499
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

۱۲۱۱.امام صادق عليه‌السلام: هنگامى كه به سجده مى‌روى، ساعدهايت را آن گونه كه درندگان مى‌گسترند، مگستران ؛ بلكه آنها را مانند بال بگشاى كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ساعدهايش را چنان مانند بال مى‌گشود كه سفيدى بغل‌هايش ديده مى‌شد.۱

۱۲۱۲. صحيح مسلم ـ به نقل از ميمونه، همسر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله هنگامى كه به سجده مى‌رفت، دستانش را مانند بال مى‌گشود، تا آن جا كه از پشت سرش، سفيدى زير بغل‌هايش ديده مى‌شد و هنگامى كه مى‌نشست، بر ران چپش قرار و آرام مى‌گرفت.۲

۱۲۱۳. سنن الترمذى ـ به نقل از ابو حُمَيد ساعدى ـ: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چون سجده مى‌كرد، بينى و پيشانى‌اش را به زمين مى‌رساند و دستانش را از پهلوهايش دور مى‌نمود و كف دستانش را در برابر شانه‌هايش مى‌نهاد.۳

۲ / ۱۵

ذكر پيامبر صلّی الله علیه و آله در ركوع و سجود

۱۲۱۴. علل الشرائع ـ به نقل از هشام بن حكم ـ: به امام كاظم عليه‌السلام گفتم: به چه علّت، گفتن هفت تكبير در آغاز نماز، فضيلت بيشترى دارد ؟ و به چه علّت، در ركوع گفته مى‌شود: «سبحان ربّى العظيم و بحمده ؛ پاكا پروردگار بزرگ من و ستايش، او راست»، و در سجده، گفته مى‌شود: «سبحان ربّى الأعلى و بحمده ؛ پاكا پروردگار والاى من و ستايش، او راست» ؟
فرمود: «اى هشام ! خداوند ـ تبارك و تعالى ـ آسمان را هفت تا آفريد و زمين را هفت تا و حجاب‌ها را هفت تا. شبى كه پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به معراج رفت و تا يك‌قدمى و بلكه كمتر از آن به

1.. إذا سَجَدتَ فَلا تَبسُط ذِراعَيكَ كَما يَبسُطُ السَّبُعُ ذِراعَيهِ ، ولكِنِ اجنَح بِهِما ؛ فَإِنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهكانَ يَجنَحُ بِهِماحَتّى يُرى بَياضُ إبطَيهِ بحار الأنوار : ج ۸۵ ص ۱۳۷ ح ۱۸ .

2.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهإذا سَجَدَ خَوى بِيَدَيهِ ـ يَعني جَنَّحَ ـ حَتّى يُرى وَضَحُ إبطَيهِ مِن وَرائِهِ ، وإذا قَعَدَ اطمَأَنَّ عَلىفَخِذِهِ اليُسرى صحيح مسلم : ج ۱ ص ۳۵۷ ح ۲۳۸ ، سنن النسائي : ج ۲ ص ۲۳۲ .

3.. إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ إذا سَجَدَ أمكَنَ أنفَهُ وجَبهَتَهُ مِنَ الأَرضِ ، ونَحّى يَدَيهِ عَن جَنبَيهِ ، ووَضَعَ كَفَّيهِ حَذوَ مَنكِبَيهِ سننالترمذي : ج ۲ ص ۵۹ ح ۲۷۰ ، سنن أبي داود : ج ۱ ص ۱۹۶ ح ۷۳۴ .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
498

سبك مى‌گرفت.۱

۱۲۰۶. كتاب من لا يحضره الفقيه: نماز پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله از همه مردم، كامل‌تر و كوتاه‌تر بود. هنگامى كه داخل نماز مى‌شد، مى‌گفت: «اللّه‌ أكبر، «بِسْمِ اللّه‌ِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ%«$.۲

۱۲۰۷. امام على عليه‌السلام ـ در نامه ايشان به محمّد بن ابى بكر، هنگام گماردنش به حكومت مصر ـ: سپس به ركوع و سجودت بنگر، كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كامل‌ترين نماز را داشت و با اين حال، [كوتاه‌ترين و] سبك‌ترين اعمال را در آن داشت.۳

۱۲۰۸. صحيح مسلم ـ به نقل از اَنَس ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله نمازش كامل، امّا از نماز همه مردم، كوتاه‌تر بود.۴

۱۲۰۹. امام باقر عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله اگر در نماز، صداى گريه كودكى را مى‌شنيد، نمازش را كوتاه مى‌كرد تا مادرش به سوى او برود.۵

۲ / ۱۴

چگونگى ركوع و سجود پيامبر صلّی الله علیه و آله

۱۲۱۰. امام على عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله چون به سجده مى‌رفت، با كف دستانش سجده مى‌كرد و بازوهايش را [مى‌گشود و] آشكار مى‌ساخت، تا آن جا كه شخص پشت سر، سفيدى بغل‌هاى ايشان را مى‌ديد و دستانش را مانند بال، بالا مى‌آورد و مى‌گشود.۶

1.. فَأَمَّا الإِمامُ فَإِنَّهُ إذا قامَ بِالنّاسِ فَلا يَنبَغي أن يُطَوِّلَ بِهِم ؛ فَإِنَّ فِي النّاسِ الضَّعيفَ ومَن لَهُ الحاجَةُ ، فَإِنَّ رَسولَاللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ إذا صَلّى بِالنّاسِ خَفَّ بِهِم تهذيب الأحكام : ج ۲ ص ۷۷ ح ۲۸۷ ، وسائل الشيعة : ج ۴ ص ۹۲۷ ح ۴ .

2.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله أتَمَّ النّاسِ صَلاةً وأَوجَزَهُم ، كانَ إذا دَخَلَ في صَلاةٍ قالَ : اللّه‌ُ أكبَرُ ، بِسمِ اللّه‌ِ الرَّحمنِ الرَّحيمِكتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۱ ص ۳۰۶ ح ۹۲۰ ، وسائل الشيعة : ج ۴ ص ۸۰۱ ح ۷۵۵۳ .

3.. ثُمَ انظُر رُكوعَكَ وسُجودَكَ ، فَإِنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آلهكانَ أتَمَّ النّاسِ صَلاةً ، وأَخَفَّهُم عَمَلاً فيها الأمالي للمفيد : ص ۲۶۷ح ۳ ، الأمالي للطوسي : ص ۳۰ .

4.. إنَّ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ مِن أخَفِّ النّاسِ صَلاةً في تَمامٍ صحيح مسلم : ج ۱ ص ۳۴۲ ح ۱۸۹ ، سنن الترمذي : ج ۱ص ۴۶۳ ح ۲۳۷ .

5.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله يَسمَعُ صَوتَ الصَّبِيِّ يَبكي وهُوَ فِي الصَّلاةِ ، فَيُخَفِّفُ الصَّلاةَ فَتَصيرُ إلَيهِ اُمُّهُ علل الشرائع :ص ۳۴۴ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۸۸ ص ۴۲ ح ۲ .

6.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذا سَجَدَ سَجَدَ عَلى راحَتَيهِ ، وأَبدى ضَبعَيهِ ، حَتّى يَستَبينَ مَن خَلفُهُ بَياضَ إبطَيهِ ، وهُوَ مُجَنَّحٌ (الجعفريّات : ص ۴۱ ، مستدرك الوسائل : ج ۴ ص ۴۵۲ ح ۵۱۳۶) .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20867
صفحه از 868
پرینت  ارسال به