فصل پنجم: اهتمام به فعّاليتهاى اطّلاعاتى
۵ / ۱
پيجويى پنهانى اخبار لشكر
۱۸۲۷. تاريخ إصبهان ـ به نقل از بريده ـ: پيامبر صلىاللهعليهوآله لشكرى را روانه كرد و مردى را با آن فرستاد تا اخبار را برايش بنويسد و بفرستد.۱
۱۸۲۸. امام رضا عليهالسلام: پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله هر گاه سپاهى را گسيل مىداشت و به فرماندهى بدگمان بود،۲ يكى از افراد مورد اعتماد خود را به عنوان جاسوس، همراه او مىفرستاد.۳
۵ / ۲
پيجويى اخبار دشمن
۱۸۲۹. الطبقات الكبرى ـ در يادكرد از جنگ بدر ـ: پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله دو جاسوس را پيشاپيش خود به سوى مشركان فرستاد تا خبر دشمنش را بياورند. آن دو، بَسبَس بن عمرو و عَدىّ بن ابى زغبا و از قبيله جُهَينه و همپيمان انصار بودند. آنها به چاههاى آب بدر رسيدند و اطّلاعات را
1.. إنَّ النَّبِيَّ صلىاللهعليهوآله بَعَثَ سَرِيَّةً ، فَبَعَثَ مَعَها رَجُلاً يَكتُبُ إلَيهِ بِالأَخبارِ تاريخ أصبهان : ج ۱ ص ۴۱۰ الرقم ۷۷۶ ، تاريخدمشق : ج ۲۳ ص ۳۸۲ .
2.. در بحار الأنوار آمده است : «و فرماندهى بر آنان مىگمارد» .
3.. كانَ رَسولُ اللّهِ صلىاللهعليهوآله إذا وَجَّهَ جَيشا فَاتَّهَمَ أميرا ، بَعَثَ مَعَهُ مِن ثِقاتِهِ مَن يِتَجَسَّسُ لَهُ خَبَرَهُ قرب الإسناد : ص ۳۴۲ح ۱۲۴۹ ، بحار الأنوار : ج ۱۰۰ ص ۶۱ ح ۲ .