۳ / ۷
رويارويى قاطعانه با جنگ روانى دشمن
قرآن
«اگر منافقان و بيماردلان و شايعه‌پراكنان در مدينه دست از كار خود بر ندارند، تو را بر ضدّ آنان مى‌شورانيم، سپس جز مدّتى كوتاه نمى‌توانند در كنار تو در آن جا بمانند».۱
حديث
۱۷۶۱. تفسير القمّى: سخن خداوند: «اگر منافقان و بيماردلان دست از كار خود بر ندارند»، مقصود از بيمارى دل، شك است. «و نيز شايعه‌پراكنان در مدينه، تو را بر ضدّ آنان مى‌شورانيم، سپس جز مدّتى كوتاه نمى‌توانند در كنار تو در آن جا بمانند»، در باره منافقانى نازل شد كه در مدينه براى پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله شايعه مى‌ساختند و چون براى جنگى بيرون مى‌رفت، مى‌گفتند: «كشته شد!» و «اسير شد!» و مسلمانان از اين خبر، اندوهگين مى‌شدند و سپس به پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله شكايت مى‌كردند و خداوند هم در اين باره نازل كرد: «اگر منافقان از كار خود دست بر ندارند» تا «سپس جز مدّتى كوتاه نمى‌توانند در كنار تو در آن بمانند» ؛ يعنى به تو فرمان خواهيم داد كه پس از اندكى آنها را از مدينه اخراج كنى.۲
۱۷۶۲. تفسير ابن أبى حاتم ـ به نقل از قتاده، در باره سخن خداى متعال: «اگر منافقان از كار خود دست بر ندارند» ـ: ارجاف، يعنى دروغى كه منافقان، آن را شايع مى‌كردند و مى‌گفتند: دشمن با عِدّه و عُدّه به سوى شما آمده است ! و براى ما ذكر شده كه منافقان مى‌خواستند نفاقى را كه در دل‌هايشان داشتند، آشكار كنند و خداوند هم با اين آيه، آنها را تهديد كرد: «اگر منافقان و بيماردلان از كار خود دست بر ندارند» تا «تو را بر ضدّ آنان مى‌شورانيم» ؛ يعنى تو را بر مى‌انگيزيم تا بر ضدّ آنان اقدام كنى. و چون خداوند، آنها را با اين آيه
1.. احزاب : آيه ۶۰ : « لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَـفِقُونَ وَ الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِى الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّلاَ يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلاَّ قَلِيلاً» .
2.. قَولُهُ : « لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَـفِقُونَ وَ الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ » أي شَكٌّ « وَ الْمُرْجِفُونَ فِى الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّلاَ يُجَاوِرُونَكَ فِيهَآ إِلاَّ قَلِيلاً » ، نَزَلَت في قَومٍ مُنافِقينَ كانوا فِي المَدينَةِ يُرجِفونَ بِرَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذا خَرَجَ في بَعضِ غَزَواتِهِ ، ويَقولونَ : قُتِلَ واُسِرَ ، فَيَغتَمُّ المُسلِمونَ لِذلِكَ ويَشكونَ إلى رَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ، فَأَنزَلَ اللّه‌ُ في ذلِكَ : « لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَـفِقُونَ »إلى قَولِهِ : « ثُمَّ لاَ يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلاَّ قَلِيلاً » ؛ أي نَأمُرُكَ بِإِخراجِهِم مِنَ المَدينَةِ إلاّ قَليلاً تفسير القمّي : ج ۲ ص ۱۹۶ ، بحار الأنوار : ج ۲۲ ص ۷۰ ح ۱۹ .
