703
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

فرستادگانم تا بيست روز و كمتر از آن بر عهده نجرانيان است و فرستادگانم بيش از يك ماه، نگاه داشته نشوند، و به عهده آنان است كه سى زره، سى اسب و سى شتر، در هنگامى كه در يمن، مكر و حادثه‌اى است، عاريه دهند و آنچه از اينها از ميان برود، به عهده و ضمانت فرستاده من خواهد بود تا آن را به ايشان بپردازد.
و نجران و گرداگرد آن، در پناه خدا و امان محمّد، پيامبر و فرستاده خداوند هستند و براى آنان است كه جان و دين و سرزمين و دارايى‌ها و غايب و حاضرشان و خانواده‌ها و پيروان آنها و آنچه را بِدان پايبندند و نيز آيين و حقوق و دينشان را تغيير ندهند، اسقفى را از مقام خود تغيير ندهند و راهبى را از رهبانيت خود نرانند و هيچ خدمت‌گزار معبدى را بيرون نكنند، و هر آنچه در دست آنان است، محترم شمرده مى‌شود، به شرط آن كه مالى مشكوك و يا از خون‌بهاى جاهلى نباشد، اندك باشد يا فراوان. و آنان تعهّد مالى و جانى در برابر حكومت ندارند و به سرزمين آنها لشكركشى نمى‌شود و هر يك از آنان كه حقّى بطلبد، به آنان داده مى‌شود، بى آن كه ستمى بر آنان رود و يا ستمى بكنند. و هر كس از اين به بعد ربا بخورد، در امان من نيست و هيچ كس به خاطر ستم ديگرى، مؤاخذه نمى‌شود.
و اين نبشته، هميشه در پناه خدا و امان محمّدِ پيامبر، فرستاده خداست تا آن گاه كه خداوند، امر خود را بياورد، اگر خيرخواهى و در آنچه به عهده آنهاست، درست رفتار كنند و ديگر به ستمگرى روى نياورند».۱

1.. إنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله صالَحَ أهلَ نَجرانَ ، وكَتَبَ لَهُم كِتابا :
بِسمِ اللّه‌ِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ هذا كِتابُ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله رَسولِ اللّه‌ِ لِأَهلِ نَجرانَ إذا كانَ حُكمُهُ عَلَيهِم ، أنَّ في كُلِّ سَوداءَ أو بَيضاءَ وصَفراءَ وتَمرَةٍورَقيقٍ ، وأَفضَلَ عَلَيهِم وتَرَكَ ذلِكَ لَهُم عَلى ألفَي حُلَّةٍ ، في كُلِّ صَفَرٍ ألفُ حُلَّةٍ ، وفي كُلِّ رَجَبٍ ألفُ حُلَّةٍ ، مَعَ كُلِّ حُلَّةٍ اُوقِيَّةٌ ما زادَت عَلَى الخَراجِ أو نَقَصَت عَلَى الأَواقِيِّ فَبِحِسابٍ ، وما قَضَوا مِن دُروعٍ أو خَيلٍ أو رِكابٍ أو عَرضٍ اُخِذَ مِنهُم بِحِسابٍ ، وعَلى نَجرانَ مَثواةُ رُسُلي ومُتعَتُهُم بِها عِشرينَ فَدونَهُ ، ولا يُحبَسُ رَسولٌ فَوقَ شَهرٍ ، وعَلَيهِم عارِيَّةٌ ثَلاثينَ دِرعا ، وثَلاثينَ فَرَسا ، وثَلاثينَ بَعيرا ، إذا كانَ كَيدٌ بِاليَمَنِ ومعذرةٌ .
وما هَلَكَ مِمّا أعاروا رَسولي مِن دُروعٍ أو خَيلٍ أو رِكابٍ فَهُوَ ضَمانٌ عَلى رَسولي حَتّى يُؤَدِّيَهُ إلَيهِم ، ولِنَجرانَ وحسبِها جِوارُ اللّه‌ِ وذِمَّةُ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ عَلى أنفُسِهِم ، ومِلَّتِهِم ، وأَرضِهِم ، وأَموالِهِم ، وغائِبِهِم ، وشاهِدِهِم ، وعَشيرَتِهِم ، وتَبَعِهِم ، وأَلاّ يُغَيَّروا مِمّا كانوا عَلَيهِ ، ولا يُغَيَّرُ حَقٌّ مِن حُقوقِهِم ولا مِلَّتِهِم ، ولا يُغَيَّرَ اُسقُفٌّ مِن اُسقُفِّيَّتِهِ ، ولا راهِبٌ مِن رَهبانِيَّتِهِ ، ولا واقِهٌ مِِن وَقهِيَّتِهِ ، وكُلُّ ما تَحتَ أيديهِم مِن قَليلٍ أو كَثيرٍ ، ولَيسَ عَلَيهِم ريبَةٌ ولا دَمُ جاهِلِيَّةٍ ، ولا يُحشَرونَ ولا يُعشَرونَ ، ولا يَطَأُ أرضَهُم جَيشٌ ، ومَن سَأَلَ مِنهُم حَقّا فَبَينَهُمُ النَّصَفُ غَيرَ ظالِمينَ ولا مَظلومينَ ، ومَن أكَلَ رِبا مِن ذي قَبَلَ فَذِمَّتي مِنهُ بَريئَةٌ ، ولا يُؤخَذُ رَجُلٌ مِنهُم بِظُلمٍ آخَرَ ، وعَلى ما في هذِهِ الصَّحيفَةِ جِوارُ اللّه‌ِ وذِمَّةُ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ رَسولِ اللّه‌ِ ، حَتّى يَأتِيَ اللّه‌ُ بِأَمرِهِ ما نَصَحوا وأَصلَحوا فيما عَلَيهِم غَيرَ مُنقَلِبينَ بِظُلمٍ تاريخ المدينة : ج ۲ ص ۵۸۴ ، الطبقات الكبرى : ج ۱ ص ۲۸۷ .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
702

۴ / ۴

پيمان بستن براى آتش‌بس

قرآن

«با كسانى از اهل كتاب كه نه به خدا و نه به روز جزا ايمان دارند و نه آنچه را خدا و پيامبرش تحريم كرده، حرام مى‌شمرند و نه آيين حق را مى‌پذيرند، پيكار كنيد تا آن كه جزيه را به دست خود و با [كمال] خوارى بپردازند».۱

حديث

۱۶۲۸. الدرّ المنثور ـ به نقل از ابن شهاب ـ: در باره اهل كتاب، [آيه] «با كسانى كه به خدا و نه به روز جزا ايمان نمى‌آورند» تا «تا جزيه بدهند»، نازل شد و اوّلين كسانى كه جزيه دادند، اهالى نجران بودند.۲

۱۶۲۹. تاريخ مدينة ـ به نقل از ابو الفتح ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله با اهالى نجران مصالحه كرد و نوشته‌اى برايشان نگاشت: «به نام خداوند مهرگسترِ مهربان. اين نوشته محمّد، پيامبر و فرستاده خداوند، به عنوان حكم ايشان بر اهالى نجران است: در باره هر سياه و سفيد و زرد (طلا و نقره و...) و خرما (محصول) و بَرده است كه همه را به آنان مى‌بخشد و هيچ چيزى از آنها نمى‌گيرد و در برابر، دو هزار جامه چهل درهمى كه هر ماه رجب، هزار جامه و هر ماه صفر، هزار جامه تحويل دهند و هر چه بيشتر و يا كمتر شود، به همين اندازه محاسبه مى‌گردد و آنچه از زره، اسب، شتر و يا كالا از آنها گرفته شود، از همين محاسبه مى‌شود، و اقامت

1.. توبه : آيه ۲۹ : « قَـتِلُواْ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلاَ بِالْيَوْمِ الأَْخِرِ وَلاَ يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلاَ يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّمِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَـبَ حَتَّى يُعْطُواْ الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَـغِرُونَ » .

2.. اُنزِلَت في أهلِ الكِتابِ : « قَـتِلُواْ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلاَ بِالْيَوْمِ الآْخِرِ »إلى قَولِهِ : « حَتَّى يُعْطُواْ الْجِزْيَةَ » فَكانَأوَّلَ مَن أعطَى الجِزيَةَ أهلُ نَجرانَ (الدرّ المنثور : ج ۴ ص ۱۶۷ ، التمهيد لابن عبد البرّ : ج ۲ ص ۱۲۳) .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 21372
صفحه از 868
پرینت  ارسال به