۱۵۶۳.امام حسين عليه السلام - در باره اين سخن خداوند متعال: (صَمَد) - : صمد ، كسى است كه درونى تهى ندارد (ميان‏پُر است) . صمد ، كسى است كه در نهايتِ سَرورى است. صمد ، كسى است كه نمى‏خورد و نمى‏آشامد. صمد ، كسى است كه نمى‏خوابد. صمد ، پاينده ازلى و ابدى است.

۱۵۶۴.امام كاظم عليه السلام - در باره اين سخن خداوند متعال: (به تدريج، از جايى كه نمى‏دانند ، گريبانشان را خواهيم گرفت) - : با هر گناه تازه‏اى كه مى‏كنند ، خداوند ، نعمت تازه‏اى به آنها مى‏دهد.

۱۵۶۵.تفسير الطبرى - به نقل از ابو جعفر [مدائنى‏] - : از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در باره اين آيه: (كسى را كه خدا بخواهد هدايت كند، سينه‏اش را براى [ پذيرش ] اسلام گشاده مى‏سازد) سؤال كردند و گفتند : اى پيامبر خدا! [خداوند] چگونه سينه او را گشاده مى‏سازد؟
فرمود: «نورى در آن مى‏افكند و بر اثر آن ، سينه او فراخ و گشاده مى‏گردد» .
گفتند : آيا براى شناخت اين ، نشانه‏اى هم هست؟
فرمود: «روى آوردن به سراى جاودانگى، و دورى گزيدن از سراى فريب، و آماده شدن براى مرگ ، پيش از فرا رسيدن مرگ» .

۱۵۶۶.صحيح البخارى - به نقل از عدى بن حاتم - : چون آيه (تا رشته سپيد بامداد ، از رشته سياه [ شب ]بر شما نمودار شود) نازل شد، يك ريسمان سياه و يك ريسمان سفيد برداشتم و آنها را زير بالش خود گذاشتم و در [طولِ ]شب به آن دو ، نگاه مى‏كردم ؛ امّا برايم متمايز [از هم‏] نبودند. صبح ، نزد پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله رفتم و قضيّه را به ايشان گفتم . فرمود: «منظور ، سياهى شب و سپيدى روز است» .

۱۵۶۳.الإمام الحسين عليه السلام - في قَولِهِ تَعالى‏ : (اللَّهُ الصَّمَدُ)^۱ - : الصَّمَدُ : الَّذي لا جَوفَ لَهُ . وَالصَّمَدُ : الَّذي قَدِ انتَهى‏ سُؤدَدُهُ . وَالصَّمَدُ : الَّذي لا يَأكُلُ ولا يَشرَبُ . وَالصَّمَدُ : الَّذي لا يَنامُ . وَالصَّمَدُ : الدّائِمُ الَّذي لَم يَزَل و لايَزالُ .^۲

۱۵۶۴.الإمام الكاظم عليه السلام - في قَولِهِ تَعالى‏ : (سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ)^۳- : يُجَدِّدُ لَهُمُ النِّعَمَ مَعَ تَجديدِ المَعاصي .^۴

۱۵۶۵.تفسير الطبري عن أبي جعفر[المدائني‏] : سُئِلَ النَّبِيُّ صلى اللَّه عليه و آله عَن هذِهِ الآيَةِ : (فَمَن يُرِدِ اللَّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَمِ)^۵ قالوا: كَيفَ يَشرَحُ صَدرَهُ يا رَسولَ اللَّهِ؟ قالَ: نورٌ يَقذِفُ فيهِ فَيَنشَرِحُ لَهُ ويَنفَسِحُ . قالوا: فَهَل لِذلِكَ مِن أمارَةٍ يُعرَفُ بِها؟ قالَ: الإِنابَةُ إلَى دارِ الخُلودِ ، وَالتَّجافي عَن دارِ الغُرورِ ، وَالاِستِعدادُ لِلمَوتِ قَبلَ المَوتِ .^۶

۱۵۶۶.صحيح البخاري عن عديّ بن حاتم : لَمّا نَزَلَت : (حَتَّى‏ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ)^۷ عَمَدتُ إلى‏ عِقالٍ أسوَدَ وإلى‏ عِقالٍ أبيَضَ ، فَجَعَلتُهُما تَحتَ وِسادَتي ، فَجَعَلتُ أنظُرُ فِي اللَّيلِ فَلا يَستَبينُ لي ، فَغَدَوتُ عَلى‏ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله فَذَكَرتُ لَهُ ذلِكَ ، فَقالَ: إنَّما ذلِكَ سَوادُ اللَّيلِ وبَياضُ النَّهارِ .^۸