61
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

۱۴۹۷.امام على عليه السلام: خداوندِ بلندنام، از سرِ رحمت بى‏كرانش، و رئوف بودن با آفريدگانش ... گفتار خود را به سه بخش ، تقسيم كرد: بخشى از آن را چنان قرار داد كه باسواد و بى سواد ، آن را بفهمند، و بخشى را چنان كه آن را تنها كسى مى‏فهمد كه ذهنى صاف و تيزبين و قدرت تمييز دارد ؛ همانان كه خداوند ، سينه‏هايشان را براى [درك و پذيرش ]اسلام ، گشاده گردانيده است، و بخشى را چنان كه آن را تنها خداوند و نمايندگان امين او و استواران در دانش مى‏فهمند.

۱۴۹۸.امام على عليه السلام - در يكى از سخنانش - : [خداوند ،] فرمان‏بردارى از سرپرستان كارهايش (اولياى امورش) را كه سرپرستان دين او هستند، بر امّتْ واجب فرمود، همچنان كه فرمان‏بردارى از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله را بر ايشان واجب نمود . پس فرمود: (خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [ نيز ]اطاعت كنيد) . سپس جايگاه سرپرستان كارهايش را روشن ساخت و آنها را كسانى معرّفى كرد كه تأويل كتاب او را مى‏دانند و فرمود: (و اگر آن را به پيامبر و اولياى امر خود ، ارجاع دهند ، قطعاً در ميان آنان كسانى هستند كه [ درست و نادرستِ ] آن را در مى‏يابند)، و جز آنان، هر كس ديگرى ، از شناخت تأويل كتاب او ، ناتوان است؛ چرا كه تنها آنان استواران در دانش هستند و بر تأويل قرآن امين اند . خداوند متعال فرموده است: (تأويل آن را نمى‏داند ، مگر خدا و استواران در دانش) .

۱۴۹۹.امام على عليه السلام: كجايند كسانى كه به دروغ و از سرِ حسادت بر ما - [از آن رو] كه خداوند ، ما را رفعت بخشيد و ايشان را پست گردانيد، و به ما عطا فرمود و ايشان را محروم ساخت، و ما را راه داد و ايشان را راند - ، ادعا مى‏كردند كه استواران در دانش ، آنان اند و نه ما؟! در حالى كه به وسيله ما ، [راه ]هدايت، پيموده مى‏شود و كورى [دل‏ها] ، زدوده مى‏گردد.

۱۵۰۰.امام على عليه السلام - در فرمانش به مالك اشتر - : ما خاندان پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله ، كسانى هستيم كه [آياتِ‏] محكم را از كتاب خدا استنباط مى‏كنيم، و [آياتِ‏] متشابه را تشخيص مى‏دهيم، و ناسخ را از آنچه خداوند ، نَسخ كرده و سنگينىِ آن را [از دوش شما] برداشته است، باز مى‏شناسيم.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
60

۱۴۹۷.عنه عليه السلام : إنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِكرُهُ لِسَعَةِ رَحمَتِهِ ، ورَأفَتِهِ بِخَلقِهِ ... قَسَّمَ كَلامَهُ ثَلاثَةَ أقسامٍ: فَجَعَلَ قِسماً مِنهُ يَعرِفُهُ العالِمُ وَالجاهِلُ ، وقِسماً لا يَعرِفُهُ إلّا مَن صَفا ذِهنُهُ ولَطُفَ حِسُّهُ وصَحَّ تَمييزُهُ مِمَّن شَرَحَ اللَّهُ صَدرَهُ لِلإِسلامِ ، وقِسماً لا يَعرِفُهُ إلَّا اللَّهُ واُمَناؤُهُ وَالرّاسِخونَ فِي العِلمِ .۱

۱۴۹۸.عنه عليه السلام - مِن كَلامٍ لَهُ - : فَرَضَ عَلَى الاُمَّةِ طاعَةَ وُلاةِ أمرِهِ ، القُوّامِ بِدينِهِ ، كَما فَرَضَ عَلَيهِم طاعَةَ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله فَقالَ: (أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِى الْأَمْرِ مِنكُمْ)۲ثُمَّ بَيَّنَ مَحَلَّ وُلاةِ أمرِهِ مِن أهلِ العِلمِ بِتَأويلِ كِتابِهِ ، فَقالَ عزّ وجلّ: (وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى‏ أُوْلِى الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ)۳وعَجَزَ كُلُّ أحَدٍ مِنَ النّاسِ عَن مَعرِفَةِ تَأويلِ كِتابِهِ غَيرَهُم ، لِأَنَّهُم هُمُ الرّاسِخونَ فِي العِلمِ ، المَأمونونَ عَلى‏ تَأويلِ التَّنزيلِ ، قالَ اللَّهُ تَعالى‏: (وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ)۴ .۵

۱۴۹۹.عنه عليه السلام : أينَ الَّذينَ زَعَموا أنَّهُمُ الرّاسِخونَ فِي العِلمِ دونَنا كَذِباً وبَغياً عَلَينا أن رَفَعَنَا اللَّهُ ووَضَعَهُم ، وأعطانا وحَرَمَهُم ، وأدخَلَنا وأخرَجَهُم؟ بِنا يُستَعطَى الهُدى‏ ، ويُستَجلَى العَمى‏ .۶

۱۵۰۰.عنه عليه السلام - في عَهدِهِ إلى‏ مالِكٍ الأَشتَرِ - : نَحنُ أهلُ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله ، الَّذينَ نَستَنبِطُ المُحكَمَ مِن كِتابِهِ ، ونُمَيِّزُ المُتَشابِهَ مِنهُ ، ونَعرِفُ النّاسِخَ مِمّا نَسَخَ اللَّهُ ووَضَعَ إصرَهُ‏۷ .۸

1.الاحتجاج: ج ۱ ص ۵۹۶ ح ۱۳۷ ، بحار الأنوار: ج ۹۲ ص ۴۵ ح ۳ .

2.النساء: ۵۹ .

3.النساء: ۸۳ .

4.آل عمران: ۷ .

5.بحار الأنوار: ج ۶۹ ص ۷۹ ح ۲۹ نقلاً عن تفسير النعماني .

6.نهج البلاغة: الخطبة ۱۴۴ ، المناقب لابن شهر آشوب: ج ۱ ص ۲۸۵ ، غرر الحكم: ح ۲۸۲۶ كلاهما نحوه .

7.الإصر : الثِّقَل (القاموس المحيط : ج ۱ ص ۳۶۴ «أصر») .

8.تحف العقول : ص ۱۳۵ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۲۵۰ ح ۱.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8750
صفحه از 580
پرینت  ارسال به