501
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

۲ / ۱۶

ذكر پيامبر صلّی الله علیه و آله به هنگام سر برداشتن از ركوع

۱۲۱۶. امام على عليه‌السلام ـ در توصيف نماز پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ: و چون سر از ركوع بر مى‌داشت، مى‌گفت: «خداوند به آن كه او را مى‌ستايد، گوش مى‌دهد. خدايا ! ستايش، از آنِ توست به اندازه همه آسمان‌ها و زمين و همه آنچه ميان آن دو است و همه آنچه مى‌خواهى [بيافرينى]».۱

۲ / ۱۷

ذكر پيامبر صلّی الله علیه و آله در ميان دو سجده

۱۲۱۷. المستدرك على الصحيحين ـ به نقل از ابن عبّاس ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ميان دو سجده مى‌گفت: «بار خدايا ! مرا بيامرز و به من، رحم كن و [نقص‌هاى] مرا جبران كن و مرا بالا ببر و هدايتم فرما و روزى‌ام ده».۲

۱۲۱۸. سنن ابن ماجة ـ به نقل از حذيفه ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ميان دو سجده مى‌گفت: «خدايا! مرا بيامرز. خدايا! مرا بيامرز».۳

۲ / ۱۸

سجّاده پيامبر صلّی الله علیه و آله و آنچه بر آن سجده مى‌كرد

۱۲۱۹. الطبقات الكبرى ـ به نقل از سعيد مَقبُرى ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله حصيرى داشت كه آن را در روز مى‌گسترد و چون شب مى‌شد، گوشه‌اى از مسجد را مى‌گرفت [و حصير را مى‌انداخت] و در آن

1.. . . . وإذا رَفَعَ [أي رَأسَهُ مِنَ الرُّكوعِ] قالَ : سَمِعَ اللّه‌ُ لِمَن حَمِدَهُ ، رَبَّنا ولَكَ الحَمدُ مِل‌ءَ السَّماواتِ وَالأَرضِ ، ومِل‌ءَما بَينَهُما ، ومِل‌ءَ ما شِئتَ مِن شَيءٍ بَعدُ سنن أبي داود : ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۷۶۰ ، صحيح مسلم : ج ۱ ص ۵۳۵ ح ۲۰۱ .

2.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهيَقولُ بَينَ السَّجدَتَينِ : اللّهُمَّ اغفِر لي وَارحَمني ، وَاجبُرني وَارفَعني ، وَاهدِني وَارزُقني(المستدرك على الصحيحين : ج ۱ ص ۴۰۵ ح ۱۰۰۴ ، سنن أبي داود : ج ۱ ص ۲۲۴ ح ۸۵۰) .

3.. إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ يَقولُ بَينَ السَّجدَتَينِ : رَبِّ اغفِر لي ، رَبِّ اغفِرلي سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۲۸۹ ح ۸۹۷ ، سننالنسائي : ج ۲ ص ۲۰۰ .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
500

پروردگارش نزديك شد، يكى از حجاب‌ها برايش كنار زده شد. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله تكبير گفت و شروع به گفتن كلماتى كرد كه در آغاز [نماز] گفته مى‌شود. چون حجاب دوم برايش كنار زده شد، باز تكبير گفت و همين طور تا كنار زده شدن هفت حجاب، هفت تكبير گفت. به همين علّت، در آغاز نماز، هفت تكبير گفته مى‌شود. و چون آنچه را كه از عظمت خدا ديده بود، يادآور شد، لرزه بر اندامش افتاد و به زانو در آمد و شروع به گفتن "سبحان ربّى العظيم و بحمده ؛ پاكا پروردگار بزرگ من و ستايش، او راست" كرد و چون از ركوعش راست شد و ايستاد، خداوند را در جايگاهى برتر و بالاتر از آن جايگاه [قبل] ديد. پس به رو، در افتاد و شروع كرد به گفتن "سبحان ربّى الأعلى و بحمده ؛ پاكا پروردگار والاى من و ستايش، او راست". چون هفت مرتبه گفت، آن وحشت، فرو نشست و اين، سنّت [و قاعده]شد».۱

۱۲۱۵. سنن أبى داوود ـ به نقل از عقبة بن عامر ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هنگامى كه ركوع مى‌كرد، سه بار مى‌گفت: «سبحان ربّى العظيم و بحمده ؛ پاك است خداى بزرگ و ستايش، او راست». وهنگامى كه به سجده مى‌رفت مى‌گفت: «سبحان ربّى الأعلى و بحمده ؛ پاكا پروردگار والاى من و ستايش، او راست».۲

1.. قُلتُ لَهُ : لِأَيِّ عِلَّةٍ صارَ التَّكبيرُ فِي الاِفتِتاحِ سَبعُ تَكبيراتٍ أفضَلَ ؟ ولِأَيِّ عِلَّةٍ يُقالُ فِي الرُّكوعِ : «سُبحانَ رَبِّيَالعَظيمِ وبِحَمدِهِ» ، ويُقالُ فِي السُّجودِ : «سُبحانَ رَبِّيَ الأَعلى وبِحَمدِهِ» ؟
قالَ : يا هِشامُ ، إنَّ اللّه‌َ تَبارَكَ وتَعالى خَلَقَ السَّماواتِ سَبعا وَالأَرَضينَ سَبعا وَالحُجُبَ سَبعا ، فَلَمّا اُسرِيَ بِالنَّبِيِّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهوكانَ مِن رَبِّهِ كَقابِ قَوسَينِ أو أدنى ، رُفِعَ لَهُ حِجابٌ مِن حُجُبِهِ فَكَبَّرَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ، وجَعَلَ يَقولُ الكَلِماتِ الَّتي تُقالُ فِي الاِفتِتاحِ ، فَلَمّا رُفِعَ لَهُ الثّاني كَبَّرَ ، فَلَم يَزَل كَذلِكَ حَتّى بَلَغَ سَبعَ حُجُبٍ ، وكَبَّرَ سَبعَ تَكبيراتٍ ، فَلِذلِكَ العِلَّةِ يُكَبَّرُ فِي الاِفتِتاحِ فِي الصَّلاةِ سَبعُ تَكبيراتٍ . فَلَمّا ذَكَرَ ما رَأى مِن عَظَمَةِ اللّه‌ِ ارتَعَدَت فَرائِصُهُ ، فَابتَرَكَ عَلى رُكبَتَيهِ ، وأَخَذَ يَقولُ : «سُبحانَ رَبِّيَ العَظيمِ وبِحَمدِهِ» ، فَلَمَّا اعتَدَلَ مِن رُكوعِهِ قائِما ، نَظَرَ إلَيهِ في مَوضِعٍ أعلى مِن ذلِكَ المَوضِعِ ، خَرَّ عَلى وَجهِهِ وجَعَلَ يَقولُ : «سُبحانَ رَبِّيَ الأَعلى وبِحَمدِهِ» ، فَلَمّا قالَ سَبعَ مَرّاتٍ ، سَكَنَ ذلِكُ الرُّعبُ ، فَلِذلِكَ جَرَت بِهِ السُّنَّةُ علل الشرائع : ص ۳۳۲ ح ۴ ، بحار الأنوار : ج ۱۸ ص ۳۶۹ ح ۷۵ .

2.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذا ركَعَ قالَ : «سُبحانَ رَبِّيَ العَظيمِ وبِحَمدِهِ» ثَلاثا وإذا سَجَدَ قال : «سُبحانَ رَبِّيَ الأَعلىوبِحَمدِهِ» سنن أبي داود : ج ۱ ص ۲۳۰ ح ۸۷۰ ، سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۲۸۷ ح ۸۸۸ .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 21311
صفحه از 868
پرینت  ارسال به