۶ / ۴

تكبير و تهليل پيامبر صلّی الله علیه و آله هنگام بيرون رفتن براى نماز عيد

۱۳۱۵. صحيح ابن خزيمة ـ به نقل از ابن عمر ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در روز عيد فطر و عيد قربان بيرون مى‌آمد، در حالى كه صدايش را به «لا إله إلاّ اللّه‌» و تكبير، بلند مى‌كرد.^۱

۱۳۱۶. الكافى ـ به نقل از ياسر خادم و ريّان بن صلت ـ: چون عيد [قربان] آمد، مأمون به امام رضا عليه‌السلام پيغام داد و خواست كه سوار شود و در مراسم عيد حاضر گردد و نماز و خطبه[ى عيد] را بخواند.... [از امام رضا عليه‌السلام انكار و] از مأمون، اصرار بود. پس امام عليه‌السلام فرمود: «اى امير المؤمنين! اگر مرا از اين كار معاف دارى، بهتر است؛ ولى چنانچه معافم نمى‌دارى، من به شيوه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله و امير مؤمنان عليه‌السلام به نماز مى‌روم». مأمون گفت: هر طور كه مى‌خواهيد، برويد....
خورشيد كه بر آمد، امام عليه‌السلام برخاست و غسل كرد و عمامه پنبه‌اى سفيدى بست و يك سر آن را بر سينه‌اش و سر ديگرش را ميان دو شانه‌اش انداخت و آماده شد. سپس به همه پيروانش فرمود: «كارى را كه من كردم، بكنيد». آن گاه عصاى پيكاندارى به دست گرفت و [از اتاق] خارج شد و ما پيشاپيش ايشان ـ كه پابرهنه بود و پاچه‌ها و آستين‌هايش را تا نيمه ساق‌هايش بالا زده بود ـ، قرار داشتيم. چون به راه افتاد و ما نيز پيشاپيش او حركت كرديم، سرش را به آسمان برداشت و چهار تكبير گفت....
چون ما با اين وضعيّت از سرا خارج شديم و [امام] رضا عليه‌السلام بيرون آمد، ايشان بر در درنگى كرد و سپس بانگ زد: «خدا بزرگ است، خدا بزرگ است، خدا بزرگ است كه ما را هدايت نمود. خدا بزرگ است كه از چارپايان به ما روزى داد، و ستايش، خداوند را براى نعمت‌هايى كه به ما ارزانى فرمود».
فرماندهان هم چون امام رضا عليه‌السلام را پابرهنه ديدند، از مركب‌هايشان به زير آمدند و

۶ / ۳

چگونگى بيرون رفتن پيامبر صلّی الله علیه و آله براى نماز عيد

۱۳۰۹. امام صادق عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله پس از طلوع خورشيد، بيرون مى‌رفت.^۱

۱۳۱۰. امام صادق عليه‌السلام: روز عيد فطر، سجّاده‌اى براى پدرم آوردند و او فرمان داد آن را باز گردانند. سپس فرمود: «اين، روزى است كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله دوست داشت به كرانه‌هاى آسمان بنگرد و چهره‌اش را روى زمين بنهد».^۲

۱۳۱۱. امام صادق عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله [در عيدهاى فطر و قربان] بيرون مى‌رفت تا به آفاقِ آسمان بنگرد و فرمود: «در چنين روزى، هرگز، روى زيرانداز يا بوريا، نماز خوانده نشود».^۳

۱۳۱۲. امام صادق عليه‌السلام: در عيد فطر و عيد قربان، نماز، زير سايه‌بان‌ها و درونِ خانه‌ها خوانده نمى‌شود ؛ چرا كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در اين روزها بيرون مى‌رفت تا برابر افق‌هاى آسمان قرار بگيرد و پيشانى‌اش را بر زمين بگذارد.^۴

۱۳۱۳. امام صادق عليه‌السلام: يك روزِ عيد فطر يا عيد قربان، به پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله گفتند: خوب بود در مسجدِ خود، نماز مى‌خواندى. فرمود: «دوست دارم كه به سوى آفاق آسمان، بيرون بيايم».^۵

۱۳۱۴. سنن ابن ماجة ـ به نقل از سعد ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله براى نماز عيد، پياده بيرون مى‌رفت و پياده بر مى‌گشت.^۶