469
گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله

فرستاده‌اش وعده داده‌اند..." تا كلمه «تسليماً» در آيه.۱ پيامبر خدا اين گونه عمل مى‌كرد و سنّت هم به همين، جارى شد».۲

۱۱۳۳. امام صادق عليه‌السلام: آب پاشيدن بر قبر، از همان روزگار پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله است.۳

۱۱۳۴. امام صادق عليه‌السلام: هنگامى كه ابراهيم فرزند پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در گذشت... پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در قبر او شكافى ديد. آن را با دست، پُر و هموار كرد و سپس فرمود: «هر گاه كسى از شما كارى كرد، محكم‌كارى كند».۴

۷ / ۸

سنّت پس از خاك‌سپارى

۱۱۳۵. الكافى ـ به نقل از عبد الرحمان بن ابى عبد اللّه‌ ـ: از امام عليه‌السلام در باره دست گذاشتن روى قبر مرده و چرايى آن پرسيدم. فرمود: «پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله پس از آب پاشيدن بر قبر پسرش، اين كار را كرد».
پرسيدم: چگونه دست بر روى قبر مسلمانان بگذارم ؟ امام عليه‌السلام در حالى كه رو به قبله بود، با دست به زمين اشاره كرد و دستش را بر آن گذاشت و سپس بلند كرد.۵

1.. اشاره است به آيه ۲۲ از سوره احزاب : «وَ لَمَّا رَءَا الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَـذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ مَا زَادَهُمْ إِلاَّ إِيمَـنًا وَتَسْلِيمًا ؛ امّا مؤمنان وقتى لشكر احزاب را ديدند ، گفتند : «اين همان است كه خدا و رسولش به ما وعده داده‌اند و خدا و رسولش راست گفته‌اند» و اين ، جز بر ايمان و تسليم آنان نيفزود» .

2.. رَأَيتُ أبا عَبدِ اللّه‌ِ عليه‌السلام يَطرَحُ التُّرابَ عَلَى المَيِّتِ ، فَيُمسِكُهُ ساعَةً في يَدِهِ ثُمَّ يَطرَحُهُ ، ولا يَزيدُ عَلى ثَلاثَةِ أكُفٍّ .قال : فَسَأَلتُهُ عَن ذلِكَ ، فَقالَ : يا عُمَرُ ، كُنتُ أقولُ : «إيمانا بِكَ ، وتَصديقا بِبَعثِكَ ، هذا ما وَعَدَ اللّه‌ُ ورَسولُهُ» إلى قَولِهِ «تَسليما» ، هكَذا كانَ يَفعَلُ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ، وبِهِ جَرَتِ السُّنَّةُ الكافي : ج ۳ ص ۱۹۸ ح ۴ ، منتقى الجمان : ج ۱ ص ۳۰۱ .

3.. كانَ رَشُّ القَبرِ عَلى عَهدِ رَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله الكافي : ج ۳ ص ۲۰۰ ح ۷ ، قرب الإسناد : ص ۱۵۵ ح ۵۶۸ .

4.. . . . رَأَى النَّبِيُّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله في قَبرَهِ خَلَلاً فَسَوّاهُ بِيَدِهِ ، ثُمَّ قالَ : إذا عَمِلَ أحَدُكُم عَمَلاً فَليُتقِن الكافي : ج ۳ ص ۲۶۲ ، بحارالأنوار : ج ۲۲ ص ۱۵۷ ح ۱۶ .

5.. سَأَلتُهُ عَن وَضعِ الرَّجُلِ يَدَهُ عَلَى القَبرِ ما هُوَ ولِمَ صُنِعَ ؟ فَقالَ : صَنَعَهُ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله عَلَى ابنِهِ بَعدَ النَّضحِ .
قالَ : وسَأَلتُهُ : كَيفَ أضَعُ يَدي عَلى قُبورِ المُسلِمينَ ؟ فَأَشارَ بِيَدِهِ إلَى الأَرضِ ووَضَعَها عَلَيها ، ثُمَّ رَفَعَها وهُوَ مُقابِلُالقِبلَةِ الكافي : ج ۳ ص ۲۰۰ ح ۳ ، تهذيب الأحكام : ج ۱ ص ۴۶۲ ح ۱۵۰۸ .


گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
468

۷ / ۷

سنّت در خاك‌سپارى

۱۱۲۹. امام على عليه‌السلام: پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در [تشييع] جنازه‌اى حاضر بود. به آنها فرمان داد تا مرده را بر لبه قبر و رو به قبله بنهند و به آنها فرمان داد كه به درون قبر بروند و فرمود: «او را رو به قبله كنيد و در قبرش بنهيد» و به ايشان گفت: «و بگوييد: "بر دين خدا و دين پيامبر خدا"».۱

۱۱۳۰. مسند ابن حنبل ـ به نقل از ابو اُمامه ـ: هنگامى كه اُمّ كلثوم، دختر پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله، در قبر نهاده شد، پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فرمود«: «از آن، شما را آفريديم و شما را به آن باز مى‌گردانيم و يك بار ديگر، شما را از آن بيرون مى‌آوريم»۲... به نام خدا، و در راه خدا، و بر دين پيامبر خدا».۳

۱۱۳۱. امام باقر عليه‌السلام: آب پاشيدن به قبرها در روزگار پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله بود و هنگامى كه انسان را به خاك مى‌سپردند، در اوّلين زمان، شاخه نخل بى‌برگ تازه را بر سر قبرش قرار مى‌دادند، و اين براى مرده مستحب است.۴

۱۱۳۲. الكافى ـ به نقل از عمر بن اُذَينه ـ: امام صادق عليه‌السلام را ديدم كه بر قبر مرده خاك مى‌ريخت، و مدّتى خاك را در دست خود نگه مى‌داشت و سپس مى‌ريخت و بيش از سه مشت نريخت. عمر گفت: از ايشان در باره [چرايى] آن پرسيدم. فرمود: «اى عمر ! داشتم مى‌گفتم: "به تو ايمان داريم و دوباره زنده كردنت را تصديق مى‌كنيم. اين، آن چيزى است كه خداوند و

1.. شَهِدَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله جَنازَةً ، فَأَمَرَهُم فَوَضَعُوا المَيِّتَ عَلى شَفيرِ القَبرِ مِمّا يَلِي القِبلَةَ ، وأَمَرَهُم فَنَزَلوا ، وقالَ :اِستَقبِلوهُ استِقبالاً وأَنزِلوهُ في لَحدِهِ . وقالَ لَهُم : وقولوا : عَلى مِلَّةِ اللّه‌ِ ومِلَّةِ رَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۲۳۷ ، بحار الأنوار : ج ۸۲ ص ۲۱ ح ۵ .

2.. طه : آيه ۵۵ .

3.. لَمّا وُضِعَت اُمُّ كُلثومٍ ابنَةُ رَسولِ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فِي القَبرِ ، قالَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله : « مِنْهَا خَلَقْنَـكُمْ وَ فِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْتَارَةً أُخْرَى » . . . بِسمِ اللّه‌ِ ، وفي سَبيلِ اللّه‌ِ ، وعَلى مِلَّةِ رَسولِ اللّه‌ِ مسند ابن حنبل : ج ۸ ص ۲۷۹ ح ۲۲۲۴۹ ، المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۴۱۱ ح ۳۴۳۳ .

4.. إنَّ الرَّشَّ عَلَى القُبورِ كانَ عَلى عَهدِ النَّبِيِّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ، وكانَ يُجعَلُ الجَريدُ الرَّطبُ عَلَى القَبرِ حينَ يُدفَنُ الإِنسانُ في أوَّلِالزَّمانِ ، ويُستَحَبُّ ذلِكَ لِلمَيِّتِ قرب الإسناد : ص ۱۴۸ ح ۵۳۴ ، بحار الأنوار : ج ۸۱ ص ۳۱۱ ح ۳ .

  • نام منبع :
    گزیده سیره پیامبر خاتم صلّی الله علیه و آله
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعي از پژوهشگران، عبدالهادي مسعودي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    اتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    01/01/1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20494
صفحه از 868
پرینت  ارسال به