389
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

ج - دعا هنگام ختم قرآن‏

۱۳۷۵.امام باقر عليه السلام: على بن‏الحسين (زين العابدين) عليه السلام از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ياد مى‏كرد و مى‏فرمود كه ايشان چون قرآن را به پايان مى‏برد، مى‏ايستاد و خدا را به ستايش‏هايى مى‏ستود و سپس مى‏فرمود: «ستايش ، خداى را كه پروردگار جهانيان است . ستايش ، خدايى را كه آسمان‏ها و زمين را آفريد و تاريكى‏ها و روشنايى را پديد آورد، و با اين همه، كافران [غير او را ]با پروردگار خود ، برابر مى‏كنند. معبودى جز خداى يكتا نيست و آنان كه براى خدا برابر قرار مى‏دهند ، دروغ مى‏گويند و سخت گم‏راه‏اند . معبودى جز خدا نيست و شريك آورندگان براى خدا، از عرب و مجوس و يهود و نصارا و صابئيان و آنان كه براى خدا فرزند يا زن يا همتا يا همسان يا مانند يا همنام يا هم‏تراز ادّعا مى‏كنند، همگى دروغ مى‏گويند؛ زيرا تو - اى پروردگار ما - بالاتر از آنى كه در آنچه آفريده‏اى ، شريك بگيرى.
ستايش ، خداى را كه نه زن دارد و نه فرزند، و نه در جهاندارى ، شريك دارد و نه خوار بوده كه نياز به حمايت كننده داشته باشد، و او را به بزرگى ، ياد كن. خدا بسى بزرگ‏تر [از اين چيزها] است. ستايش فراوان ، خداى را، و هر بام و شام ، خدا را به پاكى مى‏ستايم . (ستايش ، خدايى را كه اين كتاب [ آسمانى ]را بر بنده خود ، فرو فرستاد و هيچ گونه كژى‏اى در آن ننهاد ؛ [ كتابى ]راست و درست)» و آن را تا ([ آنان ]جز دروغ نمى‏گويند) مى‏خواند . [آن گاه مى‏فرمود : ]«(ستايش ، خدايى را كه آنچه در آسمان‏ها و آنچه در زمين است ، از آنِ اوست و در آخرت [ نيز ]ستايش ، از آنِ اوست، و هموست سنجيده‏كارِ آگاه. آنچه در زمين ، فرو مى‏رود و آنچه از آن بر مى‏آيد و آنچه از آسمان ، فرو مى‏شود و آنچه در آن ، بالا مى‏رود ، [ همه را ]مى‏داند و اوست مهربان آمرزنده) و (ستايش ، خدايى را كه آفريننده آسمان‏ها و زمين است)» تا آخر دو آيه، و [مى‏فرمود : ]«(بگو: «ستايش ، براى خداست و درود بر آن بندگانش كه [ آنان را ]برگزيده است . آيا خدا بهتر است ، يا آنچه [ با او ]شريك مى‏گردانند؟) البتّه خدا بهتر و ماندگارتر و حكيم‏تر و كريم‏تر و بزرگ‏تر و باعظمت‏تر از آن است كه چيزى را شريك او قرار دهند و (ستايش ، خداى راست ؛ بلكه بيشترشان نمى‏دانند) . راست فرمود خدا، و پيامبرانش [نيز سخن و پيام او را] رساندند و من بر شما گواهم .
بار خدايا! بر همه فرشتگان و فرستادگان ، درود فرست، و بر بندگان باايمانت در آسمان‏ها و زمين ، رحمت آور، و كارمان را به نيكى ، پايان ده، و به نيكى آغاز كن، و در قرآن بزرگ به ما بركت ده، و ما را از آيات و اين پند حكيمانه ، بهره‏مند گردان، پروردگارا، از ما بپذير كه به راستى تو شنوا و دانايى».


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
388

ج - الدّعاءُ عِندَ خَتمِ القُرآنِ‏

۱۳۷۵.الإمام الباقر عليه السلام : كانَ عَلِيُّ بنُ حُسَينٍ عليه السلام يَذكُرُ عَنِ النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله أنَّهُ كانَ إذا خَتَمَ القُرآنَ حَمِدَ اللَّهَ بِمَحامِدَ وهُوَ قائِمٌ ، ثُمَّ يَقولُ: الحَمدُ للَّهِ‏ِ رَبِّ العالَمينَ ، وَالحَمدُ للَّهِ‏ِ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَالأَرضَ ، وجَعَلَ الظُّلُماتِ وَالنّورَ ، ثُمَّ الَّذينَ كَفَروا بِرَبِّهِم يَعدِلونَ ، لا إلهَ إلَّا اللَّهُ ، وكَذَبَ العادِلونَ بِاللَّهِ وضَلّوا ضَلالاً بَعيداً ، لا إلهَ إلَّا اللَّهُ ، وكَذَبَ المُشرِكونَ بِاللَّهِ مِنَ العَرَبِ وَالمَجوسِ وَاليَهودِ وَالنَّصارى‏ وَالصّابِئينَ ، ومَنِ ادَّعى‏ للَّهِ‏ِ وَلَداً أو صاحِبَةً أو نِدّاً أو شِبهاً أو مِثلاً أو سَمِيّاً أو عِدلاً ، فَأَنتَ رَبُّنا أعظَمُ مِن أن تَتَّخِذَ شَريكاً فيما خَلَقتَ ، وَالحَمدُ للَّهِ‏ِ الَّذي لَم يَتَّخِذ صاحِبَةً ولا وَلَداً ولَم يَكُن لَهُ شَريكٌ فِي المُلكِ ولَم يَكُن لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وكَبِّرهُ تَكبيراً ، اللَّهُ أكبَرُ كَبيراً وَالحَمدُ للَّهِ‏ِ كَثيراً وسُبحانَ اللَّهِ بُكرَةً وأصيلاً ، و«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَنزَلَ عَلَى‏ عَبْدِهِ الْكِتَبَ وَ لَمْ يَجْعَل لَّهُ عِوَجَا * قَيِّمًا» قَرَأَها إلى‏ قَولِهِ «إِن يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبًا»۱، «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى لَهُ مَا فِى السَّمَوَ تِ وَ مَا فِى الْأَرْضِ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِى الْآخِرَةِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ * يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِى الْأَرْضِ»۲الآيَةَ و«الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضِ»۳الآيَتَينِ و«الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلَمٌ عَلَى‏ عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى‏ ءَآللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ»۴ بَلِ اللَّهُ خَيرٌ وأبقى‏ ، وأحكَمُ وأكرَمُ ، وأجَلُّ وأعظَمُ مِمّا يُشرِكونَ و«الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»۵ صَدَقَ اللَّهُ ، وبَلَّغَت رُسُلُهُ وأنَا عَلى‏ ذلِكُم مِنَ الشّاهِدينَ ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ جَميعِ المَلائِكَةِ وَالمُرسَلينَ ، وَارحَم عِبادَكَ المُؤمِنينَ مِنَ السَّماواتِ وَالأَرضِ ، وَاختِم لَنا بِخَيرٍ ، وَافتَح لَنا بِخَيرٍ ، وبارِك لَنا فِي القُرآنِ العَظيمِ ، واَنفَعنا بِالآياتِ وَالذِّكرِ الحَكيمِ ، رَبَّنا تَقَبَّل مِنّا إنَّكَ أنتَ السَّميعُ العَليمُ .۶

1.الكهف: ۱ - ۵ .

2.سبأ: ۱ و ۲ .

3.فاطر: ۱ .

4.النمل: ۵۹ .

5.النحل: ۷۵ .

6.شعب الإيمان: ج ۲ ص ۳۷۲ ح ۲۰۸۲ عن جابر الجعفي ، كنز العمّال: ج ۲ ص ۳۴۹ ح ۴۲۲۰ عن الإمام زين العابدين عليه السلام .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8427
صفحه از 442
پرینت  ارسال به