۲ / ۳

طلب روزى

۱۴۷۲. الكافى ـ به نقل از على بن عبد العزيز ـ: امام صادق عليه‌السلام به من فرمود: «عمر بن مسلم، چه مى‌كند ؟».
گفتم: فدايت شوم ! به عبادت رو آورده و كسب و تجارت را رها كرده است.
فرمود: «واى از او ! مگر نمى‌داند كه هر كس طلب روزى را وا نهد، دعايش مستجاب نمى‌شود ؟ گروهى از ياران پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله، وقتى آياتِ «و هر كس از خدا پروا كند، خداوند، برايش راه خروجى قرار مى‌دهد و او را از جايى كه گمان نمى‌بَرَد، روزى مى‌رساند»نازل شد، درها[ى دكان‌هايشان] را بستند و به عبادت روى آوردند و گفتند: روزى‌مان مى‌رسد ! اين خبر به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله رسيد. ايشان در پى آنان فرستاد و فرمود: "چه چيزى موجب شد كه به اين كار دست بزنيد ؟".
گفتند: اى پيامبر خدا ! روزىِ ما، برايمان تضمين شده است. از اين رو، به عبادت روى آورديم.
فرمود: "كسى كه چنين كند، دعايش به اجابت نمى‌رسد. بر شما باد طلب روزى !"».^۱

۲ / ۴

كار كردن با دست

۱۴۷۳. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: هيچ كس هرگز غذايى بهتر از دست‌رنج خويش نخورده است. [حتّى]پيامبر

سپس بار ديگر آمد [و شِكوه كرد]. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به او فرمود: «برو چيزى بياب [و بياور]».
او رفت و رواَنداز و كاسه‌اى آورد و گفت: اى پيامبر خدا! بخشى از اين رواَنداز را زير خود مى‌گسترند و بخشى از آن را مى‌پوشند، و در اين كاسه نيز آب مى‌نوشند.
پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «چه كسى اين دو را در برابر يك درهم از من مى‌گيرد ؟».
مردى گفت: من، اى پيامبر خدا !
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «چه كسى بر يك درهم مى‌افزايد ؟».
مردى گفت: من آن دو را در برابر دو درهم مى‌گيرم. فرمود: «آن دو، براى تو».
سپس مرد را خواست و به او فرمود: «با يك درهم، تبر، و با يك درهم، غذايى براى خانواده‌ات بخر». آن مرد چنين كرد و سپس نزد پيامبر باز گشت. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به او فرمود: «به اين درّه برو و خار و تيغ و هيزمى را وا مگذار [مگر آن كه قطع كنى و بياورى] و پانزده روز نزد من نيا».
او رفت و [و با جمع‌آورى هيزم] به ده درهم دست يافت. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به او فرمود: «با پنج درهم، غذايى براى خانواده‌ات بخر».
او گفت: اى پيامبر خدا ! خداوند در آنچه به آن فرمانم دادى، به من بركت داده است.
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود: «اين، بهتر از آن است كه روز قيامت، در حالى بيايى كه اثر درخواست، در سيمايت باشد. درخواست كردن جز براى سه كس، روا نيست: گرفتار ديه‌اى سنگين يا خسارتى رسوا كننده يا فقرى بدحال».^۱