783
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

براى حمله دوباره و يا به قصد پيوستن به گروهى [از مجاهدان] باشد ـ، به غضب خدا گرفتار خواهد شد و جايگاه او جهنّم است و چه بد جايگاهى است !».۱

«و آن گاه كه گروهى از آنان گفتند: اى اهل مدينه! [ميدان نبرد] جاى درنگ و ماندن شما نيست، پس برگرديد. و گروهى از آنان از پيامبر اجازه[ى برگشتن] مى‌خواستند و مى‌گفتند: خانه‌هاى ما بدون حفاظ است. در صورتى كه بدون حفاظ نبود، و آنان جز فرار را قصد نداشتند».۲

حديث

۱۷۸۲. المستدرك على الصحيحين ـ به نقل از زبير ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله شمشيرى را در جنگ اُحُد نشان داد و فرمود: «چه كسى اين شمشير را مى‌گيرد و حقّش را ادا مى‌كند؟».... ابو دُجانه سِماك بن خَرَشه برخاست و گفت: اى پيامبر خدا ! من آن را مى‌گيرم و حقّش را ادا مى‌كنم. حقّش چيست؟ فرمود: «مسلمانى را با آن نكشى و از جلوى كافرى نگريزى».۳

۱۷۸۳. مجمع البيان: ياران پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله [در جنگ اُحُد] به گستردگى و از هر سو گريختند و شروع به بالا رفتن از كوه‌ها كردند. هنگامى كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله گريختن آنها را ديد، كلاه‌خود از سر برداشت و فرمود: «به سوى من بياييد. من پيامبر خدايم. از خداى متعال و پيامبرش، به كجا مى‌گريزيد؟».۴

1.. انفال : آيه ۱۵ ـ ۱۶ : « يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا زَحْفًا فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَْدْبَارَ * وَمَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّمُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَآءَ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ » .

2.. احزاب : آيه ۱۳ : « وَ إِذْ قَالَت طَّـائِفَةٌ مِّنْهُمْ يَـأَهْلَ يَثْرِبَ لاَ مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُواْ وَ يَسْتَـٔذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ النَّبِىَّ يَقُولُونَ إِنَّبُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِىَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلاَّ فِرَارًا » .

3.. عَرَضَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله سَيفا يَومَ اُحُدٍ ، فَقالَ : مَن يَأخُذُ هذَا السَّيفَ بِحَقِّهِ ؟ . . . فَقامَ أبو دُجانَةَ سِماكُ بنُ خَرَشَةَ ،فَقالَ : أنَا آخُذُهُ يا رَسولَ اللّه‌ِ بِحَقِّهِ ، فَما حَقُّهُ ؟ قالَ : لا تَقتُل بِهِ مُسلِما ، ولا تَفِرَّ بِهِ عَن كافِرٍ المستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۲۵۶ ح ۵۰۱۹ ، تاريخ الطبري : ج ۲ ص ۵۱۰ .

4.. اِنهَزَمَ أصحابُ رَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هَزيمَةً عَظيمَةً ، وأَقبَلوا يُصعِدونَ فِي الجِبالِ وفي كُلِّ وَجهٍ ، فَلَمّا رَأى رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهالهَزيمَةَ كَشَفَ البَيضَةَ عَن رَأسِهِ وقالَ : إلَيَّ ، أنَا رَسولُ اللّه‌ِ ، إلى أينَ تَفِرّونَ عَنِ اللّه‌ِ تَعالى وعَن رَسولِهِ ؟ مجمع البيان : ج ۲ ص ۸۲۵ ، تفسير القمّي : ج ۱ ص ۱۱۳ .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
782

دوست‌داشتنى‌تر است، در انتظار باشيد كه خداوند، عذابش را بر شما نازل كند و خداوند، جمعيت نافرمان‌بردار را هدايت نمى‌كند».۱

حديث

۱۷۷۹. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: هر كس بدون آن كه نشانى از جهاد در خود داشته باشد، خدا را ديدار كند، هنگام ملاقات با او، در خود خللى مى‌يابد.۲

۱۷۸۰. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: كسى كه جهاد نكرده يا آرزوى جهاد نداشته باشد و بميرد، با نوعى نفاق مُرده است.۳

۱۷۸۱. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: نزد خدا، هيچ گامى دوست‌داشتنى‌تر از دو گام نيست: گامى كه مؤمن با آن، صف [جنگجويان] در راه خدا را پُر مى‌كند و گامى كه مؤمن براى برقرارى پيوند با خويشاوندى كه از او بُريده، بر مى‌دارد.۴

۳ / ۱۴

بر حذر داشتن از گريز از ميدان جنگ

قرآن

«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد ! هنگامى كه با انبوه كافران در ميدان نبرد رو به رو مى‌شويد، به آنها پشت نكنيد [و فرار ننماييد] و هر كس در آن هنگام به آنها پشت كند ـ مگر آن كه هدفش كناره‌گيرى از ميدان

1.. توبه : آيه ۲۴ : « قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَ نُكُمْ وَأَزْوَ جُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَ لٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجارَةٌ تَخْشَوْنَكَسَادَهَا وَمَساكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللّه‌ِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتّى يَأْتِيَ اللّه‌ُ بِأَمْرِهِ واللّه‌ُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِينَ » .

2.. مَن لَقِيَ اللّه‌َ بِغَيرِ أثَرٍ مِن جِهادٍ ، لَقِيَ اللّه‌َ وفيهِ ثُلمَةٌ سنن الترمذي : ج ۴ ص ۱۸۹ ح ۱۶۶۶ ، الدرّ المنثور : ج ۱ص ۵۹۹ .

3.. مَن ماتَ ولَم يَغزُ ، ولَم يُحَدِّث بهِ نَفسَهُ ، ماتَ عَلى شُعبَةٍ مِن نِفاقٍ صحيح مسلم : ج ۳ ص ۱۵۱۷ ح ۱۵۸ ، سننأبي داود : ج ۳ ص ۱۰ ح ۲۵۰۲ .

4.. ما مِن خُطوَةٍ أحَبُّ إلى اللّه‌ِ مِن خُطوَتَينِ : خُطوَةٌ يَسُدُّ بِها مُؤمِنٌ صَفّا في سَبيلِ اللّه‌ِ ، وخُطْوَةٌ يَخطوها مُؤمنٌ إلىذي رَحِمٍ قاطِعٍ يَصِلُها الأمالي للمفيد : ص ۱۱ ح ۸ ، الخصال : ص ۵۰ ح ۶۰ .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 21191
صفحه از 868
پرینت  ارسال به