427
شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم

اين اجرام به خطا رفته‏اند :۱(وَ النَّجْمِ إِذَا هَوَى‏ .۲
سوگند به ستاره آن هنگام كه فرو مى‏افتد)
.
۴. متوجه ساختن بشر به منافع فراوان چيزهايى كه به آنها سوگند ياد مى‏شود؛ مانند خورشيد، ماه، ستارگان، شب و روز.۳
۵. تعظيم مُقْسمٌ‏به تا مردم بر اثر بزرگداشت آن به عبادت، جهاد و ديگر فرايض و اعمال خير تشويق شوند؛ مانند سوگند به اسبان مجاهدان:
(وَ الْعَدِيَتِ ضَبْحًا .۴
سوگند به اسبان دونده كه با همهمه تازانند)
.
و زمان فريضه حج:
(وَ الْفَجْرِ * وَ لَيَالٍ عَشْرٍ .۵
سوگند به طلوع فجر . و سوگند به شب‏هاى ده‏گانه)
.
۶. بيان عظمت مُقسَمٌ‏عليه: قرآن كريم براى اثبات اهميت و عظمت مُقسَمٌ‏عليه به آن سوگند ياد مى‏كند تا همگان به آن نيك بينديشند.
در آغاز سوره شمس - كه در حقيقت، سوره «تهذيب نفس» است و بر محور همين معنا دور مى‏زند - به يازده مُقسَمٌ‏به‏۶ مهم، براى اثبات اهميت و عظمت مُقْسَمٌ‏عليه‏۷ (رستگار شدن رشد دهندگان جان و خسارت ديدنِ آلوده‏كنندگان جان

1.تفسير الفخر الرازى : ج‏۲۸ ص‏۲۸۰.

2.نجم : آيه ۱.

3.مجمع البيان : ج‏۱۰ ص‏۳۷۴؛ تفسير الفخر الرازى : ج‏۳۱ ص‏۱۹۸.

4.عاديات : آيه ۱.

5.فجر : آيه ۱ - ۲.

6.الأقسام فى القرآن : ص‏۱۶۷.

7.أضواء البيان : ج‏۸ ص‏۵۳۸؛ الأمثل : ج‏۲۰ ص‏۲۴۰.


شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
426

مرتبط با مُقْسمٌ‏عليه اند؛ مانند:۱
۱. توجه انسان‏ها به ارزش و بزرگى مُقْسمٌ‏به‏۲ وقتى آنها آن را بى‏مقدار مى‏دانند؛ چنان‏كه اعراب جاهلى قرآن را جادو مى‏پنداشتند و خداوند به آن سوگند ياد كرد تا ارزش و عظمت آن معلوم شود:۳(وَ الْقُرْءَانِ الْحَكِيمِ .۴
سوگند به قرآن حكيم)
.
همچنين است توجه دادن به يقينى بودن مقسمٌ‏به در مواردى كه برخى آن را باور ندارند، چنان‏كه براى نشان دادن درستى رستاخيز به آن سوگند ياد شده است:۵(لَآ أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَمَةِ .۶
سوگند به روز قيامت)
.
۲. توجه دادن به مُقْسمٌ‏به براى پندآموزى؛ مانند سوگند به مخلوقاتى چون شب و روز :۷(وَ الَّيْلِ إِذَا يَغْشَى‏ * وَ النَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى‏ .۸
سوگند به شب آن هنگام كه پرده مى‏افكند . سوگند به روز آن هنگام كه روشن مى‏كند)
.
۳. ردّ افكار خرافى و اعتقادهاى جاهلانه؛ مانند عقيده به خدايى ستارگان كه به آنها سوگند ياد شده است تا معلوم شود كه آنها معبودى پندارى اند و مردم در پرستش

1.الأقسام فى القرآن : ص‏۱۳.

2.الأقسام فى القرآن : ص‏۱۳؛ الأمثل : ج‏۱۴ ص‏۱۰۳.

3.تفسير الفخر الرازى : ج‏۲۶ ص‏۴۱؛ الإتقان فى علوم القرآن:ج‏۲ ص‏۳۵۴.

4.يس : آيه ۲.

5.الإتقان فى علوم القرآن : ج‏۲ ص‏۳۵۴.

6.قيامت : آيه ۱.

7.التبيان فى تفسير القرآن : ج‏۱۰ ص‏۳۶۲.

8.ليل : آيه ۱ - ۲.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث - جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، اصغر هادوي کاشاني، محمّد احسانى‏فر لنگرودى، علي‌رضا نظري خرّم، محمّدرضا حسين‌زاده، علي شاه‌ علي‌زاده، حميد رضا شيخي (مترجم)
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    02/01/1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10746
صفحه از 580
پرینت  ارسال به