عمير را فرستاد و وى در مدّتى كوتاه توانست شمار قابل توجّهى از مردم مدينه را مسلمان كند. آنان در سال بعد، يعنى سال سيزدهم بعثت، ۷۳ مرد و دو زن۱ را در ايّام حج به مكّه فرستادند و در عقبه ـ همان مكانى كه سال قبل با پيامبر صلىاللهعليهوآله در آن جا بيعت كرده بودند ـ، مجدّدا با ايشان بيعت كردند؛ امّا اين بار، محتواى پيمان آنان، آغاز يك حركت سياسى و نظامى بود.
اين بيعت، زمينهساز هجرت پيامبر صلىاللهعليهوآله به مدينه گرديد. بر اساس گفته شمارى از مفسّران، آيه هفتم از سوره مائده و آيه پانزدهم از سوره احزاب، به اين بيعت، اشاره دارد.۲
۵. بيعت رضا
پس از هجرت پيامبر صلىاللهعليهوآله به مدينه، در سال دوم هجرى و پيش از جنگ بدر ـ كه نخستين درگيرى مسلمانان با كفّار قريش بود ـ، پيامبر صلىاللهعليهوآله هنگام حركت به سوى دشمن، از مسلمانان بيعت گرفت. اين بيعت، در حديثى از امام صادق عليهالسلام، «بيعة الرضا» ناميده شده است.۳
۶. بيعت رضوان
اين بيعت در سال ششم هجرى در حديبيّه،۴ در سفرى كه پيامبر صلىاللهعليهوآله همراه جمعى از مسلمانان براى انجام مناسك عمره رفته بود، انجام گرفت. در پى جلوگيرى مشركان از ورود مسلمانان به مكّه، پيامبر صلىاللهعليهوآله ياران همراه خود را به اين بيعت فرا خواند. تعداد مسلمانان همراه پيامبر صلىاللهعليهوآله در اين سفر، از ۱۲۰۰ نفر تا ۱۵۲۵ نفر، گزارش شده است.۵
بر پايه برخى از گزارشها، موضوع اين بيعت، مقاومت تا سر حدّ مرگ و در برخى،
1.. ر . ك : سيره پيامبر خاتم صلىاللهعليهوآله : ج ۶ ص ۲۸۱ ح ۳۹۶۴ .
2.. ر . ك : ص ۶۵۴ پانوشت ۱ و ۲ .
3.. ر . ك : ص ۶۵۸ ح ۱۵۵۸ .
4.. نام مكانى در دو فرسنگى مكّه ، و برخى در نُه ميلى مكّه گفتهاند . و آن نام چاهى يا درختى خميده است كه در آن جا بوده و غزوه حديبيّه پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله در آن جا روى داد لغتنامه دهخدا: واژه «حديبيّه» .
5.. ر . ك : دانشنامه قرآن و حديث : ج ۱۶ ص ۴۲۷ شمار مسلمانان در بيعت رضوان .