799
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

۱۸۰۲. الطبقات الكبرى ـ در يادكرد از گروهان اعزامى عبد الرحمان به دومة الجندل۱ ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله عبد الرحمان بن عوف را فرا خواند و او را پيش روى خود نشاند و با دست خود، عمامه بر سرش نهاد و فرمود: «به نام خدا و در راه خدا بجنگ و با هر كس كه به خدا كفر مى‌ورزد، بجنگ و از غنيمت، دزدى مكن و خيانت نكن و كودكان را نكُش».۲

۱۸۰۳. سنن الترمذى ـ به نقل از ابن عصام مزنى، از پدرش ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هنگامى كه لشكر يا گروهانى را مى‌فرستاد، به آنها مى‌فرمود: «هنگامى كه مسجدى ديديد يا صداى اذانى شنيديد، يك نفر را هم نكُشيد».۳

۴ / ۱۱

باز داشتن از مُثله كردن

۱۸۰۴. امام صادق عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هر گاه مى‌خواست سپاهى را گسيل دارد، آنها را فرا مى‌خواند و در برابر خود مى‌نشاند و مى‌فرمود: «... در غنائم، دست نبريد، مُثله نكنيد، خيانت نورزيد».۴

۱۸۰۵. كنز العمّال ـ به نقل از عايشه ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله اسيرى گرفت ؛ ولى فرار كرد. سپس دستگير شد. به پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله گفته شد: او مردى سخنور است. دندان‌هاى پيش او را بكش [تا نتواند عليه شما سخن بگويد].

1.. دومة الجندل ، منطقه‌اى هفت منزلى دمشق ، بين دمشق و مدينة الرسول .

2.. دَعا رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهعَبدَ الرَّحمنِ بنَ عَوفٍ فَأَقعَدَهُ بَينَ يَدَيهِ وعَمَّمَهُ بِيَدِهِ ، وقالَ : اُغزُ بِسمِ اللّه‌ِ وفي سَبيلِ اللّه‌ِ ، فَقاتِلمَن كَفَرَ بِاللّه‌ِ ، لا تَغُلَّ ولا تَغدِر ، ولا تَقتُل وَليدا الطبقات الكبرى : ج ۲ ص ۸۹ ، المغازي : ج ۲ ص ۵۶۰ .

3.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذا بَعَثَ جَيشا أو سَرِيَّةً يَقولُ لَهُم : إذا رَأَيتُم مَسجِدا أو سَمِعتُم مُؤَذِّنا فَلا تَقتُلوا أحَدا (سننالترمذي : ج ۴ ص ۱۲۰ ح ۱۵۴۹ ، سنن أبي داود : ج ۳ ص ۴۳ ح ۲۶۳۵) .

4.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذا أرادَ أن يَبعَثَ سَرِيَّةً دَعاهُم فَأَجلَسَهُم بَينَ يَدَيهِ ، ثُمَّ يَقولُ : . . . لا تَغُلّوا ، ولا تُمَثِّلوا ، ولاتَغدِروا الكافي : ج ۵ ص ۲۷ ح ۱ ، تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۱۳۸ ح ۲۳۱ .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
798

مسلمان صحرانشين جارى مى‌شود و در فَى‌ء و تقسيم [غنائم]، چيزى به آنان اختصاص نمى‌يابد، مگر آن كه در راه خداوند، هجرت كنند. حال اگر اين دو را نپذيرفتند،۱ آنان را به پرداختِ جزيه، در حالى كه رام و پذيرا هستند، دعوت كنيد. پس اگر جزيه دادند، از آنان بپذير و دست بكش ؛ ولى اگر نپذيرفتند، از خداوند عز و جل بر ضدّ آنان كمك بخواه، و با آنان در راه خداوند، آن گونه كه حقّ جهاد است، جهاد كن.
هنگامى كه اهل دژى را محاصره كردى و از تو خواستند كه به حكم خداوند عز و جل تن دهند، در برخورد با آنان كوتاه نيا ؛ ليكن آنان را به پذيرش حكم خودتان وا بدار. سپس ميان آنان، آن گونه كه خواستيد، حكم كن ؛ زيرا شما اگر بر پايه حكم خداوند رهايشان كنيد، نمى‌دانيد كه به حكم خداوند در باره آنان دست مى‌يابيد يا نه. نيز هنگامى كه اهل دژى را محاصره كرديد، اگر به تو اعلام كردند كه با آنان بر پايه تعهّد خداوند و تعهّد فرستاده او عمل كنى، عمل نكن ؛ ليكن آن را بر پايه عهد خودتان و تعهّد پدران و برادرانتان وادار كن ؛ زيرا شما اگر تعهّدات خود و تعهّدات پدران و برادران خود را بشكنيد، در روز قيامت بر شما آسان‌تر است از اين كه تعهّد خداوند و فرستاده او را بشكنيد».۲

1.. در الوافى ج ۱۵ ص ۹۴ مى‌گويد : «يعنى اسلام نياوردند» .

2.. إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ إذا بَعَثَ أميرا لَهُ عَلى سَرِيَّةٍ أمَرَهُ بِتَقوَى اللّه‌ِ عز و جل في خاصَّةِ نَفسِهِ ، ثُمَّ في أصحابِهِ عامَّةً ، ثُمَّ يَقولُ :اُغزُ بِسمِ اللّه‌ِ وفي سَبيلِ اللّه‌ِ ، قاتِلوا مَن كَفَرَ بِاللّه‌ِ ، ولا تَغدِروا ، ولا تَغُلّوا ، وتُمَثِّلوا ، ولا تَقتُلوا وَليدا ، ولا مُتَبَتِّلاً في شاهِقٍ ، ولا تُحرِقُوا النَّخلَ ولا تُغرِقوهُ بِالماءِ ، ولا تَقطَعوا شَجَرَةً مُثمِرَةً ، ولا تُحرِقوا زَرعا ؛ لِأَنَّكُم لا تَدرونَ لَعَلَّكُم تَحتاجونَ إلَيهِ ، ولا تَعقِروا مِنَ البَهائِمِ مِمّا يُؤكَلُ لَحمُهُ إلاّ ما لا بُدَّ لَكُم مِن أكلِهِ .
وإذا لَقيتُم عَدُوّا لِلمُسلِمينَ فَادعوهُم إلى إحدى ثَلاثٍ ، فَإِن هُم أجابوكُم إلَيها فَاقبَلوا مِنهُم وكُفّوا عَنهُم : اُدعوهُم إلَى الإِسلامِ ، فَإِن دَخَلوا فيهِ فَاقبَلوهُ مِنهُم وكُفّوا عَنهُم ، وَادعوهُم إلَى الهِجرَةِ بَعدَ الإِسلامِ ، فَإِن فَعَلوا فَاقبَلوا مِنهُم وكُفّوا عَنهُم ، وإن أبَوا أن يُهاجِروا وَاختاروا دِيارَهُم وأَبَوا أن يَدخُلوا في دارِ الهِجرَةِ ، كانوا بِمَنزِلَةِ أعرابِ المُؤمِنينَ ، يَجري عَلَيهِم ما يَجري عَلى أعرابِ المُؤمِنينَ ، ولا يَجري لَهُم فِي الفَيءِ ولا فِي القِسمَةِ شَيءٌ إلاّ أن يُهاجِروا في سَبيلِ اللّه‌ِ ، فَإِن أبَوا هاتَينِ فَادعوهُم إلى إعطاءِ الجِزيَةِ عَن يَدٍ وهُم صاغِرونَ ، فَإِن أعطَوا الجِزيَةَ فَاقبَل مِنهُم وكُفَّ عَنهُم ، وإن أبَوا فَاستَعِنِ اللّه‌َ عز و جل عَلَيهِم وجاهِدهُم فِي اللّه‌ِ حَقَّ جِهادِهِ .
وإذا حاصَرتَ أهلَ حِصنٍ فَأَرادوكَ عَلى أن يَنزِلوا عَلى حُكمِ اللّه‌ِ عز و جل فَلا تَنزِل لَهُم ، ولكِن أنزِلهُم عَلى حُكمِكُم ، ثُمَّ اقضِ فيهِم بَعدُ ما شِئتُم ، فَإِنَّكُم إن تَرَكتُموهُم عَلى حُكمِ اللّه‌ِ لَم تَدروا تُصيبوا حُكمَ اللّه‌ِ فيهِم أم لا .
وإذا حاصَرتُم أهلَ حِصنٍ ، فَإِن آذَنوكَ عَلى أن تُنزِلَهُم عَلى ذِمَّةِ اللّه‌ِ وذِمَّةِ رَسولِهِ ، فَلا تُنزِلهُم ولكِن أنزِلهُم عَلى ذِمَمِكُم وذِمَمِ آبائِكُم وإخوانِكُم ، فَإِنَّكُم إن تُخفِروا ذِمَمَكُم وذِمَمَ آبائِكُم وإخوانِكُم كانَ أيسَرَ عَلَيكُم يَومَ القِيامَةِ مِن أن تُخفِروا ذِمَّةَ اللّه‌ِ وذِمَّةَ رَسولِهِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله الكافي : ج ۵ ص ۲۹ ح ۸ ، تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۱۳۸ ح ۲۳۲ .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 21045
صفحه از 868
پرینت  ارسال به