۱۶۴۵.پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: از رشوه گرفتن بپرهيزيد، كه كفر محض است و رشوه‌گير، بوى بهشت را نمى‌يابد.^۱

۵ / ۶

بر حذر داشتن از برداشت از بيت المال

۱۶۴۶. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: هر كس كه او را بر عملى گمارديم و به او روزى‌اى رسانده‌ايم، آنچه بيش از آن [از بيت المال]بر گيرد، خيانت [و دزدى] است.^۲

۱۶۴۷. السنن الكبرى ـ به نقل از عطاء بن يسار: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «مبادا گرد قَسامه بچرخيد». گفتند: قَسامه چيست، اى پيامبر خدا ؟ فرمود: «مردى بر دسته‌هاى انبوهى از مردم، فرمان‌رواست و از نصيب اين و سهم آن، براى خودش بر مى‌دارد».^۳

۵ / ۷

ارزيابى كارگزاران، پس از بازگشت از مأموريت

۱۶۴۸. تهذيب الكمال ـ به نقل از مقداد بن اسود ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مرا بر مأموريتى گمارد و هنگامى كه باز گشتم، فرمود: «امارت را چگونه يافتى ؟». گفتم: اى پيامبر خدا ! جز اين گمان نمى‌كردم كه مردم، همه خدمت‌گزار و بنده من هستند. به خدا سوگند، ديگر تا زنده‌ام، در پى امارت

بگيرد، و هر كس بجز اينها، چيزى [از بيت المال]بردارد، خيانتكار [و دزد] است.^۱

۱۶۴۳. السنن الكبرى ـ به نقل از زُهرى ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هنگامى كه عَتّاب بن اَسيد را به امارت مكّه گمارد، حقوق هر سالش را چهل اوقيه قرار داد.^۲

۵ / ۵

بر حذر داشتن از رشوه گرفتن

۱۶۴۴. صحيح البخارى ـ به نقل از ابو حميد ساعدى ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مردى از بنى اسد به نام ابن اُتَبيّه را مأمور جمع‌آورى زكات كرد. چون اموال زكات را آورد، گفت: اين براى شماست و اين هم به خود من، هديه شده است.
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله بر منبر ايستاد و پس از حمد و ثناى خداوند، فرمود: «چه شده است كه كارگزار را مى‌فرستيم و وقتى مى‌آيد، مى‌گويد: اين، از آنِ توست و اين، از آنِ من ؟ ! چرا در خانه پدر و مادرش نمى‌نشيند تا ببيند آيا باز هم براى او هديه مى‌آورند يا نه ؟ ! سوگند به آن كه جان من در دست اوست، [آن كارگزار] چيزى بر نمى‌دارد، مگر اين كه روز قيامت، آن را بر دوش خود خواهد كشيد، اگرچه اشترى خروشان، يا گاوى نعره‌زن، يا گوسفندى بَع بَع كن باشد». آن گاه دستانش را چنان بالا برد كه سفيدى زير بغلش را ديديم و سه بار [فرمود]: «آيا ابلاغ كردم ؟».^۳