199
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم

پژوهشى در باره روايات فراموش كردن قرآن پس از حفظ آن‏۱

محدّثان و فقيهان ، در تبيين و جمع بندى روايات ناظر به نسيان قرآن ، آراى گوناگونى دارند كه در پى مى‏آيد :
۱. حرمت كوتاهى عمدى در تكرار و مواظبت به گونه‏اى كه به فراموشى قرآن بينجامد.
اين وجه ، از مفهوم عبارت محدّثانى مانند شيخ حرّ عاملى رحمه اللَّه عليه و محدّث نورى رحمه اللَّه عليه به دست مى‏آيد؛ زيرا آن دو بزرگوار ، عنوانِ باب حاوى اين احاديث را چنين قرار داده‏اند: «باب أنّه لا يجوز ترك القرآن تركاً يؤدى إلى النسيان»؛ باب جايز نبودن ترك قرآن به گونه‏اى كه به فراموشى آن بينجامد.۲
هم‏چنين شيخ حرّ عاملى ذيل حديثى در همين باب‏۳ كه بر نفى حرمت نسيان دلالت دارد مى‏نويسد:
أقولُ : هذا مَحمولٌ عَلى مَن نَسِىَ بِغَيرِ تَفريطٍ وَ لا تَقصيرٍ وَ لَم يَكُن سَبَبُهُ التَّركَ وَ التَّهاوُنَ كَما مَرَّ .۴
اين ، براى كسى است كه بدون كم‏كارى و كوتاهى ، آن را فراموش كرده ، و علت

1.اين پژوهش ، با همكارى فاضل گرامى جناب آقاى حسين اشرفى ، انجام شده است.

2.وسائل الشيعة : ج‏۶ ص‏۱۹۳ (باب ۱۲ از ابواب قرائة القرآن)؛ مستدرك الوسائل : ج‏۴ ص‏۲۶۳ (باب‏۱۱ از ابواب قرائة القرآن) .

3.همان : ص ۱۹۵ ذيل حديث ابى كهمس به شماره ۷۷۱۴ .

4.وسائل الشيعة : ج‏۶ ص‏۱۹۵ ذيل ح ۷۷۱۴ .


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد سوّم
198
تعداد بازدید : 9539
صفحه از 442
پرینت  ارسال به