّت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را پنهان مى‏داشتند و از اظهار آن ، بخل مى‏ورزيدند. وعده عذاب خوار كننده هم [كه در آيه آمده‏] ، مربوط به همانان است. (وَ اَعْتَدْنا) ، يعنى فراهم و آماده ساخته‏ايم. «عتيد» ، به معناى آماده است. «مُهين» ، به معناى عذابى است كه با خوارى و ذلّت ، همراه باشد، و اين نوع عذاب، رنج‏آورترين و سخت‏ترين عذاب براى عذاب شونده است.

۵۱۹.التبيان فى تفسير القرآن - نقل از ابن عبّاس و مجاهد و سُدّى و ابن زيد ، در باره آيه : (كسانى كه بخل مى‏ورزند و مردم را به بخل دعوت مى‏كنند) - : اين آيه ، در باره يهود ، نازل شد؛ چراكه آنها از اظهار آنچه در باره اوصاف محمّد صلى اللَّه عليه و آله مى‏دانستند ، خوددارى مى‏كردند و پوشيده‏اش مى‏داشتند.

۵۲۰.امام باقر عليه السلام - در باره اين سخن خداوند: (و آن گاه كه خدا از اهل كتاب ، پيمان گرفت كه بايد آن را براى مردم بيان نمايند و كتمانش نكنند) - : توضيح ، آن كه خداوند ، از اهل كتاب در باره محمّد صلى اللَّه عليه و آله پيمان گرفت كه هر گاه ظهور كرد ، آن را براى مردم ، بيان و اظهار نمايند و كتمانش نكنند ؛ (ولى آنها آن را پشت سرشان انداختند) ؛ يعنى: پيمان خدا را پشت سر افكندند (و آن را به بهايى اندك فروختند ، و چه بد معامله‏اى كردند !) .

۵۱۶.زاد المسير عن ابن عبّاس - في قَولِهِ تَعالى‏ : (إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَتِ وَ الْهُدَى‏) - : نَزَلَت في رُؤَساءِ اليَهودِ ، كَتَموا ما أنزَلَ اللَّهُ فِي التَّوراةِ مِنَ البَيِّناتِ وَالهُدى‏ ، فَالبَيِّناتُ : الحَلالُ وَالحَرامُ وَالحُدودُ وَالفَرائِضُ ، وَالهُدى‏ : نَعتُ النَّبِيِّ وصِفَتُهُ .^۱

۵۱۷.تفسير الطبري عن ابن زيد في قوله :(الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ) قالَ : هؤُلاءِ يَهودُ ، وقَرَأَ : (وَيَكْتُمُونَ مَا ءَاتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ) قالَ : يَبخَلونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنَ الرِّزقِ ، ويَكتُمونَ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنَ الكُتُبِ ، إذا سُئِلوا عَنِ الشَّي‏ءِ وما أنزَلَ اللَّهُ كَتَموهُ .^۲

۵۱۸.تفسير الثعالبي : رُوِيَ أنَّ الآيَةَ^۳ نَزَلَت في أحبارِ اليَهودِ بِالمَدينَةِ ، إذ كَتَموا أمرَ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله وبَخِلوا بِهِ ، وَالتَّوَعُّدِ بِالعَذابِ المُهينِ لَهُم، (وَأَعْتَدْنَا) مَعناهُ: يَسَّرنا وأحضَرنا، وَالعَتيدُ : الحاضِرُ ، وَالمُهينُ : الَّذي يَقتَرِنُ بِهِ خِزيٌ وذُلٌّ ، وهُوَ أنكى‏ وأشَدُّ عَلَى المُعَذَّبِ .^۴

۵۱۹.التبيان في تفسير القرآن عن ابن عبّاس ومجاهد والسدّي وابن زيد : إنَّ الآيَةَ^۵ نَزَلَت فِي اليَهودِ ؛ إذ بَخِلوا بِإِظهارِ ما عَلِموهُ وكَتَموهُ مِن صِفَةِ مُحَمَّدٍ صلى اللَّه عليه و آله .^۶

۵۲۰.الإمام الباقر عليه السلام - في قَولِهِ : (وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَقَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَبَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ) - : وذلِكَ أنَّ اللَّهَ أخَذَ ميثاقَ الَّذينَ اُوتُوا الكِتابَ في محُمَّدٍ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنّاسِ إذا خَرَجَ ولا يَكتُمونَهُ (فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ) يَقولُ : نَبَذوا عَهدَ اللَّهِ وَراءَ ظُهورِهِم (وَاشْتَرَوْاْ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلاً فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُونَ) .^۷