485
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

اندازد، تا اين كه خداوند، قبض روحش كرد.۱

۱۱۷۲. پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: ما روزگارى نگهبان شتران بوديم و اكنون، نگهبان خورشيد گشته‌ايم.۲

۲ / ۴

وقت نمازها و نافله‌هاى پيامبر صلّی الله علیه و آله

قرآن

«نماز را از زوال خورشيد (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى شب (نيمه شب) بر پا دار و همچنين قرآن فجر (نماز صبح) را كه قرآن فجر، مشهود [فرشتگان شب و روز] است».۳

«در برابر آنچه آنها مى‌گويند، شكيبا باش و پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب، تسبيح و حمد پروردگارت را به جا آور و در بخشى از شب، او را تسبيح كن و پس از سجده‌ها»۴.۵

1.. ما رَأَيتُ رَسولَ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله أخَّرَ صَلاةً إلَى الوَقتِ الآخَرِ ، حَتّى قَبَضَهُ اللّه‌ُ عز و جل (سنن الدارقطني : ج ۱ ص ۲۴۹ ح ۱۹ ،المستدرك على الصحيحين : ج ۱ ص ۳۰۳ ح ۶۸۴) .

2.. كُنّا مَرَّةً رُعاةَ الإِبِلِ ، فَصِرنَا اليَومَ رُعاةَ الشَّمسِ الأمالي للمفيد : ص ۱۳۶ ح ۵ ، بحار الأنوار : ج ۸۳ ص ۹ ح ۵ .

3.. اسرا : آيه ۷۸ : « أَقِمِ الصَّلَوةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ الَّيْلِ وَ قُرْءَانَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْءَانَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا» .

4.. ق : آيه ۳۹ ـ ۴۰ : « فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُـلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ * وَ مِنَ الَّيْلِ فَسَبِّحْهُوَ أَدْبَـرَ السُّجُودِ» .

5.. علامه طباطبايى قدس‌سره فرمود : «« وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ ...» ـ اين جمله به رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمان مى‌دهد كه خداى متعال را از آنچه در باره‌اش مى‌گويند منزّه بدارد ؛ تنزيهى كه با حمد او همراه باشد و كارهاى نيكو و زيبا را براى او اثبات نموده ، هر نقص و ننگى را از او دور بدارد . تسبيح قبل از طلوع آفتاب را مى‌توان بر نماز صبح منطبق كرد ؛ يعنى مى‌توان گفت مراد از آن ، نماز صبح ، و مراد از تسبيح قبل از غروب ، نماز عصر و يا ظهر و عصر است .
«وَ مِنَ الَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبَـرَ السُّجُودِ» يعنى در پاره‌اى از شب ، تسبيح گو ، كه اين نيز مى‌تواند با نمازهاى مغرب و عشا منطبق باشد .
«وَ أَدْبَـرَ السُّجُودِ» كلمه "ادبار" جمع "دبر" است ، يعنى انتهاى هر چيز و بعد از آن . گويى مراد از آن ، تسبيح بعد از همه نمازها باشد ؛ چون سجده ، در انتهاى هر ركعت از نماز است ، و از اين رو تسبيح پس از سجود ، مى‌تواند با تعقيبات نمازهاى پنجگانه منطبق شود» .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
484

۲ / ۲

تأكيد پيامبر صلّی الله علیه و آله در بستر مرگ بر نماز

۱۱۶۷. امام على عليه‌السلام: آخرين سخن پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله اين بود: «نماز، نماز!». سرِ پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در دامن من بود و همواره «نماز، نماز!» مى‌گفت تا در گذشت.۱

۱۱۶۸. مشكاة الأنوار ـ به نقل از اَنَس ـ: هنگامى كه وفات پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در رسيد، همواره به نماز و كنيزان سفارش مى‌كرد، تا آن كه زبانش شكسته [و سخنش بُريده بُريده]گشت.۲

۲ / ۳

اهتمام پيامبر صلّی الله علیه و آله به نماز اوّل وقت

۱۱۶۹. امام على عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله شام و يا چيز ديگرى را بر نماز، مقدّم نمى‌داشت و هنگامى كه وقت نماز فرا مى‌رسيد، [از شدّت اشتياق به آن، رفتارش به گونه‌اى بود كه] گويا خانواده و دوست را نمى‌شناسد.۳

۱۱۷۰. عدّة الداعى ـ به نقل از عايشه ـ: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله با ما سخن مى‌گفت و ما نيز با او سخن مى‌گفتيم ؛ ولى هنگام نماز كه مى‌شد، ديگر گويى نه او ما را مى‌شناسد و نه ما او را مى‌شناسيم۴.۵

۱۱۷۱. سنن الدارقُطنى ـ به نقل از عايشه ـ: هيچ گاه نديدم كه پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله نماز را به وقت ديگرى

1.. إنَّ آخِرَ ما قالَ النَّبِيُّ : «الصَّلاةَ ، الصَّلاةَ» . إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله كانَ واضِعا رَأسَهُ في حِجري ، فَلَم يَزَل يَقولُ : «الصَّلاةَ ،الصَّلاةَ» حَتّى قُبِضَ خصائص الأئمّة عليهم‌السلام : ص ۵۱ .

2.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله إذ حَضَرَهُ المَوتُ فَلَم يَزَل يوصي بِالصَّلاةِ وما مَلَكت أيمانُكُم ، حَتَّى انكَسَرَ لِسانُهُ مشكاةالأنوار : ص ۳۱۳ ح ۹۸۲ .

3.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله لا يُؤثِرُ عَلَى الصَّلاةِ عَشاءً ولا غَيرَهُ ، وكانَ إذا دَخَلَ وَقتُها كَأَنَّهُ لا يَعرِفُ أهلاً ولا حَميما تنبيهالخواطر : ج ۲ ص ۷۸ ، علل الشرائع : ص ۳۵۰ ح ۵ .

4.. در عوالى اللآلى ، در پايان حديث آمده است : «از همه چيز بريده بود و تنها به خدا مشغول بود» .

5.. كانَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله يُحَدِّثُنا ونُحَدِّثُهُ ، فَإِذا حَضَرَتِ الصَّلاةُ فَكَأَنَّهُ لَم يَعرِفنا ولَم نَعرِفهُ عدّة الداعي : ص ۱۳۹ ،عوالي اللآلي : ج ۱ ص ۳۲۴ ح ۶۱ .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20903
صفحه از 868
پرینت  ارسال به