131
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم

(و چون از نشانه‏هاى ما چيزى بداند، آن را به ريشخند مى‏گيرد. آنان ، عذابى خفّت‏آور خواهند داشت ).

(منافقان بيم دارند از اين كه [ مبادا ] سوره‏اى در باره آنان ، نازل شود كه به ايشان (مسلمانان) ، از آنچه در دل‏هايشان هست ، خبر دهد. بگو: «ريشخند كنيد . بى ترديد ، خداوند ، آنچه را [ كه از آن ]مى‏ترسيد ، بر ملا خواهد كرد» ).

حديث‏

۳۶۲.تفسير القمّى: اين سخن خداى متعال : (منافقان بيم دارند از اين كه [ مبادا ]سوره‏اى در باره آنان نازل شود كه به ايشان (مسلمانان) از آنچه در دل‏هايشان هست ، خبر دهد. بگو: «ريشخند كنيد . بى ترديد ، خداوند ، آنچه را [ كه از آن ]مى‏ترسيد ، بر ملا خواهد كرد») . امام عليه السلام فرمود: هنگامى كه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله ره‏سپار جنگ تبوك شد، عدّه‏اى از منافقان ، در بين خود صحبت مى‏كردند و مى‏گفتند: آيا محمّد فكر مى‏كند كه جنگ با روميان ، مانند جنگ با ديگران است ؟ يك نفر از آنان هم باز نخواهد گشت!
يكى از منافقان گفت: همين حالاست كه خدا به محمّد ، خبر دهد كه ما چه مى‏گوييم و در دل‏هاى ما ، چه مى‏گذرد و در اين باره ، [در] قرآنى كه مردم آن را مى‏خوانند ، به او [چيزى ]نازل كند !
آنها اين سخن را از سرِ تمسخر مى‏گفتند. پس پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله به عمّار بن ياسر فرمود: «خودت را به آن عدّه برسان كه سوختند!».
عمّار ، خودش را به آنها رساند و گفت: شما چه گفته‏ايد؟
گفتند: چيزى نگفته‏ايم. فقط حرف‏هايى از سرِ شوخى و مزاح مى‏گفتيم.
پس خداوند ، اين آيات را فرو فرستاد: (و اگر از ايشان بپرسى، مسلّماً خواهند گفت: «ما فقط ، شوخى و بازى مى‏كرديم» . بگو: «آيا خدا و آيات او و پيامبرش را ريشخند مى‏كرديد؟!» . عذر نياوريد . شما بعد از ايمانتان ، كافر شده‏ايد. اگر از گروهى از شما در گذريم، گروهى [ ديگر ]را عذاب خواهيم كرد ؛ چرا كه آنان ، تبهكار بودند).


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
130

( وَ إِذَا عَلِمَ مِنْ ءَايَتِنَا شَيًْا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلاَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ).۱

( يَحْذَرُ الْمُنَفِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِى قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِءُواْ إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَّاتَحْذَرُونَ ) .۲

الحديث‏

۳۶۲.تفسير القمّي : قَولُهُ تَعالى‏: ( يَحْذَرُ الْمُنَفِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِى قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِءُواْ إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ ) قالَ: كانَ قَومٌ مِنَ المُنافِقينَ لَمّا خَرَجَ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله إلى‏ تَبوكَ كانوا يَتَحَدَّثونَ فيما بَينَهُم ويَقولونَ: أيَرى‏ مُحَمَّدٌ أنَّ حَربَ الرّومِ مِثلُ حَربِ غَيرِهِم ، لا يَرجِعُ مِنهُم أحَدٌ أبَداً.
فَقالَ بَعضُهُم: ما أخلَقَهُ‏۳ أن يُخبِرَ اللَّهُ مُحَمَّداً بِما كُنّا فيهِ وبِما في قُلوبِنا ، ويُنَزِّلَ عَلَيهِ بِهذا قُرآناً يَقرَؤُهُ النّاسُ ، وقالوا هذا عَلى‏ حَدِّ الاِستِهزاءِ.
فَقالَ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله لِعَمّارِ بنِ ياسِرٍ : اِلحَقِ القَومَ فَإِنَّهُم قَدِ احتَرَقوا ، فَلَحِقَهُم عَمّارٌ فَقالَ: ما قُلتُم؟ قالوا: ما قُلنا شَيئاً ، إنَّما كُنّا نَقولُ شَيئاً عَلى‏ حَدِّ اللَّعبِ وَالمِزاحِ ، فَأَنزَلَ اللَّهُ: (وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّهِ وَءَايَتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِءُونَ * لَا تَعْتَذِرُواْ قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَنِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُواْ مُجْرِمِينَ )۴.۵

1.الجاثية: ۹ . و راجع: النساء: ۱۴۰ ، الأنعام: ۵ و ۱۰ ، الحجر : ۱۱ و ۹۵ ، الكهف: ۱۰۶ ، الروم: ۱۰ .

2.التوبة: ۶۴ .

3.في المصدر : «ما أخلفه» ، والتصويب من بحار الأنوار . و«ما أخلَقَهُ» أي ما أشبهه . ويقال : إنّه لخَليق : أي حَرِيّ ؛ يقال ذلك للشي‏ء الذي قد قرب أن يقع وصحّ عند من سمع بوقوعه كونه وتحقيقه (لسان العرب : ج‏۱۰ ص‏۹۱) .

4.التوبة: ۶۵ و ۶۶ .

5.تفسير القمّي : ج ۱ ص ۳۰۰ ، بحار الأنوار : ج ۲۱ ص ۲۲۱ ح ۴ وراجع: زاد المسير : ج ۳ ص ۳۱۵ و مجمع البيان : ج ۵ ص ۷۱ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10970
صفحه از 506
پرینت  ارسال به